MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
K A R A R
Davacı, davalı iş yerinde 04.09.2004-09.05.2011 tarihleri arasında bahçe ve havuz bakımı işlerinde haftanın 6 günü 8:00-17:00 saatleri arası çalıştığını, işe gidiş gelişinin servisle olduğunu, 06.05.2011 tarihinde işe gitmediğini, 07.05.2011 ve 09.05.2011 tarihlerinde işe gitmek için evinden çıkmasına rağmen iş yeri servisinin kendisini almak için gelmediğini, bu durum üzerine kendi imkanları ile iş yerine gittiğini, ancak iş yerine gittiğinde artık iş yerinde çalışmadığını ve bundan sonra da iş yerine gelmemesinin söylendiğini, bu şekilde iş akdine fiilen son verildiğini, işine son verilme sebebinin de bildirilmediğini, son net maaşının 750,00TL olduğunu, ihbar ve kıdem tazminatı ile çalıştığı süre zarfında fazla mesai ücretlerinin de ödenmediğini ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, 100,00TL kıdem ve 100,00 TL ihbar tazminatları ile 100,00TL fazla mesai ücreti alacaklarının işten çıkış tarihinden işleyecek en yüksek banka mevduat faiziyle birlikte tahsilini istemiş, sonrasında talebini ıslahla artırmıştır.
Davalı, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, 7.798,00 TL kıdem tazminatı alacağının iş akdinin fesih tarihinden itibaren işleyecek en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte, 100,00TL ihbar tazminatının ilk dava tarihi olan 02//06/2011 tarihinden itibaren, 2.090,00 TL ihbar tazminatının ıslah tarihi olan 01/06/2012 itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte, 100,00 TL fazla mesai ücreti alacağının dava tarihinden işleyecek en yüksek banka mevduatı faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık 818 Sayılı BK.nun 313. ve devamı maddelerinde düzenlenen hizmet akdinden kaynaklanmakta olup, davacının 09/05/2011 tarihinde hizmet akdinin sona erdiği hususunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Uyuşmazlık hizmet aktinin haklı nedenle feshedilip edilmediği ve davacının tazminata hak kazanıp kazanmadığı konusunda toplanmaktadır. 4857 sayılı İş Kanunu"nun "istisnalar" başlığını taşıyan 4/b. Madde ve fıkrasındaki "50"den az işçi çalıştırılan (50 dahil) tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerlerinde veya işletmelerinde," İş Kanunu hükümlerinin uygulanmayacağı açıkça belirtilmiştir. Bu durumda uyuşmazlıkta uygulanacak hükümler davanın açıldığı tarih itibariyle 818 Sayılı Kanun hükümleridir. Davacı"nın istemleri arasında kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai, ulusal ... genel tatil, hafta tatili ile yıllık izin ücretleri ve ücret alacağı yer olmaktadır. BK.’nun 344. Maddesi’nde, "muhik sebeplerden dolayı gerek işçi gerekse iş sahibi, bir ihbara lüzum olmaksızın her vakit akdi fesedebilir. Ezcümle, ahlaka müteallik sebeplerden dolayı yahut hüsnüniyet kaideleri noktasından iki taraftan birini artık akti icra etmemekte haklı gösteren her hal, muhik bir sebep teşkil eder. Bu gibi hallerin mevcudiyetini hakim taktir eder. Fakat işçinin kendi kusuru olmaksızın duçar olduğu nispeten kısa bir hastalığı yahut kısa müddetli biraskeri mükellefiyeti ifa etmesi, muhik sebep olarak kabul edilemez." hükmü, yine BK.’nun 345/1. Maddesi’nde ise, "Muhik sebepler bir tarafın akte riayet etmemesinden ibaret olduğu taktirde, bir taraf diğer tarafa onun akit ile müstehak iken mahrum kaldığı feri menfaatler de nazara alınmak üzere, tam bir tazminat itasıyla mükellef olur." hükmü ve yine anılan maddenin 2. fıkrasında ise, "bundan başka hakim vaktinden evvel feshin mali neticelerini, hali ve mahalli adeti gözönünde tutarak taktir eder." hükmü vazedilmiştir.
Somut olaya dönülecek olursa; maddi olayları ileri sürmek taraflara, hukuki nitelendirme yapmak ve uygulanacak kanun maddelerini belirlemek hakime aittir (6100 sayılı HMK m. 33). İddianın ileri sürülüş şekline göre dava hizmet akdinin haksız olarak davalı tarafından feshedilmesi nedeniyle hak kazanılacak olan kıdem, ihbar ve fazla mesai ücreti tazminatı alacağı isteğine ilişkindir. Mahkemece, yanılgılı bir değerlendirme ile davacının talepleri hakkında, İş Kanunu hükümlerine göre değerlendirme yapılan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir. Mahkemece tarafların tüm delilleri toplandıktan sonra 818 Sayılı BK’nun 344 ve 345. maddeleri uyarınca hizmet akdinin feshinin kim tarafından yapıldığı ve feshin haklı olup olmadığı değerlendirilerek bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir.
Yine, BK.nun 329. maddesinde fazla çalışmayla ilgili düzenleme mevcut olup, "Sözleşme ile kararlaştırılmış yada mutad olan çalışmanın ölçüsüne oranla bir fazla çalışma zorunlu oluyorsa, işçi bunu yapmaya gücü yeterse ve üzerine almaya reddetme dürüstlük kuralına bir aykırılık ifade ederse, fazla çalışmayı kabul etmek zorundadır. İşçi, bu fazla çalışma için kararlaştırılan ücrete oran kurularak ve özel durumlar gözönüne alınarak takdir edilmesi gereken ek ücreti talep hakkına sahiptir." BK.nun 334. maddesine ise, "İşveren işçiye mutat serbest saatler yada günler vermekle yükümlüdür. İşveren feshi ihbar yapılmasından sonra başka bir iş aranması için işçiye uygun bir zaman vermek zorundadır. Bütün durumlarda, işverenin çıkarlarını olabildiği kadar gözetmek gerekmektedir." BK.nun 340./II. maddesinde ise, iki haftalık bir ihbar süresi öngörülmüştür.
Somut olayda; feshin işveren tarafından haksız olarak feshedildiğinin belirlenmesi halinde işçinin BK.nun 340. maddesi gereği ihbar tazminatı isteyebileceği, ayrıca BK.nun 329. maddesinde düzenlenen fazla çalışması ispatlandığı taktirde ücretle mütenasip bir miktar kabul edilmeli ve takdiri indirim yapılıp yapılmayacağı da değerlendirilmelidir. Keza davacının talepleri değerlendirilmeli ve BK.nun 334. maddesi gözetilmeli ve bu konuda davacının tüm delilleri ve davalının da karşı delilleri toplandıktan sonra uzman bilirkişiden rapor alınarak hasıl olacak sonuca uygun bir karar verilmelidir. Eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, HUMK’nun 440/III-1 maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 09/10/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi