Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/12102 Esas 2022/2314 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tapu İptali Ve Tescil

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup, hükmün davalı ... İdaresi vekili ve Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmesi üzerine, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Mahkemenin verdiği önceki karar ... tarafından bozulmuş olup, bozma ilamında özetle ''yapılan araştırma ve incelemenin hüküm kurmaya yeterli olmadığı, orman bilirkişi raporunda eski tarihli memleket haritası ve dayanağı hava fotoğraflarında taşınmazların konumunun gösterilmediği ayrıca mera iddiası olduğu halde usulünce mera araştırması yapılmadığı bu nedenle eksiklikler tamamlanarak yapılacak keşif sonucuna göre karar verilmesi'' gereğine değinilmiştir.
Mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne, ... İli, ... İlçesi, ...Mah. çalışma alanında bulunan 143 ada 3 parsel sayılı taşınmazın 25/08/2017 tarihli bilirkişi raporunda A harfiyle gösterilen 94643,15 metrekare ve C harfiyle gösterilen 147956,85 metre olmak üzere toplam 242.600,00 metrekarelik bölümünün; Hasanşeyh ... Mah. çalışma alanında bulunan 174 ada 1 parsel sayılı taşınmazın A harfiyle gösterilen 1263966,31 metrekare ve C harfiyle gösterilen 124.284,05 metrekare olmak üzere toplam 1.388.250,36 metrekarelik bölümlerine son parsel numarası verilerek mera olarak sınırlandırılmasına, özel siciline Hasanşeyh Belediyesi adına kaydına, karar verilmiş; hüküm, davalı ... İdaresi vekili ve Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece bozma kararına uyulmasına rağmen bozma gerekleri yerine getirilmemiş olup, eksik ve yetersiz bilirkişi raporlarına dayanılarak hüküm kurulmuştur. Şöyleki; çekişmeli taşınmazlar ve mera olduğuna karar verilen bölümler büyük bir yüzölçüme sahip olduğu halde herbir taşınmaz bölümü ayrıntılı olarak incelenmemiş olup, genel bir açıklama ile bu kadar büyük bir yüzölçüme sahip taşınmazların incelenmesi mümkün olmadığı gibi küçük ölçekli hava fotoğrafları üzerinde yapılan incelemelerin yetersiz olduğu, keşifte dinlenen mahalli bilirkişilerin ...Mahallesi dışından seçilerek dinlenmediği ve 143 ada 3 parsel sayılı taşınmazın doğu bölümünün 10-12 yaşında çam ağaçları ile kaplı olduğundan bahsedildiği halde orman sayılan yerlerden olup olmadığı hususunun araştırılmadığı, çekişmeli 174 ada 1 parsel sayılı taşınmazın ise orman bilirkişi raporuna ekli hava fotograflarında A1 simgesiyle orman olarak gösterilen bölümü ile memleket haritasında A1 simgesiyle orman olarak gösterilen bölümlerin farklı yüzölçümlere sahip olduklarının, hava fotoğraflarında orman olduğu açıklanan A1 bölümünün çok büyük bir alanı kapsadığı gözle görülür şekilde anlaşıldığı halde, fen bilirkişisi tarafından çizilen krokide orman olan alanın memleket haritasındaki A1 simgesi ile gösterilen taşınmaz bölümüne ait sınırlara göre çizilmiş olduğu anlaşılmakla, orman bilirkişi raporunda farklı taşınmaz bölümlerinin aynı harf ve simgeler ile gösterilmesinin karışıklığı neden olduğu bu nedenle raporların kendi içinde ve birbirleriyle çelişkili hale geldiği açık olup, Mahkemece bu çelişki giderilmeden hüküm kurulması doğru olmamıştır. Ayrıca taşınmazların panoramik olarak fotoğrafları çekilmemiş, geniş çaplı bir kroki üzerinde taşınmazlar gösterilmemiş, komşu parsellerinin dava konusu taşınmazları ne olarak okudukları araştırılmamış, meraya tecavüzden veya başka bir nedene dayalı davaların görülüp görülmediği ve taşınmazların evveliyatının orman olup olmadığı ayrıca çekişmeli taşınmazların tahsisli yada kadim mera olup olmadıkları araştırılmamış, toprak ve bitki örtüsünün ne olduğu teknik bilirkişi raporları ile açıklığa kavuşturulmamıştır.
Hal böyle olunca doğru sonuca ulaşılması için Mahkemece, yöreye ait en eski ve sonraki tarihli memleket haritası ve hava fotoğraflarının tamamı ile amenajman planı ve komşu parsellere ait kadastro tutanakları, tutanaklar kesinleşmiş ise tapu kayıt örnekleri ve tapu kayıtları hükmen oluşmuş ise mahkeme karar örnekleri ve varsa ilgili ... ilamlarının örnekleri, kadim ya da tahsisli mera kayıtları araştırılarak ilgili yerlerden getirtilip, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan, komşu köylerde ikamet eden şahıslar arasından seçilecek beş kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile önceki bilirkişiler dışında halen Tarım ve Orman Bakanlığı ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman orman mühendisleri arasından seçilecek üç orman mühendisi bilirkişi kurulu, üç ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, bir fen elemanı bilirkişi ve bir jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi aracılığıyla yeniden keşif yapılmalıdır. Keşifte getirtilen belgeler çekişmeli taşınmaz ile birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle, taşınmazın öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; 3116, 4785 ve 5658 sayılı Kanunlar karşısındaki durumu saptanmalı; zilyetlikle veya hukuki değeri kalmamış olan tapu kayıtlarıyla ormandan yer kazanılamayacağı, öncesi orman olan bir yerin üzerindeki orman bitki örtüsü yokedilmiş olsa dahi, salt orman toprağının orman sayılan yer olduğu düşünülmeli; toprak yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; keşifte, hakim gözetiminde, taşınmazın dört yönden renkli fotoğrafları çektirilip, onaylanarak dosyaya eklenmeli; yukarıda değinilen diğer belgeler fen, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi ve orman bilirkişileri eliyle yerine uygulattırılıp; orijinal-renkli (renkli fotokopi) hava fotoğrafları ve memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de hava fotoğrafları ve memleket haritası ölçeğine (... veya benzeri programlar kullanılarak) denetime elverişli olacak şekilde çevrildikten sonra komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle, çekişmeli taşınmaz çevre parsellerle birlikte memleket haritası ve hava fotoğrafları üzerinde gösterilmeli, taşınmazın gerçek eğimi klizimetre aletiyle ölçülerek memleket haritalarındaki münhanilerden (yükseklik eğrilerinden) de faydalanılmak suretiyle belirlenmeli; stereoskopik hava fotoğraflarının stereoskop vasıtasıyla üç boyutlu incelemesi yapılarak temyize konu taşınmazın niteliği, üzerindeki bitki örtüsünün cinsi, yaşı, dağılımı, kapalılık oranının açıklandığı ve dava konusu taşınmazın 6831 sayılı Orman Kanunu'nun 17/2. maddesinde belirtilen orman içi açıklık vasfında olup olmadığını belirten, müşterek imzalı şekilde, yalnız büro incelemesine değil, uygulamaya ve araştırmaya dayalı, bilirkişilerin onayını taşıyan krokili bilimsel verileri bulunan yeterli ve dosyadaki belgeler ile karşılaştırıldığında denetime elverişli rapor alınmalı ve çekişmeli taşınmazların orman sayılan yerlerden olup olmadığı tereddüte mahal bırakmayacak şekilde belirlenmelidir.
Ayrıca keşifte dinlenecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazın öncesinin ne olduğu, kim veya kimler tarafından, hangi tarihten beri ve ne şekilde kullanıldığı etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, komşu parsellerin tutanak ve dayanakları ile çekişmeli taşınmaz sınırları içerisinde geçmişte görülen varsa dava dosyaları ve krokileri de uygulanmalı, dava konusu taşınmazı sınır olarak nasıl nitelendirdikleri araştırılmalı; çekişmeli taşınmazlar ve mera olduğu iddia edilen bölümler çok büyük bir alanı kapsadığından gerekirse bölümlere ayrılmak suretiyle incelenmeli; yerel bilirkişiler ve tanıkların sözleri arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı; ziraatçi bilirkişi kurulundan taşınmazın evveliyatını, toprak yapısını, niteliğini, komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı şekilde açıklayan, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişisinden ise, keşfi takibe ve denetlemeye olanak verir rapor ve kroki alınmalı, tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli toplanacak tüm kanıtlar birlikte değerlendirilip, ulaşılacak sonuca göre bir hüküm kurulmalıdır.
SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenle davalı ... İdaresi vekili ve Hazine temsilcisinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince ... ilamının tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, 14.03.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.