Mahkemesi:Ticaret Mahkemesi


Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanmakta olup, sözleşmenin feshi nedeniyle ödenmeyen iş bedeli, fazla imalât bedeli, haksız yapılan kesinti, zeyilname gereğince davalıların ödemekle yükümlü oldukları sigorta, stopaj ve ücretlerin tahsili, el konulan malzeme bedellerinin tazmini istemlerine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı iş ortaklığının tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2- Davalı iş ortaklığı yüklenici, davacı alt yüklenici olup, 14.06.2010 tarihinde taraflar arasında imzalanan sözleşme ile davacı alt yüklenici davalı iş ortaklığının yapımını üstlendiği ... Elçilik Kompleksi projesinde sözleşmenin 1 nolu ekinde sunulan iş programı kapsamında belirtilen mekanik sistemlerin işçilik, montaj, test ve devreye alma işlerini yüklenicinin iş sahibiyle yaptığı sözleşme uyarınca mevcut ek şartnameleri standartlar ve projeler ile yüklenicinin iş programı ve talimatları uyarınca yapılması işini üstlenmiştir. İşin tamamlanıp teslim edilmesi gereken tarih 23.03.2012’dir. Sözleşme bedeli 1.425.000 USD’dir. 15.07.2010 tarihli zeyilname ile sözleşmenin 2. maddesindeki süre geçici kabul tarihi 23.03.2012 olarak değiştirilmiş ve bu maddeye 2. fıkra olarak işin taşeron kusuruna bağlı olmayan nedenlerle geçici kabul tarihinden önce tamamlanamaması halinde geçici kabul tarihi sonrasında sahada çalışacak taşeron personeli ve koordinatörünün maaşları da dahil olmak üzere her türlü masrafların yüklenici tarafından ödeneceği kararlaştırılmıştır. 39.09.2011 tarihinde yine taraflarca imzalanan zeyilname ile bu zeyilname kapsamında zeyilnamenin düzenleme tarihinden önce yapılmış imalâtlar hariç bakiye imalâtların hepsi taşeronun (alt yüklenicinin) sözleşme kapsamı dışına çıkartıldığı, buna göre sözleşme bedelinin 1.334.651,77 USD’ye düştüğü kabul edilmiştir.Dava dilekçesinde davacı alacağını çeşitli kalemler altında açıklamış ve bunlarla ilgili yabancı para cinsinden alacaklarını ifade etmiş ise de neticei talep kısmında hangi kalem alacak için ne miktar istemde bulunduğunu göstermemiştir. 6100 sayılı HMK’nın 31. maddesi gereğince uyuşmazlığın aydınlatılması, taleple bağlılık ilkesinin uygulanması için zorunlu olduğundan davacının talep ettiği toplam alacak miktarının açıklattırılması gerekirken bu işlem yapılmamıştır.
Bu sözleşme davalı iş ortaklığının ... 38. Noterliği’nden 18.09.2012 tarih, 24000 yevmiye numarası ile keşide edilen ihbarı ile feshedilmiş ve fesih ihbarı davacı alt yükleniciye 19.09.2012 tarihinde tebliğ edilmiştir. Davacı alt yüklenicinin işçileri de 16.08.2012 tarihinde iş sahasını terk etmişlerdir. Hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporu ve ek raporu ile mahkemenin kabulüne göre davalı iş ortaklığı yüklenicilerin fesihte haksız oldukları ve işin geçici kabul tarihinde bitirilmemesinde davacı alt yüklenicinin kusurunun bulunmadığı anlaşılmaktadır. Hükme esas alınan bilirkişi raporu ve ek raporlarında 20. hakediş dahil alt yüklenicinin gerçekleştirdiği imalâtlara göre hakettiği bedel ve yapılan ödemeler dikkate alınarak alt yüklenicinin ödenmeyen iş bedeli alacağı hesaplanmış, bundan sonraki dönem için iş bedeli alacağı ile ilgili hesaplama yapılmamıştır. 20 numaralı hakediş 04.04.2012 tarihinde onaylanmış olup, davacı alt yüklenici ve elemanlarının 16.09.2012 tarihine kadar işin yapılacağı yeri terk ettikleri ileri sürülüp ispatlanmış değildir. Buna ilişkin yaptırılan bir tespit olmadığı gibi düzenlenen bir tutanak da bulunmamaktadır. Dairemizin yerleşik içtihat ve uygulamalarında eser sözleşmesinin varlığı ve yüklenicinin işe başlamış olması halinde işi terk edip gittiği, sözleşmenin feshedilip kalan işin başka bir yükleniciye yaptırıldığı ya da iş sahibi tarafından yapılıp tamamlandığı yasal delillerle kanıtlanmadığı sürece gerçekleştirilen iş ve imalâtın yüklenici tarafından yapıldığı kabul edilmektedir. Somut olayda da davalı yüklenici iş ortaklığı 20 numaralı hakedişten sonra yapılan imalâtlar ile ilgili alt yüklenicinin ve elemanlarının iş yerini terk edip gittiği ve kalan işi başka bir alt yükleniciye tamamlattığını yasal delillerle kanıtlayamadığından davacı alt yüklenicinin 20 numaralı hakedişten sonra şantiyeyi terk ettiği 16.08.2012 tarihine kadar gerçekleşen imalâtların davacı alt yüklenici tarafından gerçekleştirildiğinin kabulü zorunludur. Ayrıca işin 23.03.2012 geçici kabul tarihinden önce tamamlanmamasında davacı alt yüklenicinin kusurunun bulunmadığı anlaşıldığından 15.07.2010 tarihli zeyilname ile değiştirilen sözleşmenin 2. maddesi 2. fıkrası hükmünce alt yüklenici personeli ve koordinatörünün maaşları da dahil olmak üzere her türlü masraflarını yükleniciden istemekte haklıdır.Bu durumda mahkemece öncelikle dava dilekçesinde talep ettiği 200.000,00 TL’lik alacakla ilgili yine dava dilekçesinde açıkladığı herbir alacak kalemi için ne miktarda istemde bulunduğu davacıya açıklattırılarak hükme esas alınan raporu düzenleyen bilirkişi kurulundan davacı alt yüklenicinin 20 numaralı hakedişin düzenlenmesine esas alındığı tarihten şantiyeyi terk ettiği 16.08.2012 tarihine kadar gerçekleştirdiğini kanıtladığı iş ve imalâtlar nedeniyle hak ettiği bedel ile 15.07.2010 tarihli zeyilname ile değiştirilen sözleşmenin 2. maddesi 2. fıkrası gereğince isteyebileceği personel ve koordinatör maaşları da dahil olmak üzere masraflar nedeniyle kanıtladığı ve isteyebileceği alacak konusunda gerekçeli ve denetime elverişli ek rapor alınıp değerlendirilerek sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve yanlış değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalıların tüm, davacının diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kabulü ile hükmün davacı yararına BOZULMASINA, aşağıda yazılı bakiye 6.661,56 TL temyiz ilâm harcının temyiz eden davalılardan alınmasına, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 16.04.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.