Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/16691 Esas 2022/2068 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tapu İptali Ve Tescil

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece verilen kararın davacılar ... ve diğerleri vekili, davalı ... İdaresi vekili, davalı ... temsilcisi tarafından temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Davacılar ..., ..., .. vekili; 109 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 250,000 m2'sine yönelik zilyetliğe dayalı olarak, davacılar ..., ..., ..., ..., ..., ... vekili 109 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 10,000 m2'sine yönelik zilyetliğe dayalı olarak, davacı ... vekili 109 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 25,000 m2'sine yönelik zilyetliğe dayalı olarak, davacılar ..., .... vekili 109 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 50,000 m2'sine yönelik zilyetliğe dayalı olarak, davacı ... vekili 109 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 15,000 m2'sine yönelik zilyetliğe dayalı olarak, davacılar ..., ... vekili 108 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 20,000 m2'sine yönelik zilyetliğe dayalı olarak, davacılar ..., ..., ..., ..., ..., ... vekili 108 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 10,000 m2'sine yönelik zilyetliğe dayalı olarak, davacı ... vekili 109 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 25,000 m2'sine yönelik zilyetliğe dayalı olarak, davacı ... vekili 109 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 10,000 m2'sine yönelik zilyetliğe dayalı olarak, davacılar ...,.... vekili 109 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 50,000 m2'sine yönelik zilyetliğe dayalı olarak, davacı ... vekili 109 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 15,000 m2'sine yönelik zilyetliğe dayalı olarak, davacılar ..., ... vekili 109 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 40,000 m2'sine yönelik zilyetliğe dayalı olarak, davacı ... vekili 109 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 8,000 m2'sine yönelik zilyetliğe dayalı olarak dava konusu taşınmazların tapularının iptalinin ve adlarına tescilini talep ve dava etmişlerdir.
Sulh Hukuk Mahkemesinde davalar birleştirilerek yapılan yargılama sonunda verilen görevsizlik kararının kesinleşmesi ve Kadastro Mahkemesince de karşı görevsizlik kararı verilmesi üzerine ... 17. Hukuk Dairesince yapılan merci tayini sonunda yargılamaya Dargeçit Sulh Hukuk Mahkemesinde devam olunmuştur.
Mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabul kısmen reddine, dava konusu 109 ada 1 nolu parselde kayıtlı orman mühendisi..... ve fen bilirkişileri ....., .....'a ait rapor ve krokilerde A harfi ile gösterilen kırmızı renge boyalı 9.034,19 m2 alanın davacı ... adına, C harfi ile gösterilen mavi renge boyalı 3.642,31 m2 alanın davacı ... adına, D harfi ile gösterilen sarı renge boyalı 13.281,13 m2 alanın davacı ... adına, E harfi ile gösterilen kırmızı renge boyalı 11.342,16 m2 alanın davacı ... adına, G harfi ile gösterilen mavi renge boyalı 13.213,11 m2 alanın davacı ... adına, H harfi ile gösterilen sarı renge boyalı 28.073,39 m2 alanın davacılar ... ve ... adına 1/2'şer paydan, I harfi ile gösterilen kırmızı renge boyalı 56.069,36 m2 alanın davacı ... adına, J harfi ile gösterilen yeşil renge boyalı 34.150,06 m2 alanın davacılar ... ve ....... adına 1/2'şer paydan, P harfi ile gösterilen sarı renge boyalı 19.658,77 m2 alanın davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline, 108 ada 1 nolu parselde kayıtlı aynı bilirkişi rapor ve krokilerinde L harfi ile gösterilen sarı renge boyalı 20.831,91 m2 alanın davacılar ..., ..., ..., ..., ... ve ... adına 1/6'şar paydan, M harfi ile gösterilen kırmızı renge boyalı 32.631,59 m2 alanın davacılar ... ve ... adına 1/2'şer paydan tapuya kayıt ve tesciline, 109 ada 133 nolu parselde kayıtlı aynı bilirkişi rapor ve krokilerinde B harfi ile gösterilen yeşil renge boyalı 1.979,64 m2 alanın davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline, 109 ada 140 nolu parselde kayıtlı aynı bilirkişi rapor ve krokilerinde N harfi ile gösterilen yeşil renge boyalı 1.666,09 m2 alanın davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline, 109 ada 139 nolu parselde kayıtlı aynı bilirkişi rapor ve krokilerinde O harfi ile gösterilen mavi renge boyalı 933,02 m2 alanın davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline, 109 ada 1 nolu parselde kayıtlı aynı bilirkişi rapor ve krokilerinde F harfi ile gösterilen yeşil renge boyalı 47.185,34 m2 alanın ve K harfi ile gösterilen mavi renge boyalı 31.796,90 m2 alanın Orman Vasfında olması davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar ... ve diğerleri vekili, davalı ... İdaresi vekili ve davalı ... temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece A, B, C, D, E, G, H, I, J, L, M, O, N ile gösterilen ve 108 ada 1, 109 ada 1, 33, 39 ve 140 parsellere isabet eden taşınmazlar bakımından zilyetlikle kazanma koşulları oluştuğu gerekçesiyle tapularının iptaline ve davacılar adına tesciline, F ve K ile gösterilen ve 109 ada 1 parsele isabet eden taşınmazlar bakımından ise orman sayılan yerlerden olduğundan davanın reddine karar verilmişse de dosya kapsamında alınan orman bilirkişisi raporunda F ve K ile gösterilen taşınmazların 1953 tarihli hava fotoğrafında tarımsal arazi olarak görülmediği belirtilmesine rağmen jeodezi bilirkişi raporunda dava konusu taşınmazların tamamının 1954 yılından beri tarımsal kullanıma konu olduğunun belirtildiği, raporlar arasında bu şekilde çelişki oluştuğu gibi diğer taşınmazlar bakımından yapılan inceleme de denetime elverişli değildir. Eksik araştırma ve inceleme ile hüküm verilemez.
Ayrıca B, O ve N ile gösterilen taşınmazların sırasıyla 109 ada 33, 39 ve 140 parsellere isabet ettiği ve parsel maliklerinin davada taraf olmadığı anlaşılmaktadır. Davacıların keşfen dava konusu olarak gösterdikleri söz konusu taşınmazlara yönelik taleplerini somutlaştırması ve bu parsellere yönelik davalarının bulunduğunun anlaşılması halinde maliklerinin davaya dahil edilerek davaya devam edilmesinin gerektiği, öte yandan taşınmazların askı ilanı, dava tarihinden sonra yapıldığına ve bu parsellerin davaya konu olmaları halinde kadastro tutanakları kesinleşmeyeceğine göre Mahkemece görev hususun da değerlendirilmesi gerektiği de düşünülmeksizin yargılamaya devam edilerek davada taraf olmayan üçüncü kişiler aleyhine hüküm kurulmuştur.
1. 109 ada 33, 39 ve 140 parseller bakımından;
Mahkemece öncelikle davacılara taleplerine somutlaştırmaları için süre verilmeli, 109 ada 33, 39 ve 140 parsellere yönelik davalarının olduğu anlaşıldığı taktirde, söz konusu parsellerin maliklerini davaya dahil etmesi konusunda süre ve imkân tanınmalı, taraf teşkilinin sağlanması halinde davalılardan savunma ve delilleri sorulmalı, bildirdiği takdirde delilleri toplanmalı, daha sonra davanın çekişmeli parsel tutanakların tespit tarihinden sonra, askı ilan süresinden önce açıldığı da gözetilerek görev hususunda karar verilmelidir.
2. 108 ada 1 ve 109 ada 1 parseller bakımından;
Mahkemece, yöreye ait en eski tarihli memleket haritası ve hava fotoğraflarının tamamı ile varsa amenajman planı ve komşu parsellere ait kadastro tutanakları, tutanaklar kesinleşmiş ise tapu kayıt örnekleri ve tapu kayıtları mahkeme kararı sonucu oluşmuş ise mahkeme karar örnekleri ilgili yerlerden getirtilmeli, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan aynı köyde ve komşu köylerde ikamet eden şahıslar arasından seçilecek ayrı ayrı 3’er kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile önceki bilirkişiler dışında halen Tarım ve Orman Bakanlığı ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman orman mühendisleri arasından seçilecek bir orman mühendisi bilirkişi, bir ziraat mühendisi bilirkişi, bir fen elemanı ve bir jeodezi ve fotogrametri mühendisi aracılığıyla yeniden keşif yapılmalıdır. Keşifte getirtilen belgeler çekişmeli taşınmazlar ile birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle taşınmazların öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; 3116, 4785 ve 5658 sayılı Yasalar karşısındaki durumu saptanmalı; zilyetlikle veya hukuki değeri kalmamış olan tapu kayıtlarıyla ormandan yer kazanılamayacağı, öncesi orman olan bir yerin üzerindeki orman bitki örtüsü yokedilmiş olsa dahi, salt orman toprağının orman sayılan yer olduğu düşünülmeli; toprak yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; keşifte, hakim gözetiminde, taşınmazların dört yönden renkli fotoğrafları çektirilip, onaylanarak dosyaya eklenmeli; yukarıda değinilen diğer belgeler fen, jeodezi ve fotogrametri ile uzman orman bilirkişiler eliyle yerine uygulattırılıp; orijinal-renkli (renkli fotokopi) hava fotoğrafları ve memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de hava fotoğrafları ve memleket haritası ölçeğine (Net-Cad veya benzeri programlar kullanılarak)denetime elverişli olacak şekilde çevrildikten sonra komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle çekişmeli taşınmazların, çevre parsellerle birlikte memleket haritası ve hava fotoğrafları üzerinde gösterilmeli; taşınmazların gerçek eğimi klizimetre aletiyle ölçülerek memleket haritalarındaki münhanilerden (yükseklik eğrilerinden) de faydalanılmak suretiyle belirlenmeli; stereoskopik hava fotoğraflarının stereoskop vasıtasıyla üç boyutlu incelemesi yapılarak, temyize konu taşınmazların niteliği ve kullanım durumu ile tasarruf sınırlarını belirgin olarak görünüp görünmediği belirlenmeli, taşınmazların üzerindeki bitki örtüsünün cinsi, yaşı, dağılımı, kapalılık oranı ile taşınmazların imar-ihyaya konu olup olmadığını, olmuş ise imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığını ve imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığını, taşınmazların ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığını ve dava konusu taşınmazların 6831 sayılı Orman Kanunu'nun 17/2. maddesinde belirtilen orman içi açıklık vasfında olup olmadığını belirten müşterek imzalı, tereddüte mahal bırakmayacak şekilde, yalnız büro incelemesine değil, uygulamaya ve araştırmaya dayalı, bilirkişilerin onayını taşıyan krokili bilimsel verileri bulunan yeterli ve dosyadaki belgeler ile karşılaştırıldığında denetime elverişli rapor alınmalıdır.
Ayrıca keşifte; yerel bilirkişi ve tanıklardan taşınmazların öncesinin ne olduğu, kim veya kimler tarafından, hangi tarihten beri ve ne şekilde kullanıldığı, imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadığı, böyle yerlerden ise imar-ihyaya konu edilip edilmediği ve edilmiş ise imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, komşu parsellerin tutanak ve dayanakları uygulanmalı; dava konusu taşınmazları sınır olarak nasıl nitelendirdikleri araştırılmalı; yerel bilirkişiler ve tanıkların sözleri arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı; ziraat bilirkişisinden taşınmazların evveliyatını, toprak yapısını, niteliğini ve zilyetlikle mülk edinilebilecek yerlerden olup olmadığını, komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı şekilde açıklayan, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişisinden ise tescil krokisi ile irtibatlı müşterek krokili, tescil krokisinin dava konusu taşınmazı kapsayıp kapsamadığını belirten ve keşfi takibe ve denetlemeye olanak verir rapor ve kroki alınmalı, tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli 3402 sayılı Kanun'un 14. maddesi uyarınca, adına tescil kararı verilecek kişi ya da kişiler ile diğer mirasçılar ve onların miras bırakanları adına aynı çalışma alanı içerisinde kayıtsız ve belgesizden başkaca taşınmaz mal tesbit ya da tescil edilip edilmediği tapu müdürlüğü ve ilgili kadastro müdürlüğü ile hukuk mahkemeleri yazı işleri müdürlüğünden sorulup, aynı Kanun'un 3/7/2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile değiştirilen 14/2. maddesi hükmü gözetilerek sulu ve susuz olarak kazanılmış toprak miktarı belirlenip, Kanun'un getirdiği sınırlamanın aşılıp aşılmadığı saptanmalı toplanacak tüm kanıtlar birlikte değerlendirilip, ulaşılacak sonuca göre bir hüküm kurulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda (1) ve (2) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle, davacılar ... ve diğerleri vekili, davalı ... İdaresi vekili, davalı ... temsilcisinin temyiz itirazları yerinde olduğundan kabulü ile hükmün 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla HUMK'un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, HUMK'un 440/III-1, 2, 3 ve 4. bentleri gereğince ilama karşı karar düzeltme yolu kapalı bulunduğuna, peşin harcın istek halinde temyiz eden davacılara iadesine 08.03.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.