Danıştay 6. Daire 2018/2107 Esas 2021/3877 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/2107
Karar No : 2021/3877

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Antalya ili, Konyaaltı ilçesi, … mahallesi, …, …, …, …, … ada sayılı ve … ada … ve … parsel sayılı taşınmazların imar planında ''özel proje alanı'' kullanım kararına ''büyükşehir belediyesi rekreasyon alanı ve hobi bahçesi'' tanımlaması getirilmesine ilişkin Antalya Büyükşehir Belediye Meclisi'nin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilen 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; … tarih ve … sayılı Antalya Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile kabul edilen 1/25000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile dava konusu alanın kamu kurumlarınca kullanılan kısmının "kamu kurumları yönetim ve hizmet alanı", tapulama harici kalan kısmının ise "kentsel bölgesel açık yeşil alan" olarak planlandığı, … tarih ve … sayılı belediye meclis kararı ile kabul edilen 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile de dava konusu parsellerin yer aldığı alanın "resmi kurum alanı", parsellerin batı bölgesinin ise "büyükşehir belediyesi rekreasyon alanı ve hobi bahçesi alanı" olarak planlandığı, Maliye Bakanlığı tarafından dava konusu alanın hayvanat bahçesi ve rekreasyon alanı yapılmak üzere Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı'na iki yıl süreli ön tahsisinin uygun görüldüğü anlaşıldığından, üst ölçekli plan hükümlerine ve Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği'nin Ek-1(d) "uygulama imar planı gösterimleri" kısmının açıklamalar bölümünün 6. maddesi uyarınca tahsis ve kullanım amacına uygun şekilde yapılan dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Mahkemece planlama alanının tamamı resmi kurum alanı olarak planlanmış gibi sadece bu lejanta ve açıklamaya göre değerlendirme yapıldığı ancak Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği eki lejanta göre resmi kurum alanı olarak planlı alanların hangi kurum tarafından kullanılacağının belirtilebileceği açıkken, bu kullanımdan tamamen farklı rekreasyon alanı ve sosyal tesis alanı kullanımlarının hangi kurum tarafından kullanılacağına dair bir düzenleme bulunmadığı, bu durumda sadece Yönetmelikte belirtilen lejantların kullanılması gerekirken planlama alanında ''büyükşehir belediyesi rekreasyon alanı ve hobi bahçesi'' ibaresinin kullanılmasının lejant hükümlerine aykırı olduğu, bu tanımlama ile Hazine parselinin kullanımının kısıtlandığı, bu hususlar değerlendirilmeksizin verilen kararların hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Dava konusu planda mevzuata aykırı bir gösterim tekniği kullanılmadığı, söz konusu tescil harici alanının … ada … sayılı parsel olarak tapuya tescil edildiği ve Belediye adına Antalya Defterdarlığınca tahsis işlemlerinin yapıldığı, bahse konu alanın büyüklüğü ve kent bütününe hizmet verecek bir konsept içermesi sebebiyle planda ''büyükşehir belediyesi'' ibaresi getirilerek özel proje alanı olarak belirlendiği, dava konusu işlemin usul ve yasaya uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 10/07/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 101. maddesi uyarınca Hazine malları konusunda genel yetkili kuruluş Milli Emlak Genel Müdürlüğü olup anılan Genel Müdürlük aynı Kararnamenin 99. maddesinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığının hizmet birimleri arasında sayıldığından ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 1. maddesinin 19. fıkrası uyarınca, Antalya Defterdarlığı yerine, Antalya Valiliği'nin davacı mevkiine alınması suretiyle gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Antalya ili, Konyaaltı ilçesi, … mahallesi, …, …, …, …, … ada sayılı ve … ada … ve … parsel sayılı taşınmazları kapsayan alanda Antalya Büyükşehir Belediye Meclisi'nin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilen 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile taşınmazların ''resmi kurum alanı" kullanım kararı 'özel proje alanı (büyükşehir belediyesi rekreasyon alanı ve hobi bahçesi)'' olarak değiştirilmiştir. Bunun üzerine davacı tarafından taşınmazların ''özel proje alanı'' kullanım kararına ''büyükşehir belediyesi rekreasyon alanı ve hobi bahçesi'' tanımlaması getirilmesi nedeniyle Hazine mülkiyetinin kısıtlandığı ileri sürülerek bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı sayılı İmar Kanunu'nun 5. maddesinde; nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
14.06.2014 tarih ve 29030 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği'nin "Gösterim (lejand) teknikleri" başlıklı 10. maddesinde;
"(1) Her türlü mekânsal plan, kendi kademesinin ve yapılış amacının gerektirdiği çizim ve gösterim tekniğine göre hazırlanır.
(2) Planlar, Bakanlıkça belirlenen ve EK-1 Gösterimler başlığı altında yer alan EK-1a Ortak Gösterimler, EK-1b Mekânsal Strateji Planları Gösterimleri, EK-1c Çevre Düzeni Planı Gösterimleri, EK-1ç Nazım İmar Planı Gösterimleri, EK-1d Uygulama İmar Planı Gösterimleri ve EK-1e Detay Kataloğuna uygun olarak hazırlanır." hükmüne, aynı Yönetmeliğin Ek-1d ''uygulama imar planı gösterimleri'' kısmının açıklamalar bölümünün 6. maddesinde, ''Resmi Kurum Alanı olarak belirlenen alanda yer alacak kamu kurum ve kuruluşlarının adı parantez içinde belirtilir.'' hükmüne yer verilmiştir.
Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği'nin "Gösterim (lejand) teknikleri" başlıklı 10. maddesinde her ölçekteki planların bu Yönetmeliğin Ek-1. maddesinde yer alan lejant ve plan çizim normlarına göre hazırlanacağı belirtilmiş, Ek-1/d maddesinde de 1/1000 ölçekli imar planlarındaki lejant gösterimlerine yer verilmiştir.
Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği'nin 5. maddesinin birinci fıkrasınıın (i) bendinde: "Sosyal altyapı alanları: Birey ve toplumun kültürel, sosyal ve rekreatif ihtiyaçlarının karşılanması ve sağlıklı bir çevre ile yaşam kalitelerinin artırılmasına yönelik kamu veya özel sektör tarafından yapılan eğitim, sağlık, dini, kültürel ve idari tesisler, açık ve kapalı spor tesisleri ile park, çocuk bahçesi, oyun alanı, meydan, rekreasyon alanı gibi açık ve yeşil alanlara verilen genel isimdir." hükmüne, "Mekânsal kullanım tanımları ve esasları" başlıklı 5. maddesinin (h) bendinde "resmi kurum alanı; Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idarelerle, il özel idaresi ve belediyeye veya bu kurumlarca sermayesinin yarısından fazlası karşılanan kuruluşlara, kanunla veya kanunun verdiği yetki ile kurulmuş kamu tüzel kişilerine ait bina ve tesislerin yapıldığı alanlar." hükmüne yer verilmiştir.
Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nin "Tanımlar" başılığını taşıyan 4. maddesinde; "Yeşilalanlar: Toplumun yararlanması için ayrılan oyun bahçesi, çocuk bahçesi, dinlenme, gezinti, piknik, eğlence, rekreasyon ve rekreaktif alanları toplamını (Metropol ölçekteki fuar, botanik ve hayvan bahçeleri ile bölgesel parklar bu alanlar kapsamındadır.), 19 uncu maddede yer alan işlevleri ve yapılaşma koşullarını içeren yeşilalanlar;
1) Çocuk bahçeleri: Çocukların oyun ve dinlenme ihtiyaçlarını karşılayan, bitki örtüsü ile çocukların oyun için gerekli araç gereçleri, toplamda 6 m2’yi geçmeyen büfe ile süs havuzu, pergola ve genel tuvalet dışında başka tesis yapılamayan alanları,
2) Parklar: Kentte yaşayanların yeşil bitki örtüsü ile dinlenme ihtiyaçları için ayrılan, 19 uncu maddedeki kullanımlara da yer verilebilen alanları,
3) Piknik ve eğlence (rekreasyon) alanları: Kentin açık ve yeşil alan ihtiyacı başta olmak üzere, eğlence, dinlenme, piknik ihtiyaçlarının karşılanabildiği, kent içinde ve çevresinde günübirlik kullanıma yönelik olarak imar planı ile belirlenmiş yerleri" şeklinde tanımlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği'nde yer alan lejant gösterimleri incelendiğinde ise özel proje alanı kısmında ''Büyükşehir Belediyesi Rekreasyon Alanı ve Hobi Bahçesi'' adı altında bir lejant gösterimi yer almadığı görülmüştür.
Bu durumda, 1/1000 ölçekli uygulama imar planında, dava konusu taşınmazların da içerisinde bulunduğu alan için anılan yönetmelikte bulunmayan bir kullanım getirilmiş olduğu görüldüğünden dava konusu planda hukuka uygunluk görülmemiştir.
Öte yandan, her ne kadar İdare Mahkemesince dava konusu imar planı değişikliği ile getirilen ''büyükşehir belediyesi rekreasyon alanı ve hobi bahçesi'' kullanım kararının Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği'nin Ek-1d ''uygulama imar planı gösterimleri'' kısmının açıklamalar bölümünün 6. maddesine uygun olduğu belirtilmiş ise de bu maddede resmi kurum alanı olarak belirlenen alanda yer alacak kamu kurum ve kuruluşların adının parantez içinde belirtilebileceğinin düzenlendiği, uyuşmazlık konusu taşınmazın ise imar planında özel proje alanı olarak belirlendiği, yukarıda yazılı Yönetmeliklerde yer alan tanımlardan ''resmi kurum alanı'' ile ''rekreasyon alanı''nın birbirinden farklı nitelikte kullanım kararları olduğu görüldüğünden, bir alan imar planında ''resmi kurum alanı'' olarak belirlenmiş olsa dahi bu alana ''rekreasyon alanı ve hobi bahçesi'' tanımlaması getirilemeyeceği, imar planında özel proje alanı olarak belirlenen uyuşmazlık konusu taşınmaza ''büyükşehir belediyesi rekreasyon alanı ve hobi bahçesi'' olarak getirilen kullanım kararının bu madde kapsamında değerlendirilmesine olanak bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Nitekim aynı davacı tarafından; Antalya ili, Konyaaltı ilçesi, … mahallesi, …, …, …, …, … ada sayılı ve … ada … ve … parsel sayılı taşınmazların imar planında "resmi kurum alanı" kullanım kararlarına ''Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü Tesisleri'' ve ''DSİ 13. Bölge Müdürlüğü Tesisleri'' tanımlaması getirilmesine yönelik Antalya Büyükşehir Belediye Meclisi'nin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilen 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin iptali istemiyle açılan davada, imar planında resmi kurum alanı olarak planlı olan taşınmazlar için getirilen tanımlama Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği'nin Ek-1d ''uygulama imar planı gösterimleri'' kısmının açıklamalar bölümünün 6. maddesine uygun olduğundan, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle davanın reddi yolunda İdare Mahkemesince verilen karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair Bölge İdare Mahkemesi kararı Danıştay Altıncı Dairesi'nin 16.03.2021 tarih ve E:2018/2115, K:2021/3876 sayılı kararı ile onanmıştır.
Bu itibarla, davanın reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 16/03/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.