Danıştay 13. Daire 2019/4218 Esas 2021/974 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2019/4218
Karar No : 2021/974

DAVACI : … Mühendislik Medikal İnşaat Temizlik Danışmanlık Otomotiv
Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU :
Kahramanmaraş ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, … nolu parseldeki 2.483,61 m2 yüzölçümlü taşınmazın ve üzerindeki yapıların 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun uyarınca "satış" yöntemi ile özelleştirilmesini teminen gerçekleştirilen ihalede, … tarih ve … sayılı Cumhurbaşkanlığı kararında en yüksek ikinci teklif sahibi olan davacı şirketin geçici teminatının irat kaydedilmesine ilişkin işlemin iptali ile 200.000,00-TL teminatın irat kaydedildiği tarihten itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Cumhurbaşkanlığı kararındaki en yüksek ikinci teklif sahibi olan şirketlerinin davalı idare tarafından sözleşme imzalamak üzere davet edilmesi üzerine davalı idareden 200.000,00-TL ek geçici teminat karşılığında 12 ay ek süre verilmesinin talep edildiği, İhale Şartnamesi'nde ve Özelleştirme Uygulamalarında Değer Tespiti ve İhale Yönetmeliği’nde verilecek ek sürenin ne kadar olacağına ilişkin bir kurala yer verilmediği, uygulamada idarece 6-12 ay arasında sürelerin verildiği, ekonomik kriz ve ihaleye konu taşınmaza ilişkin imar yönetmeliğinin değişmiş olması sebebiyle taşınmazın değerinin ihale tarihine göre büyük ölçüde düştüğünün tespit edildiği, … Belediye Başkanlığı’nın … tarih ve … sayılı yazısında, ihaleye konu taşınmaz üzerine inşa edilecek binanın oturum alanının 31/05/2018 tarihinde geçerli olan yönetmelik esaslarına göre 1.318 m2 iken 05/09/2019 tarihinde geçerli olan mevzuata göre 879 m2'ye düştüğünün belirtildiği, arsa üzerine yapılacak binada inşaat alanı değişmemiş ise de, binanın oturum alanının 439 m2 küçüldüğü, yönetmelik değişikliğinin öğrenilmesi üzerine 04/10/2019 tarihli dilekçeyle, ihale tarihi ile sözleşme imzalama tarihi arasında 1,5 yıl gibi çok uzun bir sürenin geçtiği, ekonomik kriz, ihalenin 1. sırasında başka şirket yer aldığından şirketlerinin yatırımlarını başka alana yönlendirdikleri ve yönetmelik değişikliği sonrasında binanın taban alanının küçültülmüş olması gerekçeleriyle 200.000,00-TL teminatın iadesinin talep edildiği, aynı tarihli bir başka dilekçeyle de, 2 aylık ek sürenin yeterli olmaması nedeniyle 12 aylık ek süre talebinde bulunulduğu, davalı idarece ek süre talebinin kabul edilmediği, verilen 2 aylık ek süre dahi işletilmeksizin geçici teminatın irat kaydedilmesine karar verildiği, dava konusu işlemin hukuka aykırı olarak tesis edildiği ileri sürülmüştür.

DAVALININ SAVUNMASI :
Cumhurbaşkanlığı kararındaki en yüksek teklif sahibinin 29/04/2019 tarihli yazı ile sözleşmeye davet edildiği, sözleşmenin imzalanması için 28/08/2019 tarihine kadar süre verildiği, şirket tarafından verilen sürede sözleşmenin imzalanmaması üzerine söz konusu isteklinin teminatının irat kaydedildiği, bunun üzerine 05/09/2019 tarihli yazı ile, davacı şirketin sözleşmeye davet edildiği, sözleşmenin imzalanması için 04/10/2019 tarihine kadar süre verildiği, verilen sürede davacı şirket tarafından sözleşmenin imzalanmaması üzerine ... tarihli Başkanlık Oluru ile davacı şirketin 200.000,00-TL teminatının irat kaydedildiği, 3. sırada yer alan şirkete ek geçici teminat yatırmaları şartıyla 1 aylık ek süre verildiği, 09/12/2019 tarihinde sözleşmenin imzalandığı, davacının İhale Şartnamesi'nde yazılı tüm hususları bilerek ihaleye teklif verdiği, idarece diğer yatırımcılara sunulan imkân doğrultusunda 2 aylık ek süre verilebileceğinin belirtildiği, ancak davacı tarafından bu süre kabul edilmeyerek sözleşme imzalamama iradesinin ortaya koyulduğu, yatırımcılara tanınan sürenin tespitinde kamu yararı ve ihale için yapılan değer tespitinin de dikkate alındığı, yatırımcıların her birine yaklaşık 1 yıl süre verildiğinde, komisyon kararında yer alan diğer teklif sahipleriyle sözleşme imzalama süresinin yılları bulabileceği, değer tespitinin yapıldığı tarih ile sözleşme imzalanma tarihi arasında ciddi bir süre farkının oluşabileceği, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'UN DÜŞÜNCESİ :
Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI …'IN DÜŞÜNCESİ :
Dava, özelleştirme kapsamına alınan ve mülkiyeti … A.Ş. adına kayıtlı Kahramanmaraş ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada ve … parsel sayılı taşınmazın ihalesi uhdesinde kalan davacı şirket tarafından yatırılan 200.000,00-TL'lik geçici teminat bedelinin, sözleşmeyi imzalamaktan imtina ettiğinden bahisle irat kaydedilmesine ilişkin işleminin iptali ve söz konusu bedelin irat kaydedildiği tarihten itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte iadesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun'un "Amaç ve Kapsam" başlıklı 1. maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin ihale tarihinde yürürlükte olan hâlinde, bu Kanun'un amacının, bu maddede sayılan kuruluşların ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlamak için özelleştirilmesine ilişkin esasları düzenlemek olduğu belirtilmiş; 2. maddesinde, özelleştirme uygulamalarındaki ilkeler sayıldıktan sonra, son fıkrasında, Kanun'da yer verilen amaç ve ilkeler doğrultusunda alınacak kararlarda öncelikler ile bunların tâbi olacağı özelleştirme uygulamalarına ilişkin esas ve usûllerin, kuruluşların nitelikleri ve ülke ekonomisinin gerektirdiği şartlar da dikkate alınarak Özelleştirme Yüksek Kurulu'nca belirleneceği; 3. maddesinde, kuruluşların, satış, kiralama, işletme hakkı devri, mülkiyetin gayri ayni hakların tesisi ve işin gereğine uygun sair hukukî tasarruflar ile devredilmelerine ilişkin özelleştirme yöntemlerinden hangisi ile özelleştirileceğini belirlemenin ve özelleştirme programına alınan kuruluşların "satış, kiralama, işletme hakkı devri, mülkiyetin gayri ayni haklarının tesisi ve işin gereğine uygun sair hukuki tasarruflarla gerçek ve/veya özel hukuk tüzel kişilerine devredilmesi" yöntemleriyle yapılan ihaleler sonucunda ihale komisyonlarınca verilen nihai kararları onaylamanın Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun görevleri arasında olduğu belirtilmiştir.
4046 sayılı Kanun'un ''Özelleştirme Yöntemleri, Değer Tespiti, İhale Yöntemleri'' başlıklı 18. maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinde, özelleştirme yöntemleri belirlenmiş; (C) bendinde, (A) bendinde yer alan özelleştirme yöntemlerinin uygulanmasına ilişkin ihale işlemlerinin bu Kanun'a göre oluşturulan ihale komisyonları tarafından yürütüleceği; 37. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde ise, özelleştirme uygulamaları ile ilgili olarak, bu Kanun hükümleri gereğince yapılacak uygulamalar ile ihale usullerine ilişkin esasların İdarece çıkarılacak yönetmeliklerle belirleneceği kurala bağlanmıştır.
Özelleştirme Uygulamalarında Değer Tespiti ve İhale Yönetmeliği'nin (Yönetmelik) "Tanımlar" başlıklı 3. maddesinin (g) bendinde, ihale şartnamesinin, ihale konusu işin genel ve özel şartlarına ilişkin belge olduğu; "İhale Şartnamesi" başlıklı 10. maddesinin (h) bendinde, ihale şartnamesinin, ihale üzerinde kalan tarafından sözleşme imzalanmaması veya idarece belirlenecek miktarda kesin teminat verilmemesi veya diğer yükümlülüklerin yerine getirilmemesi hâlinde geçici teminatın irat kaydedileceği hususunu da kapsayacağı; ''Sözleşmeye Davet'' başlıklı 19. maddesinde ise, ihale sonuçlarının onaylanmasından sonra İdare tarafından süre belirtilmek suretiyle sözleşme imzalanması hususunda ihale üzerinde kalan teklif sahibine yazılı bildirimde bulunulacağı, idarece uygun görülmesi hâlinde bir defaya mahsus olmak üzere ek süre verilebileceği, idareden kaynaklanan sebeplerle, verilen süre içerisinde sözleşmenin imzalanamaması durumunda, birden fazla ek süre verilebileceği, idarece verilen süre içerisinde ihale üzerinde kalan tarafından istenilen teminatın verilmemesi, diğer yükümlülüklerin yerine getirilmemesi ve sözleşme imzalanmaması hâlinde alınan teminatların İdare lehine irat kaydedileceği ve kararda yer alması hâlinde diğer teklif sahiplerine sırası ile aynı usûlün uygulanacağı belirtilmiştir.
Kahramanmaraş İli, … İlçesi, … Mahallesi, … Ada … No.lu Parseldeki Taşınmazın Üzerindeki Yapılar ile Birlikte Bir Bütün Hâlinde Özelleştirilmelerine İlişkin İhale Şartnamesi"nin (Şartname), "İhale Şartnamesi" başlıklı 4. maddesinin 2, 5 ve 6. fıkralarında, şartname ekindeki tanıtım dokümanının, taşınmaz ile ilgili bilgi ve açıklamaları içerdiği, İdare ve/veya … A.Ş.'nin (Kuruluş) tanıtım dokümanında yer alan bilgilerin ve açıklamaların doğruluğundan, tamlığından ve maddi hatalardan sorumlu olmadığı, tanıtım dokümanında yer alan bilgi ve açıklamaların İdareyi ve/veya Kuruluş'u ilzam etmediği, teklif sahibince, son teklif verme tarihinden önce taşınmazın yerinde ve Tapu Sicilinde incelenmesinin esas olduğu, teklif sahibinin ihalenin her aşamasında, sözleşmenin imzalandığı ve tapu devrinin yapıldığı tarih itibarıyla taşınmaz hakkında tam bilgi sahibi olduğunun kabul edileceği, teklif sahibi/alıcının ihale ilanı ve şartnamedeki hükümleri aynen kabul etmiş sayılacağı; "Geçici ve Ek Geçici Teminat" başlıklı 13. maddesinin (b) bendinde, sözleşme imzalanması için kendisine verilen süre içerisinde ek süre talep eden teklif sahibine, bir defaya mahsus olmak üzere ihalede verilen geçici teminat tutarı kadar ek geçici teminatın getirilmesi şartıyla ek süre verilebileceği; (e) bendinde, Özelleştirme Yüksek Kurulu veya Özelleştirme İdaresi Başkanlığı kararında satışın kendisine yapılmasına karar verilen teklif sahibinin idare tarafından verilen süre içerisinde, ek geçici teminatı getirmemesi, satış bedeli veya peşinat ve teminatlarla ilgili yükümlülüklerini yerine getirmemesi, şartnamede belirtilen diğer yükümlülüklerini yerine getirmemesi, sözleşme imzalamaktan imtina edilmesi hâllerinden herhangi birinin gerçekleşmesi durumunda geçici teminatın idare lehine irat kaydedileceği; "Teklif Sahibi ve/veya Alıcının Yükümlülükleri" başlıklı 15. maddesinin (c) bendinde, ihaleye teklif verdiği, sözleşme imzaladığı ve tapu devrinin yapıldığı tarihler itibarıyla taşınmazın, mevcut fiziki durumunu önceden görüp, ilgili mercilerden (ilgili belediyeler, tapu-kadastro müdürlükleri, kültür ve tabiat varlıklarını koruma kurulları, vb.) her türlü bilgi ve belgeyi alarak, tapu kayıtları, imar durumları, muhdesatlar, vb. inceleyerek, her türlü bilgi ve belgeyi bilerek teklif vermiş olduğunu, sözleşmeyi imzalayacağını, bunlarla ilgili olarak daha sonra açık veya gizli ayıp iddiasıyla ayıba ve zapta karşı tekeffül hükümlerine dayanarak İdare ve/veya Kuruluş'tan herhangi bir maddi talepte bulunmayacağını ve bedel indirimi talep etmeyeceğini kabul ve taahhüt edeceği; "Devir ve Teslim" başlıklı 17. maddesinde, taşınmazın alıcıya devir işlemine, ihale bedelinin tamamının veya peşin kısmının ödenerek, bakiyesi için gerekli teminatın verilmesi ve sözleşmenin imzalanmasını müteakip başlanacağına ilişkin kurallara yer verilmiştir.
Özelleştirme uygulamalarında, ihale şartnameleri, ihalenin genel ve özel şartlarını belirleyen belgeler olup, ihaleler bu şartname hükümlerine göre yürütülmekte ve sonuçlandırılmaktadır. Buna göre, şartnameyi hazırlayan ve kuralları belirleyen İdare ile şartnameleri imzalayarak ihalelere katılanlar açısından şartname hükümlerinin bağlayıcı olduğu ve uyuşmazlıkların çözümünde esas alınacağı açıktır. Keza, 4046 sayılı Kanun, Yönetmelik ve ile ilgili diğer mevzuata aykırı olmayan hususlara ilişkin olarak Şartname hükümlerinin esas alınması gerektiği kuşkusuzdur.
Aktarılan mevzuat ile şartname hükümleri bir arada değerlendirildiğinde, ihaleye katılan tüm isteklilerin ihale şartnamesindeki tüm hususları bilerek ve isteyerek ihaleye katıldıkları, ihale şartnamesi alarak ihaleye katılan davacının da ihale dokümanında yer alan şartları bilerek ve isteyerek teklif verdiği, anılan Yönetmelik ve Şartname uyarınca, sözleşme imzalanması hususunda ihale üzerinde kalan teklif sahibine yazılı bildirimde bulunulacağı, idarece uygun görülmesi hâlinde bir defaya mahsus olmak üzere ek süre verilebileceği, sözleşme imzalamaktan imtina edilmesi veya diğer yükümlülüklerin yerine getirilmemesi hâlinde geçici teminatın gelir kaydedileceği anlaşılmaktadır.
Davacının basiretli bir tacir gibi davranmak suretiyle ihale şartnamesinde belirtildiği üzere taşınmazla ilgili gerekli gördüğü her türlü incelemeyi ihale öncesi yapması ve taşınmazın mevcut hukukî ve fizikî durumunu bilerek ihaleye girmesi gerektiği de açıktır.
Dosyanın incelenmesinden özelleştirme kapsam ve programında bulunan, Kahramanmaraş İli, … İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parseldeki 2.483,61 m2 yüzölçümlü taşınmazın 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun hükümleri kapsamında satış yöntemiyle özelleştirilmesi amacıyla yapılan ihale sonrasında … tarihli ve … sayılı Komisyon kararının alındığı ihale komisyonu tarafından yapılan nihai pazarlık görüşmeleri sonucunda 1. sırada en yüksek teklifi veren istekliye satılmasına karar verildiği, ancak bu karar çerçevesinde 1. sırada en yüksek teklifi veren isteklinin sözleşmeyi imzalamaktan imtina etmesi nedeniyle 2. sıradaki davacı şirketin satış sözleşmesini 04/09/2019 tarihli yazı ile imzalaması için davet edilerek 04/10/2019 tarihine kadar süre verildiği, davacı şirket tarafından ise … Belediyesinde yapılan incelemeler sonucunda satış ihalesine konu taşınmazın, uğradığı imar planı değişiklikleri nedeniyle tanıtım dökümanında yazılı oturum alanına sahip olmadığı, her ne kadar bina inşaat alanı değişmemiş ise de taşınmazdaki binanın oturum alanının 439 m2 küçüldüğü, bu durumun yapılacak işyerlerinin değerini düşüreceği, bu olumsuzluklara rağmen satın alma iradelerini ortaya koyduklarını ancak ihale bedelinin ödenmesi için kendilerine 12 aya kadar ek süre verilmesi ve geçici teminatın irat kaydedilmemesinin talep edildiği ancak şirket tarafından kendisine verilen süre içerisinde sözleşmenin imzalanmaması nedeniyle … tarihli ve … sayılı Olur'a istinaden davacı şirketin geçici teminatının irat kaydedilmesine ve üçüncü sıradaki yatırımcıya çağrı yapılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, ihale sonucunun Özelleştirme Yüksek Kurulu kararıyla onanmasından sonra ihaledeki en yüksek 2. teklif sahibi olan davacı şirketin taşınmaz satış sözleşmesini imzalamaya davet edildiği, idarece verilen süre içerisinde de sözleşmenin imzalanmaması üzerine Kurul kararında belirtildiği üzere davacı şirketin geçici teminatının irat kaydedilmesine karar verildiği anlaşıldığından, davacı şirketin geçici teminatının irat kaydedilmesine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Mülkiyeti … A.Ş. adına kayıtlı Kahramanmaraş ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, … nolu parseldeki 2.483,61 m2 yüzölçümlü taşınmazın ve üzerindeki yapıların 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun uyarınca "satış" yöntemi ile özelleştirilmesini teminen yapılan ihale sonucunda alınan ihale komisyonu kararının onaylanmasına ilişkin Cumhurbaşkanlığı'nın … tarih ve … sayılı kararı ile, "... 20.650.000,00 (yirmimilyonaltıyüzellibin) Türk Lirası bedelle ikinci teklifi veren … Mühendislik Medikal İnşaat Temizlik Danışmanlık Otomotiv Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.'ye İhale Şartnamesi çerçevesinde satılmasına, … Mühendislik Medikal İnşaat Temizlik Danışmanlık Otomotiv Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.'nin sözleşmeyi imzalamaktan imtina etmesi veya diğer yükümlülükleri yerine getirmemesi hâlinde geçici teminatın İdare lehine irat kaydedilmesine... ve ihalenin iptaline" dair verilen kararın onaylanmasına karar verilmiştir.
Anılan ihalede en yüksek teklif sahibinin sözleşmeyi imzalamaması üzerine, davalı idarenin … tarih ve … sayılı "Sözleşmeye Davet" konulu yazısı ile, idarece verilen süre içerisinde, anılan taşınmazın satış bedelinin ödeme planı çerçevesinde ödenmemesi, sözleşme imzalamaktan imtina edilmesi veya ihale şartları çerçevesinde diğer yükümlülüklerin yerine getirilmemesi hâlinde, geçici teminatın herhangi bir bildirimde bulunmaksızın idare lehine irat kaydedileceği belirtilerek, bu kapsamda sözleşmenin imzalanması için 04/10/2019 Cuma günü saat 17.00'ye kadar süre verildiği davacıya bildirilmiştir.
Davacının … tarih ve … sayı ile idare kaydına alınan dilekçesinde, ihale tarihinden sözleşmeye davet tarihine kadar yaklaşık bir buçuk yıl geçtiği, bu süreçte imar yönetmeliğinde yapılan değişiklik sonucunda yapının taban alanın küçüldüğü, aynı zamanda şirketçe başka yatırımlar yapıldığı, piyasa şartlarındaki olumsuzluklardan etkilenildiği, idare ile yapılan görüşmelerde talep edilen ek sürenin 2 ay olarak verilebileceğinin söylendiği, ancak bu sürenin yeterli olmadığı belirtilerek, ihale sürecinin makul bir sürede olmaması, ekonomik şartların bu süreçte öngörülemeyecek şekilde değişmesi nedenleriyle geçici teminatın irat kaydedilmeden iadesi talep edilmiştir.
Davacının … tarih ve … sayı ile idare kaydına alınan dilekçesinde ise, aynı tarihte verilen dilekçeye ek olarak, idareyle yapılan görüşmede belirtilen 2 aylık ek sürenin yeterli olmaması nedeniyle kendilerine 12 ay ek süre verilmesi istenilmiştir.
Davalı idarenin … tarih ve … sayılı Başkanlık Oluru ile, davacı şirketin verilen süre içerisinde sözleşmeyi imzalamadığından bahisle davacı şirket tarafından ihale için verilen 200.000,00-TL tutarındaki geçici teminatın idare lehine irat kaydedilmesine karar verilmiştir.
Bunun üzerine, davacı şirket tarafından anılan işlemin iptali ile 200.000,00-TL tutarındaki teminatın irat kaydedildiği tarihten itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE:

İLGİLİ MEVZUAT:
4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun'un "Amaç ve Kapsam" başlıklı 1. maddesinin 1. fıkrasının (A) bendinde, bu Kanun'un amacının, bu maddede sayılan kuruluşların ekonomide verimlilik artışı, kamu giderlerinde azalma sağlamak ve Hazine'ye ait taşınmazları değerlendirmek suretiyle kamuya gelir elde etmek için özelleştirilmesine ilişkin esasları düzenlemek olduğu belirtilmiş; 2. maddesinde, özelleştirme uygulamalarındaki ilkeler sayıldıktan sonra, son fıkrasında, Kanun'da yer verilen amaç ve ilkeler doğrultusunda alınacak kararlarda öncelikler ile bunların tâbi olacağı özelleştirme uygulamalarına ilişkin esas ve usûllerin, kuruluşların nitelikleri ve ülke ekonomisinin gerektirdiği şartlar da dikkate alınarak Özelleştirme Yüksek Kurulu'nca belirleneceği; 3. maddesinde, kuruluşların, satış, kiralama, işletme hakkı devri, mülkiyetin gayri ayni hakların tesisi ve işin gereğine uygun sair hukukî tasarruflar ile devredilmelerine ilişkin özelleştirme yöntemlerinden hangisi ile özelleştirileceğini belirlemenin ve özelleştirme programına alınan kuruluşların "satış, kiralama, işletme hakkı devri, mülkiyetin gayri ayni haklarının tesisi ve işin gereğine uygun sair hukuki tasarruflarla gerçek ve/veya özel hukuk tüzel kişilerine devredilmesi" yöntemleriyle yapılan ihaleler sonucunda ihale komisyonlarınca verilen nihai kararları onaylamanın Kurul'un görevleri arasında olduğu belirtilmiştir.
09/07/2018 tarih ve 30473 (3. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 85. maddesinde, "24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun'un; ... e) ... 3. maddesinin birinci fıkrası ... yürürlükten kaldırılmıştır. f) Geçici 28. maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki geçici madde eklenmiştir. GEÇİCİ MADDE 29- Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Özelleştirme Yüksek Kurulunca görülmekte olan işler Cumhurbaşkanı veya yetkilendireceği makam tarafından sonuçlandırılır."; "Kurulların görevleri" başlıklı Geçici 8. maddesinde, "Bu Kanun Hükmünde Kararname ile yürürlükten kaldırılan kanun ve kanun hükmünde kararnamelerle bakanlıklar ve kamu kurum ve kuruluşları bünyesinde danışma kurulu, koordinasyon kurulu, değerlendirme komitesi ve benzer adlar altında yapısı ve görevleri düzenlenmiş olan kurul, komisyon, komite, çalışma grubu ve benzeri birimlerden; ilgili bakanlık ve kamu kurum ve kuruluşuna dair bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararnamesine aktarılmayanlara ait politika belirlemeye ilişkin görev ve yetkiler Cumhurbaşkanlığı politika kurullarına, bunların dışındaki görev ve yetkiler Cumhurbaşkanlığına veya yetkilendirilecek kurum ya da makama devredilmiş sayılır." kurallarına yer verilmiştir.
4046 sayılı Kanun'un ''Özelleştirme Yöntemleri, Değer Tespiti, İhale Yöntemleri'' başlıklı 18. maddesinin 1. fıkrasının (A) bendinde, özelleştirme yöntemleri belirlenmiş; (C) bendinde, (A) bendinde yer alan özelleştirme yöntemlerinin uygulanmasına ilişkin ihale işlemlerinin bu Kanun'a göre oluşturulan ihale komisyonları tarafından yürütüleceği; 37. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde ise, özelleştirme uygulamaları ile ilgili olarak, bu Kanun kuralları gereğince yapılacak uygulamalar ile ihale usullerine ilişkin esasların İdarece çıkarılacak yönetmeliklerle belirleneceği kurala bağlanmıştır.
Özelleştirme Uygulamalarında Değer Tespiti ve İhale Yönetmeliği'nin (Yönetmelik) "Tanımlar" başlıklı 3. maddesinin (g) bendinde, ihale şartnamesinin, ihale konusu işin genel ve özel şartlarına ilişkin belge olduğu; "İhale Şartnamesi" başlıklı 10. maddesinin (h) bendinde, ihale şartnamesinin, ihale üzerinde kalan tarafından sözleşme imzalanmaması veya idarece belirlenecek miktarda kesin teminat verilmemesi veya diğer yükümlülüklerin yerine getirilmemesi hâlinde geçici teminatın irat kaydedileceği hususunu da kapsayacağı; ''Sözleşmeye Davet'' başlıklı 19. maddesinin 1. fıkrasında ise, ihale sonuçlarının onaylanmasından sonra İdare tarafından süre belirtilmek suretiyle sözleşme imzalanması hususunda ihale üzerinde kalan teklif sahibine yazılı bildirimde bulunulacağı, idarece uygun görülmesi hâlinde bir defaya mahsus olmak üzere ek süre verilebileceği belirtilmiştir.
"Kahramanmaraş İli, … İlçesi, … Mahallesi, … Ada, … Parseldeki Taşınmazın Üzerindeki Yapılarla Birlikte Bir Bütün Hâlinde Özelleştirilmesine İlişkin İhale Şartnamesi"nin (Şartname), "İhalenin Onayı" başlıklı 3. maddesinde, komisyon tarafından ihale sonucunda verilen nihai satış kararının İdare veya Kurul'un onayına sunulacağı, teklif sahipleri/alıcının İdare veya Kurul kararının çıkmaması veya gecikerek çıktığı bahsi ile zarar, ziyan ve benzeri ad altında herhangi bir talepte bulunmayacağını kabul ve taahhüt edeceği; "İhale Şartnamesi" başlıklı 4. maddesinin 2, 5 ve 6. fıkralarında, tanıtım dokümanının, taşınmaz ile ilgili bilgi, belge ve açıklamaları içerdiği, İdare ve/veya Kuruluş'un dokümanda yer alan bilgi ve belgeler ile açıklamaların doğruluğundan, tamlığından ve maddi hatalardan sorumlu olmadığı, tanıtım dokümanında yer alan bilgi, belge ve açıklamaların İdareyi ve Kuruluş'u ilzam etmediği, teklif sahiplerince, son teklif verme tarihinden önce taşınmazın yerinde ve Tapu Sicili'nde incelenmesinin esas olduğu, teklif sahiplerinin ihalenin her aşamasında, sözleşmenin imza tarihi ve tapu devrinin yapıldığı tarih itibarıyla taşınmaz hakkında tam bilgi sahibi olduğunun kabul edileceği, teklif sahibi/alıcının ihale ilanı ve Şartname'deki hükümleri aynen kabul etmiş sayılacağı; "Geçici Teminat" başlıklı 12. maddesinin "Ek Geçici Teminat" başlıklı (b) bendinde, sözleşme imzalanması için kendisine verilen süre içerisinde ek süre talep eden teklif sahibine, bir defaya mahsus olmak üzere ihalede verilen geçici teminat tutarı kadar ek geçici teminatın getirilmesi şartıyla ek süre verilebileceği; "Geçici ve Ek Geçici Teminatların İrat Kaydedilmesi ve Diğer Teklif Sahibine Çağrı Yapılması" başlıklı (e) bendinde, Kurul veya İdare kararından satışın kendisine yapılmasına karar verilen teklif sahibinin İdare tarafından verilecek süre içerisinde, ek geçici teminatı getirmemesi, satış bedeli veya peşinat ve teminatlarla ilgili yükümlülüklerini yerine getirmemesi, Şartname'de belirtilen diğer yükümlülüklerini yerine getirmemesi, sözleşme imzalamaktan imtina etmesi hâllerinden herhangi birinin gerçekleşmesi durumunda geçici ve var ise ek geçici teminatlarının İdare lehine irat kaydedileceği; "Teklif Sahibi ve/veya Alıcının Yükümlülükleri" başlıklı 15. maddesinin (a) bendinde, taşınmazın yüzölçümünün tapu kaydında belirtilen miktardan eksik olduğu veya taşınmazın tecavüzlü bulunduğu veya başka bir gerekçeyle İdareden veya Kuruluş'tan herhangi bir hak talebinde bulunmayacağı; (c) bendinde, ihaleye teklif verdiği, sözleşme imzaladığı ve tapu devrinin yapıldığı tarihler itibarıyla taşınmazın, mevcut fiziki durumunu önceden görüp, ilgili mercilerden (ilgili belediyeler, tapu-kadastro müdürlükleri, kültür ve tabiat varlıklarını koruma kurulları, vb.) her türlü bilgi ve belgeyi alarak, tapu kayıtları, imar durumları, muhdesatlar, vb. inceleyerek, her türlü bilgi ve belgeyi bilerek teklif vermiş olduğunu ve sözleşmeyi imzalayacağını ve taşınmazı devir alacağını, bunlarla ilgili olarak daha sonra açık veya gizli ayıp iddiasıyla ayıba ve zapta karşı tekeffül hükümlerine dayanarak İdare ve/veya Kuruluş'tan herhangi bir maddi talepte bulunmayacağını ve bedel indirimi talep etmeyeceğini kabul, beyan ve taahhüt edeceğine ilişkin kurallara yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Özelleştirme uygulamalarında, ihale şartnameleri, ihalenin genel ve özel şartlarını belirleyen belgeler olup, ihaleler bu şartname kurallarına göre yürütülmekte ve sonuçlandırılmaktadır. Buna göre, şartnameyi hazırlayan ve kuralları belirleyen idare ile şartnameleri imzalayarak ihalelere katılanlar açısından şartname kurallarının bağlayıcı olduğu ve uyuşmazlıkların çözümünde esas alınacağı açıktır. Keza, 4046 sayılı Kanun, Yönetmelik ve ilgili diğer mevzuata aykırı olmayan hususlara ilişkin olarak şartname kurallarının esas alınması gerektiği kuşkusuzdur.
Aktarılan mevzuat ile Şartname kuralları bir arada değerlendirildiğinde, dava konusu özelleştirme ihalesi sonucunda belirlenen en yüksek teklifi veren isteklilere sırasıyla sözleşme imzalanması talebiyle çağrı yapıldığı, ihaleye katılan tüm isteklilerin Şartname'deki tüm hususları bilerek ve isteyerek ihaleye katıldıkları, Şartname alarak ihaleye katılan davacının da ihale dokümanında yer alan şartları bilerek ve isteyerek teklif verdiği, anılan Yönetmelik ve Şartname uyarınca, sözleşme imzalamaktan imtina edilmesi veya diğer yükümlülüklerin yerine getirilmemesi hâlinde geçici teminatının gelir kaydedileceği anlaşılmaktadır.
İhaleye teklif veren isteklilerin basiretli tacir gibi hareket etmesi gerektiği açık olup, ihale onay sürecinin uzaması, piyasa şartlarındaki olumsuzluklar ve mevzuat değişiklikleri gibi sebeplerden kaynaklı olarak yükümlülüklerin yerine getirilmemesi mümkün değildir.
Bu itibarla, ihale sonucunun Cumhurbaşkanlığı kararıyla onaylanmasının ardından ihalede en yüksek teklif sahibinin sözleşmeyi imzalamaması üzerine davacı şirketin sözleşme imzalamaya davet edildiği, bu süreçte dilekçeyle davacı şirket tarafından teminatın iadesi, başka bir dilekçeyle de 12 aylık ek süre talep edilmiş ise de, davalı idarece davacı şirkete ek süre verilmediği ve davacı şirket tarafından sözleşme imzalama süresi içinde sözleşmenin imzalanmadığı anlaşıldığından ilgili mevzuat uyarınca davacı şirketin geçici teminatının irat kaydedilmesine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından, 200.000,00-TL tutarındaki geçici teminatın irat kaydedildiği tarihten itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi isteminin de reddi gerektiği açıktır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
4. Davacı tarafından fazla yatırılan …-TL harcın istemi hâlinde davacıya iadesine,
5. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na temyiz yolu açık olmak üzere, 17/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.