İftira suçundan meçhul şüpheli hakkında yapılan soruşturma evresi sonucunda ... Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 13.10.2017 tarihli ve 2017/49306 soruşturma, 2017/26055 sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair karara yönelik müşteki vekili tarafından yapılan itirazın reddine ilişkin mercii ... 4. Sulh Ceza Hâkimliğinin 12.12.2017 tarihli ve 2017/4921 değişik iş sayılı kararını kapsayan dosyası ile ilgili olarak;
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’un 160. maddesi uyarınca, Cumhuriyet Savcısının, ihbar veya başka bir suretle bir suçun işlendiği izlenimini veren bir hâli öğrenir öğrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen işin gerçeğini araştırmaya başlaması gerektiği, aynı Kanun’un 170/2. maddesi gereğince yapacağı değerlendirme sonucunda, toplanan delillerin suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturduğu kanısına ulaştığında iddianame düzenleyerek kamu davası açacağı, aksi halde ise anılan Kanun’un 172. maddesi gereği kovuşturma yapılmasına yer olmadığına dair karar vereceği, buna karşın Cumhuriyet Savcısının 5271 sayılı Kanun’un kendisine yüklediği soruşturma görevini yerine getirmediği, ortada yasaya uygun bir soruşturmanın bulunmadığı durumda, anılan Kanun’un 173/3. maddesindeki koşullar oluşmadığından, itirazı inceleyen merciin Cumhuriyet savcısının soruşturma yapmasını sağlamak maksadıyla itirazın kabulüne karar verebileceği yönündeki açıklamalar karşısında,
Somut olayda, müştekinin 12.10.2017 tarihli dilekçesi ile daha önceden hakkında soruşturma açılmasına ve ... Cumhuriyet Başsavcılığınca 22.05.2017 tarihli 2017/10501 soruşturma ve 2017/12768 sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesine neden olan meçhul şüpheli hakkında şikayetçi olduğu, dilekçesine ek olarak hakkında verilen kovuşturmaya yer olmadığına dair karara ilişkin belgeler sunduğu, ... Cumhuriyet Başsavcılığınca müşteki hakkındaki 2017/10501 soruşturma sayılı dosyanın dosya arasına alınmayarak sadece müştekinin sunduğu belgelerle yetinilmek suretiyle eksik araştırma yapıldığı, meçhul şüphelinin tespiti amacıyla anılan soruşturma dosyasının incelenmesi neticesinde gerekirse ihbarda bulunan telefon numarasının tespitine yönelik gerekli araştırmanın yapılarak, tespiti halinde soruşturmanın genişletilmesine karar verilmesi, sonucuna göre kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın esası hakkında bir değerlendirme yapılması gerekirken, yeterli ve etkin soruşturma yapılmadığı gözetilmeden, itirazın kabulü yerine yazılı şekilde
reddine karar verilmesinde isabet görülmediğinden bahisle 5271 sayılı CMK.nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu Yüksek Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğünün 30.05.2018 gün ve 3037 sayılı kanun yararına bozma istemine atfen Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 07.06.2018 gün ve KYB/2018...48891 sayılı ihbarnamesi ile dairemize tevdii kılınmakla incelendi.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Gereği görüşülüp düşünüldü:
Müşteki Mehmet Emin Yıldız Vekilinin ... Cumhuriyet Başsavcılığına sunmuş olduğu 12.10.2017 tarihli şikayet dilekçesinde, müvekkili müştekinin gıda ithalat ve ihracat işi ile meşgul olduğunu, Şubat ayında İsrail"e gönderilmek üzere antepfıstığı hazırlandığı, KOM şube müdürlüğüne yapılan isimsiz bir ihbarda, fıstıkların gerçeğe aykırı düzenlenen beyanname ile ihraç edilip haksız kazanç sağlanacağının bildirilmesi üzerine, ürünlere el konulup müvekkili hakkında ... Cumhuriyet Başsavcılığınca 5607 sayılı Yasaya muhalefet suçundan soruşturma yürütüldüğü, soruşturma sırasında alınan gümrük müfettiş ve bilirkişi raporlarında kaçakçılık fiilinin oluşmadığı belirlendiğinden kamu adına kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiğini, müştekinin göz altına alındığını ve maddi zarara uğratıldığını, asılsız ihbarda bulunarak müştekinin adli soruşturma geçirmesine neden olan şüpheli veya şüphelilerden şikayetçi olması üzerine soruşturma işlemlerine başlanıldığı, ... Cumhuriyet Başsavcılığınca 13.10.2017 günlü kararda “...ihbarcının iddialarının suç işlemediğini bildiği kimseye suç atmak biçiminde olmayıp maddi olaylara dayalı anayasal şikayet ve dilekçe hakkını kullanma niteliğinde olduğu, iftira kastıyla hareket ettiğine dair her türlü kuşkudan uzak delil elde edilemediği ” gerekçesiyle kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiği, verilen bu karara karşı yapılan itirazın, mercii tarafından reddedilmesi üzerine kararın kesinleştiği anlaşılmıştır.
Ceza Muhakemeleri Kanununda;
“Madde 160 - (1) Cumhuriyet Savcısı, ihbar veya başka bir suretle bir suçun işlendiği izlenimini veren bir hâli öğrenir öğrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen işin gerçeğini araştırmaya başlar.
(2) Cumhuriyet Savcısı, maddî gerçeğin araştırılması ve adil bir yargılamanın yapılabilmesi için, emrindeki adlî kolluk görevlileri marifetiyle, şüphelinin lehine ve aleyhine olan delilleri toplayarak muhafaza altına almakla ve şüphelinin haklarını korumakla yükümlüdür.
Madde 170 - (1) Kamu davasını açma görevi, Cumhuriyet Savcısı tarafından yerine getirilir.
(2) Soruşturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturuyorsa; Cumhuriyet Savcısı, bir iddianame düzenler.
Madde 172 - (1) Cumhuriyet Savcısı, soruşturma evresi sonunda, kamu davasının açılması için yeterli şüphe oluşturacak delil elde edilememesi veya kovuşturma olanağının bulunmaması hâllerinde kovuşturmaya yer olmadığına karar verir. Bu karar, suçtan zarar gören ile önceden ifadesi alınmış veya sorguya çekilmiş şüpheliye bildirilir. Kararda itiraz hakkı, süresi ve mercii gösterilir.
Madde 173 - (1) Suçtan zarar gören, kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde, bu kararı veren Cumhuriyet Savcısının yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine itiraz edebilir.
(2) İtiraz dilekçesinde, kamu davasının açılmasını gerektirebilecek olaylar ve deliller belirtilir.
(3) (Değişik fıkra: 18/06/2014...6545 S.K./71. md) Sulh ceza hâkimliği, kararını vermek için soruşturmanın genişletilmesine gerek görür ise bu hususu açıkça belirtmek suretiyle, o yer Cumhuriyet Başsavcılığından talepte bulunabilir; kamu davasının açılması için yeterli nedenler bulunmazsa, istemi gerekçeli olarak reddeder; itiraz edeni giderlere mahkûm eder ve dosyayı Cumhuriyet Savcısına gönderir. Cumhuriyet Savcısı, kararı itiraz edene ve şüpheliye bildirir.
(4) (Değişik fıkra: 25/05/2005...5353 S.K./26.mad) Sulh Ceza hâkimliği istemi yerinde bulursa, Cumhuriyet Savcısı iddianame düzenleyerek mahkemeye verir.
(5) Cumhuriyet Savcısının kamu davasının açılmaması hususunda takdir yetkisini kullandığı hâllerde bu madde hükmü uygulanmaz." şeklinde yer verilen düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere; Cumhuriyet Savcısı kendisine yapılan suç duyurusu veya şikayet üzerine suçun gerçekten işlenip işlenmediğinin tespiti için hemen işin gerçeğini araştırmaya başlamalı ve maddi gerçeğin ortaya çıkmasına yarayan tüm yasal yöntemlere başvurmalıdır. Toplanan delillerin suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturduğu kanısına ulaştığında iddianame düzenleyerek kamu davası açması, aksi halde ise anılan Kanun’un 172. maddesi gereği kovuşturma yapılmasına yer olmadığına dair karar vermesi gerekmektedir.
Soruşturmaya konu olayda, müşteki hakkında yürütülen soruşturma dosyası getirtilip suça konu ihbarın yapıldığı telefon numarasının kimin adına kayıtlı olduğuna yönelik araştırma yapılması şüphelinin tespitine yönelik olarak gerekli tüm soruşturma işlemleri yapıldıktan sonra bir karar verilmesi gerektiği gözetilmeden eksik incelemeyle yazılı şekilde verilen kovuşturmaya yer olmadığına kararına yönelik itirazın kabulü yerine reddine karar verilmesi,
Yasaya aykırı ve Adalet Bakanlığı"nın Kanun Yararına Bozma istemine dayalı Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"nın ihbarname içeriği bu itibarla yerinde görüldüğünden, ... 4. Sulh Ceza Hakimliği"nin 12.12.2017 gün, 2017/4921 değişik iş sayılı itirazın reddine ilişkin kararının CMK.nun 309/4...a maddesi gereğince BOZULMASINA, müteakip işlemlerin mahallinde yapılmasına, dosyanın Adalet Bakanlığı"na gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"na tevdiine, 21.03.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.