Danıştay 7. Daire 2016/12028 Esas 2021/1569 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/12028
Karar No : 2021/1569

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Bakanlığı adına ... Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Hava Taşımacılığı Anonim Şirketi

İSTEMİN KONUSU : ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: Davacı adına tescilli ... tarih ve ... sayılı geçici giriş beyannamesi muhteviyatı yolcu uçağı nedeniyle ithalat aşamasında fazladan ödenen vergilerin 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 211. madddesi uyarınca geri verilmesi talebinin reddine ilişkin karara vaki itirazın reddine dair işlemin iptali ile ödenen tutarın iadesi istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: Davacı şirketin geri verme talebi, 01/07/2010 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, yolcu ve yük taşımacılığı faaliyetlerinde bulunan hava yolu şirketlerinin bu faaliyetlerinde kullanılmak üzere ithal edilen hava taşıtlarına, motorlarına ve bunların aksam ve parçalarına sağlanan vergi muafiyetinin 2013/5371 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca yirmi ve daha fazla koltuk kapasitesine sahip hava yolu taşıtları için geçerli olduğu, uyuşmazlık konusu yolcu uçağının bu kapsamda yer almadığından bahisle reddedilmişse de; 4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında 2009/15481 Karar ile muafiyet uygulanacak eşyaların kapsamlarının 4458 Sayılı Gümrük Kanunu'nunda verilen yetkiye istinaden belirlendiği, anılan Bakanlar Kurulu Kararı'nın 97. maddesinin ise 08/11/2013 tarih ve 28815 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2013/5371 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'nın 10. maddesi ile değiştirilerek, muafiyet tanınacak havayolu taşıtlarının koltuk kapasitesinin yirmi ve üzeri olması gerektiğinin düzenlendiği, söz konusu düzenlemenin aynı kararın 19. maddesi gereği yayım tarihi olan 08/11/2013'te yürürlüğe girdiği göz önüne alındığında, 27/11/2012 tarihli beyanname ile gümrük işlemleri tamamlanan uyuşmazlığa konu sekiz yolcu koltuk kapasiteli uçağın muafiyet tanınan eşya kapsamında yer aldığı, bu bakımdan davacının geri verme talebinin reddine dair işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali ile fazladan ödenen tutarın iadesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu uçağın sekiz yolcu kapasiteli özel jet olduğu, geçici ithal edildiği, 6455 sayılı Kanun ile getirilen muafiyet hükmü serbest dolaşıma giriş rejimi kapsamında ithal edilen eşyaya ilişkin olduğundan, geçici ithal edilen eşyayı kapsamadığı, ithal edilen hava taşıtlarına, motorlarına ve bunların aksam ve parçalarına sağlanan vergi muafiyetinin 2013/5371 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca yirmi ve daha fazla koltuk kapasitesine sahip hava yolu taşıtları için geçerli olduğu, uyuşmazlık konusu yolcu uçağı bu kapsamda yer almadığından geri verme talebinin reddine dair işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ : 6455 sayılı Kanun ile istisnaya ilişkin getirilen hüküm, serbest dolaşıma giriş rejimi kapsamında ithal edilen eşyaya ilişkin olup, geçici ithal edilen dava konusu hava taşıtını kapsamadığından, aksi yönde verilen mahkeme kararına yönelik temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya uygun olmayan kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Davacı adına tescilli tarih ve ... sayılı geçici giriş beyannamesi muhteviyatı yolcu uçağı nedeniyle ithalat aşamasında fazladan ödenen vergilerin 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 211. madddesi uyarınca geri verilmesi talebinin reddine ilişkin karara vaki itirazın reddine dair işlemin iptali ile ödenen tutarın iadesi istemiyle dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 128. maddesinde, geçici ithalat rejimi, serbest dolaşıma girmemiş eşyanın ithalat vergilerinden tamamen ya da kısmen muaf olarak ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın, Türkiye Gümrük Bölgesi içinde kullanılması ve bu kullanım sırasındaki olağan yıpranma dışında herhangi bir değişikliğe uğramaksızın yeniden ihracına olanak sağlayan hükümlerin uygulandığı rejim olarak tanımlanmış; 133. maddesinin 1. fıkrasında, kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimine tabi tutulan eşyadan her ay için alınacak ithalat vergilerinin, geçici ithalat rejimine ilişkin beyannamenin tescil tarihinde, söz konusu eşyanın serbest dolaşıma girmiş olması halinde alınacak vergiler tutarının %3'ü olarak tespit edileceği, 2. fıkrasında, alınacak ithalat vergileri tutarının, uygulanacak faizler hariç olmak üzere, söz konusu eşyanın geçici ithalat rejimine tabi tutulduğu tarihte serbest dolaşıma girmesi halinde alınacak vergileri aşamayacağı düzenlenmiş; 11/04/2013 tarih ve 28615 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6455 sayılı Gümrük Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 3. maddesiyle Kanun'un 167. maddenin 1. fıkrasının (9) numaralı bendine 01/07/2010 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, yolcu ve yük taşımacılığı faaliyetlerinde bulunan hava yolu şirketlerinin bu faaliyetlerinde kullanılmak üzere ithal ettiği hava taşıtları, motorları ve bunların aksam ve parçalarının gümrük vergilerinden muaf olduğuna ilişkin (e) alt bendi eklenmiş, aynı maddenin son fıkrasında, birinci fıkranın (3) ilâ (12) numaralı bentlerinde yer alan eşyayı geliş süreleri dâhil tanımlamaya, bunların cins, nevi ve miktarlarını belirlemeye, muafiyet ve istisna uygulanacak tutarları sıfıra kadar indirmeye veya iki katına kadar çıkartmaya ve bu muafiyet ve istisnayı farklı eşya itibarıyla birlikte veya ayrı ayrı uygulamaya Bakanlar Kurulunun yetkili olduğu hükme bağlanmış; bu yetkiye dayanarak çıkarılan 2009/15481 sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanmasına İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı'nın 97. maddesinde, 08/11/2013 tarih ve 28815 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2013/5371 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile değişiklik yapılarak, yolcu ve yük taşımacılığı faaliyetlerinde bulunan hava yolu şirketleri tarafından bu faaliyetlerinde kullanılmak üzere serbest dolaşıma sokulan hava taşıtları, motorları ile aksam ve parçalarına muafiyet tanınacağı, muafiyet tanınacak hava taşıtlarının koltuk kapasitesinin yirmi ve üzeri olması gerektiği düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Vergi istisnası, vergi kanunlarında esas itibarıyla vergilendirilmesi öngörülen bir konunun veya nesnenin kısmen veya tamamen, sürekli veya geçici olarak vergi dışı bırakılmasıdır. Vergi muafiyeti ise, vergi yükümlüsü olması gereken gerçek veya tüzel kişilerin vergi yasalarında yer alan hükümler doğrultusunda vergi dışında bırakılmasıdır.
Dosyanın incelenmesinden, ... tarih ve ... sayılı beyanname muhteviyatı yolcu uçağının kısmi muafiyet kapsamında geçici ithal edildiği, 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 133. maddesi uyarınca her ay söz konusu eşyanın serbest dolaşıma girmiş olması halinde alınacak vergiler tutarının %3'ünün ödendiği, söz konusu uçağın 12/02/2014 tarihli özet beyan ile ... Kargo Gümrük Müdürlüğüne sunulduğu, ithalatı gümrük vergilerinden muaf olan eşyanın geçici ithalinin de vergilerden muaf olması gerektiği ileri sürülerek, 2012 yılı Aralık ayı ve 2013 yılı Ocak ilâ Temmuz aylarına ilişkin olarak ödenen gümrük ve katma değer vergilerinin iadesi istemiyle 03/04/2014 tarihinde gümrük idaresine yapılan başvurunun reddine ilişkin karara vaki itirazın reddi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
11/04/2013 tarihinde 6455 sayılı Kanun ile 4458 sayılı Kanun'un 167. maddesinde, 01/07/2010 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, yolcu ve yük taşımacılığı faaliyetlerinde bulunan hava yolu şirketlerinin bu faaliyetlerinde kullanılmak üzere ithal ettikleri hava taşıtları bakımından gümrük vergilerinden muaf olacağı düzenlenmiştir.
Vergi muafiyeti ve istisnalarının, öngörüldükleri konu ve kapsam kıyas yoluyla genişletilerek uygulanmasına olanak yoktur. Yukarıda yer verilen düzenleme ile, serbest dolaşıma sokulan eşya nedeniyle muafiyet uygulanmış olup, yorum suretiyle düzenlemenin geçici ithalat rejimine tabi eşyaya uygulanması mümkün değildir.
Öte yandan, 4458 sayılı Kanun'un 133. maddesinin 1. ve 2. fıkralarında, kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimine tabi tutulan eşyanın yurtta kaldığı süre boyunca ödenecek vergisinin nasıl hesaplanacağı düzenlenmiş olup, serbest dolaşıma giriş rejiminde yükümlü lehine muafiyet veya istisna şeklinde yapılan düzenlemeler, geçici ithal edilen eşyanın vergisinin hesaplanmasını etkilemeyecektir.
Bu durumda, hukuka aykırılık olmadığı sonucuna ulaşılan işleme karşı açılan davanın reddi gerekirken, yukarıda değinilen gerekçeyle işlemin iptali yolunda verilen temyize konu mahkeme kararının bozulması gerekmiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13. maddesinin (j) bendi parantez içi hükmü uyarınca alınması gereken harç dahil olmak üzere, yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine,
5. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.