Mahkemesi : Trabzon 1. İş Mahkemesi
Tarihi : 17.07.2014
No : 2012/893-2014/356

Dava, Kurumca sonradan ilave edilen Tarım Bağ-kur sigortalılık sürelerinin iptali ile 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi kapsamında yaşlılık aylığına hak kazandığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekilince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
01.8.1994 tarihinden itibaren çakışan 506 sayılı Kanun kapsamındaki sigortalılık süreleri dışında 19.01.2011 tarihine dek aralıklı olarak 2926 sayılı Kanun ile 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi kapsamında tarım sigortalısı olarak kabul edilen davacı hakkında, 10.11.2012 tarihli tahsis talebinden sonra, 01.06.2008–28.02.2011 tarihleri arasındaki 5510 sayılı Kanun"un 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendine tabi zorunlu sigortalılığının 4. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendine tabi sigortalılığı ile çakışması sonucu iptal edilerek, 2829 sayılı Kanun"un 8. maddesi gereği son 7 yıllık fiili hizmet süresi içindeki sigortalılığın 2926 sayılı Kanun"un ve 5510 sayılı Kanun"un 4. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendine tabi olup tahsis şartlarının bulunmadığı gerekçesi ile Kurumca tahsis talebinin ret edildiği anlaşılmaktadır.
Davaya konu çakışan sigortalılık süresinin tarihi dikkate alındığında, davanın yasal dayanağı, 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren, 5510 sayılı Kanunun sigortalılık hallerinin birleşmesine dair 53. maddesidir. Anılan düzenlemenin ilk fıkrası gereğince, sigortalının, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan sigortalılık hallerinden birden fazlasına aynı anda tabi olmasını gerektirecek şekilde çalışması halinde; öncelikle aynı maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında, (c) bendi kapsamında çalışması yoksa ilk önce başlayan sigortalılık ilişkisi esas alınarak sigortalı sayılır. 13.02.2011 tarihli 6111 sayılı Kanunun 33. maddesi ile yapılan değişiklik sonrası, anılan düzenleme, “Sigortalının 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde yer alan sigortalılık statüleri ile (c) bendinde yer alan sigortalılık statüsüne aynı anda tabi olacak şekilde Kanun kapsamına girmesi halinde öncelikle aynı maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında, (a) ve (b) bentlerinde yer alan sigortalılık statülerine tabi olacak şekilde Kanun kapsamına girmesi halinde ise aynı maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılır..." şeklinde değiştirilmiş ise de; 6111 sayılı Kanunun yürürlüğe dair 215/b. maddesindeki, "...33...maddesi yayımı (25.02.2011) takip eden ayın birinci günü (01.3.2011)yürürlüğe girer." düzenlemesi ile, "Kanunun 53 üncü maddesinin birinci fıkrasında bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla yapılan değişiklikler, bu değişikliklerin yürürlüğe girdiği tarihten öncesi için uygulanmaz." şeklindeki aynı Kanun"un geçici 33. maddesi gözetildiğinde, uyuşmazlığın çözümünde, 5510 sayılı Kanunun 53. maddesinin, 6111 sayılı Kanunla değiştirilmeden önceki halinin esas alınacağı anlaşılmaktadır.
5510 sayılı Kanunun sigortalı sayılmayanlara dair 6. maddesinin "ı" bendi hükmünde ise, "...tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan; tarımsal faaliyette bulunan ve yıllık tarımsal faaliyet gelirlerinden, bu faaliyete ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarın aylık ortalamasının, bu Kanunda tanımlanan prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz katından az olduğunu belgeleyenler..."in, aynı Kanunun 4. maddesi kapsamında sigortalı sayılmayacakları belirtilmiştir.
Davacının 01.8.1994 – 09.7.1998, 01.8.1999-23.8.1999, 01.6.2000-09.7.2006, 01.9.2006-24.01.2007 ve 01.6.2008–28.02.2011 tarihleri arasında 2926 sayılı Kanun kapsamında sigortalılığının kabul edildiği; buna göre, 2008 yılında başlayan 5510 sayılı Kanun"un 4/1-a. maddesi kapsamındaki sigortalılık sürelerinin geçersiz sayıldığı anlaşılmaktadır.
Mahkemece yapılacak iş, Tarım Bağ-Kur sigortalılığına dair şahsi dosya getirtildikten sonra, tarım bağ-kur sigortalılığının sona erdiği tarihi belirlemek olup, 01.6.2008 sonrasında, tarmsal faaliyetin, 01.10.2008"e dek sürüp sürmediğini belirlemek, bu yönde davacının ürün satışlarından prim tevkifatının yapılıp yapılmadığı ve Kurum kayıtlarına intikali araştırılarak, uyuşmazlık konusu dönemde davacının kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyetinin varlığı ve süresi yönünden gerekli inceleme ve araştırma yapılarak; nerede oturduğu, kendi mülkü veya miras yolu ile elde ettiği mülkte mi yoksa ortaklık ya da kiralamak suretiyle başkalarının mülkünde mi tarımsal faaliyette bulunduğu; varsa, ortaklık veya kiralamaya ve arazi miktarına ait delillerin neler olduğu, icar sözleşmesi bulunup bulunmadığı; ilçe tarım müdürlüğü, tarım kredi ile yağlı tohumlar veya ürettiği ürün çeşitlerine göre üyesi olma ihtimali bulunan diğer kooperatif kayıtlarının başlangıç ve bitiş tarihleri; hangi tür ürünler ektiği, ne kadar ürün elde ederek nerelere sattığı, ürün teslimlerinden Bağ-Kur prim tevkifatı yapılıp yapılmadığı, tarımsal faaliyete ara verip vermediği, zirai kurum kayıtlarının başlangıç ve bitiş tarihleri, kooperatif ve bankalardan tarımsal amaçlı kredi kullanıp kullanmadığı, ortalama gelirinin ne kadar olduğu ve geçimini sağlamaya yetip yetmediği, tohum veya gübre alımlarına ilişkin belgeleri bulunup bulunmadığı, ruhsatlı veya satın almaya ilişkin sözleşmesi ile malikinin beyanı da alınmak suretiyle zilyetliğinde olan traktörü bulunup bulunmadığı, hayvanı; dolayısıyla hayvan satış sözleşmeleri veya süt satımına ilişkin müstahsil makbuzları bulunup bulunmadığı hususları dava konusu dönem içerisinde görev yapan muhtar veya azalar ile, ilgili kişi ve kurumlardan sorularak ve zabıta marifetiyle araştırılıp somut verilere dayalı tespit yapılarak, açıklanan yasal düzenlemeler çerçevesinde değerlendirme yapmak, 01.10.2008 sonrası hakkında, davacının 5510 sayılı Kanunun 6/ı hükmü kapsamında, talebe konu dönemde Tarım Bağ-Kur sigortalılığının sona erme durumu var ise, aynı Kanunun 4/1-a maddesi kapsamındaki çalışmasına geçerlilik tanımak, aksi halde çakışan sigortalılık süreleri hakkında, yukarıda belirtilen 53. madde düzenlemesi çerçevesinde değerlendirme yapmak, belirlenecek sigortalılık sürelerine göre, 2829 sayılı Yasanın 8. maddesinin “Birleştirilmiş hizmet süreleri toplamı üzerinden, ilgililere; son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili hizmet süresi fazla olan kurumca, hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca, kendi mevzuatına göre aylık bağlanır ve ödenir.” hükmüne göre yaşlılık aylığının bağlanacağı yasal mevzuat belirlenerek, bu çerçevede yaşlılık aylığı şartları irdelenerek varılacak sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın, eksik inceleme ve hatalı değerlendirme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 06.10.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.