MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 13.06.2011 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil talebi üzerine bozmaya uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 01.10.2019 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davacı, paydaşı olduğu 90 parsel sayılı taşınmazın dava dışı eski paydaşı olan ...’nin 237726720/... payını 50.000,00 TL bedelle davalı ...’a sattığını, kendisine bildirim yapılmadığını, satış bedelinin yüksek gösterildiğini ileri sürerek dava konusu payın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile adına kayıt ve tescilini talep ve dava etmiş, davalının almış olduğu toplamda 80/640 paydan 1/640’sını üzerinde bırakarak 79/640 payını taşınmazın paydaşlarından olan dava dışı ...’a 14.02.2012 tarihinde 4.200,00 TL bedelle satması üzerine yapılan satışın gerçek bir satış olmadığını ileri sürerek ...’ı davaya dahil etmiştir.
Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece davalılardan ... hakkındaki davanın kabulüne; muvazaa iddiası kanıtlanamadığı gerekçesiyle satış tarihinde dava konusu taşınmazda paydaş olan davalı ... hakkındaki davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı vekilinin temyizi üzerine Dairemizin 09.07.2014 tarihli, 2014/8396 Esas, 2014/9178 Karar sayılı ilamı ile; “... Somut olaya gelince; ... ili, ... ilçesi, ... köyü 90 parsel sayılı taşınmazın 237726720 /... hissesi ... adına kayıtlı iken 11/12/2009 tarih 23111 yevmiye numaralı akit tablosu ile bu payın davalı ..."a satıldığı, ... adına kayıtlı hissenin 18/01/2012 tarih 1193 yevmiye numaralı işlem ile 1/8 olarak tashih edildiği bu hissenin 14/02/2012 tarih 3270 yevmiye numaralı işlem ile tamamının 80/640 hisse kabul edilerek 1/640 hissesinin ... uhdesinde bırakılarak 79/640 hissesinin ..."a satıldığı bu taşınmazın 28/03/2012 tarihinde imar görmesi üzerine ..."ın yeni oluşan 10946 ada 1 parselde 1/6249 ve 10932 ada 8 parselde 2/1272 hissesinin olduğu sabittir. Diğer davalı ..."da aynı parsellerde paydaştır.
Davacı tarafından süresinde önalım hakkı kullanıldıktan sonra payın 3. kişiye kısmen veya tamamen satılması doğmuş olan önalım hakkını ortadan kaldırmaz. Mahkemece payı sonradan satın alan ..."a yöneltilen davanın da esasının incelenmesi gerekirken yazılı gerekçe ile reddi doğru görülmemiş, bu nedenle hükmün bozulması gerekmiştir.” gerekçesiyle mahkemece verilen karar bozulmuştur.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak, 10946 ada 1 parselde davalı ... adına kayıtlı 854/624900 payın, davalı ... adına kayıtlı 1/6249 payın; 10932 ada 8 parsel sayılı taşınmazda davalı ... adına kayıtlı 2/1772 payın, 26.05.2014 tarihinde davalı ...’ın bu taşınmazdaki payını satın alması nedeniyle davaya dahil edilen davalı ... adına kayıtlı 219/3544 payın iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline, depo edilen 198,21 TL’nin ...’a, 4.501,10 TL’nin davalılar ... ile ...’a verilmesine karar verilmiştir.
Hükmün, davalı ... vekili ile davalı ... tarafından temyizi üzerine mahkemece verilen karar Dairemizin 26.12.2017 tarihli, 2017/3048 Esas, 2017/9712 Karar sayılı ilamıyla sair temyiz itirazlarının reddiyle “...Davaya konu taşınmazdaki ilk pay satış işlemi 11.12.2009 tarihinde 50.000,00 TL bedelle, dava devam ederken 14.02.2012 tarihli pay satış işlemi 4.200,00 TL bedelle, yine dava devam ederken 26.05 2014 tarihli pay satış işlemi 117.884,32 TL bedelle yapılmıştır. Önalım hakkına konu payın dava sırasında bir başka kişiye satılması halinde satın alan kötü niyetle iktisap etmiş ise davacı daha düşük ise ilk satış sözleşmesindeki satış bedeli ile sorumludur. Bu durumda mahkemece; önalım bedeli olarak davaya konu payın ilk satış işlemindeki bedel ve masraflar toplamı olan 51.625,00 TL’nin kabul edilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile 4.500,00 TL"nin önalım bedeli olarak kabul edilmesi doğru görülmemiştir. Bu nedenle hükmün bozulması gerekmiştir.” gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiş, davacı vekilinin karar düzeltme isteği reddedilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak davanın kabulüne, dava konusu 10932 ada 8 parsel sayılı taşınmazda dahili davalı ... adına kayıtlı 219/3544 payın, davalı ... adına kayıtlı 2/1772 payın; 10946 ada 1 parsel sayılı taşınmazda davalı ... adına kayıtlı 854/624900 payın, davalı ... adına kayıtlı 1/6249 payın tapu kayıtlarının iptali ile mirasçılık belgesindeki payları oranında davacının mirasçıları adına tapuya kayıt ve tesciline; depo edilen 198,21 TL’nin davalı ...’a, 51.625 TL’nin davalılar ... ile ...’a 1/2 ‘şer oranda ödenmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... vekili, davalı ... vekili, davalı ... vekili ayrı ayrı temyiz etmiştir.
Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını kısmen veya tamamen üçüncü bir kişiye satması halinde diğer paydaşlara bu satılan payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve satışın yapılmasıyla kullanılabilir hale gelir.
Önalım hakkının kullanılmasıyla bu hakkı kullanan paydaş ile alıcı arasında kapsam ve şartları satıcı ile davalı arasında yapılan sözleşmenin aynı olan bir satım ilişkisi kurulmuş olur. Önalım bedeli tapuda gösterilen satış bedeli ile davalı tarafından ödenen harç ve masrafların toplamından ibarettir.
Somut olaya gelince, depo edilen önalım bedelinin, davalılara, dava konusu taşınmazlarda iptal edilen payları oranında ödenmesine karar verilmesi gerekirken davalılar ... ve ...’e 1/2 oranında ödenmesine karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın yatıranlara iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 01.10.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.