Danıştay 8. Daire 2017/679 Esas 2021/1601 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/679
Karar No : 2021/1601

Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı) : … Mad. İnş. Müh. San. ve Tic. Ltd. Şti.
Vekili : Av. …

Karşı Taraf (Davalı) : … Valiliği
Vekili : Av. …

İstemin Özeti : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : İstemin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, Kırıkkale ili, … ilçesinde … ada, … parsel numaralı taşınmazın mera vasfından çıkarılması isteminin reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptaline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince, İl Mera Komisyonu tarafından oluşturulan teknik ekip tarafından yapılan tespitlerde dava konusu mera alanının bulunduğu bölgede mevcut meraların yetersiz olması nedeniyle mera ihtiyacı olduğu, maden sahasına bu bölgeden yapılacak geçişlerin diğer mera alanlarına, çevreye ve içme suyuna zarar vereceğinin belirtildiği görüldüğünden, yapılan bu tespitlere dayalı olarak tesis edildiği görülen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
2577 sayılı Kanunun 31. maddesiyle yollamada bulunulan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 266. maddesinde, mahkemenin çözümü hukuk dışında, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hallerde bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verileceği, ancak genel bilgi veya tecrübeyle ya da hâkimlik mesleğinin gerektirdiği hukukî bilgiyle çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişiye başvurulamayacağı; 273. maddesinde, mahkemenin bilirkişinin görevlendirilmesine ilişkin kararında inceleme konusunun bütün sınırlarıyla açıkça belirlenmesine ve bilirkişinin cevaplaması gereken sorulara ilişkin hususlara yer vermek zorunda olduğu; 282. maddesinde ise hâkimin bilirkişinin oy ve görüşünü diğer delillerle birlikte serbestçe değerlendireceği kurala bağlanmıştır.
4342 sayılı Mera Kanunu'nun 14. maddesinin dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olan halinde; “Tahsis amacı değiştirilmedikçe mera, yaylak ve kışlaktan bu Kanunda gösterilenden başka şekilde yararlanılamaz. Ancak, bu Kanuna veya daha önceki kanunlara göre mera, yaylak ve kışlak olarak tahsis edilmiş olan veya kadimden beri bu amaçla kullanılan arazilerden, Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığının talebi üzerine, 3213 sayılı Maden Kanunu ve 6326 sayılı Petrol Kanunu hükümlerine göre, arama faaliyetleri sonunda rezervi belirlenen maden ve petrol faaliyeti için zaruri olan yerlerin, ilgili müdürlüğün talebi, komisyonun ve defterdarlığın uygun görüşü üzerine, valilikçe tahsis amacı değiştirilebilir ve söz konusu yerlerin tescilleri Hazine adına, vakıf meralarının tescilleri ise vakıf adına yaptırılır.'' düzenlemesine yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, Kırıkkale ili, … ilçesi sınırları içerisinde kalan 92.84 hektarlık alana ilişkin olarak verilen … numaralı II (a) grubu maden işletme ruhsatlı sahada bulunan madenin çıkartılabilmesi için … ada, … parsel sayılı mera vasıflı 65.270,803 m2 büyüklüğündeki taşınmazın 4312 sayılı Mera Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca tahsis amacının değiştirilmesi istemiyle ... Bakanlığınca davalı idare nezdinde yapılan başvurunun il mera komisyonu tarafından uygun görülmediğinden bahisle reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, dava konusu taşınmazın mera vasfının değiştirilmesinin talep edilmesi üzerine il mera komisyonunca görevlendirilen teknik ekip tarafından yerinde yapılan inceleme sonucu düzenlenen inceleme raporunda, hayvanlara yetecek kadar kaba yemin olmadığı, maden sahasına giden yolun orman ve mera alanlarının içerisinde kalması nedeniyle madene gidecek kamyon vb. taşıtların toprak yollarda toz kaldıracağı ve çevreye zararı olacağı, ayrıca yakında ilçenin içme suyu deposunun bulunduğu ve tozların içme suyuna da zararı olacağı ve tüm bu nedenlerle tahsis amacı değiştirilmesi isteminin uygun görülmediğinin belirtildiği, bu rapor uyarınca il mera komisyonunun … tarih ve … sayılı işlemiyle istemin reddedildiği görülmektedir.
Davacı tarafından, mera tahsisi talep edilen alanda ekonomik ve işletilebilir cevher bulunduğu, madencilik faaliyetinin yöre halkına zarar vermeyeceği, aksine yararının olacağı, alandaki bitki örtüsünün zayıf olduğu hatta bazı yerlerde bitki örtüsünün bulunmadığı ileri sürülmüş; bu hususların tespiti için keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılması talep edilmiştir.
Sonuçları itibarıyla çevresel ve kamusal etkileri bulunan madencilik faaliyetinin, mera olarak tahsis edilen alanda gerçekleştirilebilmesi için taşınmazın tahsis amacının değiştirilmesi gerektiği açık olduğundan, amaç değişikliğini gerektiren şartların mevcut olup olmadığının tespit edilmesi gerekmektedir.
Bu bağlamda, uyuşmazlığın çözümü için davacı ve davalı idare tarafından ileri sürülen hususlar ve mera alanındaki madencilik faaliyetinin çevresel ve kamusal etkileri ile taşınmazın mera olarak korunması veya madencilik faaliyetinde bulunulmasından hangisinin kamu yararı açısından daha uygun olacağı dikkate alınarak, konuyla ilgili yasal düzenlemelerin bir bütün içinde değerlendirilmesi ve mera tahsis amacı değişikliğini gerektiren şartların mevcut olup olmadığınının ortaya konulabilmesi amacıyla aralarında en az bir maden mühendisi ile bir ziraat mühendisinin de bulunduğu bilirkişi heyetiyle mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılması gerektiğinden, eksik inceleme ve değerlendirmeye dayalı olarak verilen İdare Mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmamıştır.
Açıklanan nedenlerle; … İdare Mahkemesinin temyize konu kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 16/03/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.