Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/9003 Esas 2022/2362 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tescil

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabulüne ve kısmen reddine karar verilmiş olup hükmün davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmesi üzerine; Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Asıl dava ve birleşen davalar dava konusu; ... İli, ... İlçesi, ... beldesi sınırları içerisinde ... köyünden sonraki ... dereden sonra gelen ve 1985 senesinde ... köyüne bağlı ... mevkiinde arazi vergi Tahrir kaydında ön ve solu ... suyu sağı... ve ... köyleri hududu ve yol, arkası ... hududu olarak adlandırılan 100 dönüm taşınmaza ilişkindir.
Asıl dava ve birleşen davalar davacıları vekili ayrı ayrı verdiği dilekçelerde; ... İli, ... İlçesi ... Beldesi sınırları içerisinde ...Köyünden sonraki ... dereden sonra gelen ve 1985 senesinde ... köyüne bağlı ... mevkiinde arazi vergi Tahrir kaydında ön ve solu ... suyu sağı... ve ... köyleri hududu ve yol, arkası ... hududu olarak adlandırılan davacıya ait 100 dönüm taşınmazın 26 yıldan beri ekilip biçildiğini, söz konusu yerin davacının baba ve dedesi tarafından da kullanıldığını, dolaysıyla 100 seneden beridir kullanıldığını, TMK’nin 713. maddesindeki şartlar oluştuğundan davacı taraf adına tescilini talep etmiştir.
Mahkemece; davanın kısmen kabul kısmen reddi ile; 19.08.2014 havale tarihli orman ve harita mühendisi bilirkişi kurulu raporuna ekli krokide B1, B2 ve B3 harfleri ile gösterilen 95.163,84 m²'lik alanın davacılar ..., ..., ... ve ... ... adına eşit hisseler oranında tapuya kayıt ve tesciline, aynı krokide A1 harfi ile gösterilen 13.201,40 m² ve A2 harfi ile gösterilen 39.614,80 m², birleşen 2013/207 Esas sayılı dosyada yer alan 19.08.2014 havale tarihli orman ve harita mühendisi bilirkişi kurulu raporuna ekli krokide A1 harfi ile gösterilen 33.747,53 m² ve A2 harfi ile gösterilen 4.564,14 m², birleşen 2013/208 Esas sayılı dosyada yer alan 19.08.2014 havale tarihli orman ve harita mühendisi bilirkişi kurulu raporuna ekli krokide A1 harfi ile gösterilen 37.168,08 m² ve A2 harfi ile gösterilen 9.235,84 m², birleşen 2013/210 Esas sayılı dosyada yer alan 19.08.2014 havale tarihli orman ve harita mühendisi bilirkişi kurulu raporuna ekli krokide A1 harfi ile gösterilen 2.490,93 m²'lik alanların orman vasfı ile Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline, davacıların fazlaya ilişkin taleplerinin reddine, dosyalarda yer alan 19.08.2014 havale tarihli orman ve harita mühendisi bilirkişi kurulu raporu ve 11.03.2014 havale tarihli fen bilirkişi raporlarının kararın ekinden sayılmasına karar verilmiştir. Hüküm davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Dava; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 713. maddesinde belirtilen olağanüstü zamanaşımı sebebine dayalı olarak açılan tapusuz taşınmazın tescili davasıdır.
Mahkemece bilirkişi kurulu raporunda B1, B2 ve B3 harfleri ile gösterilen 95.163,84 m²'lik alanın davacılar ..., ..., ... ve ... ... adına eşit hisseler oranında tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş ise de yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermek için yeterli bulunmamaktadır. Hükme dayanak yapılan ziraat ve orman bilirkişi raporlarında dava konusu taşınmazın eğiminden bahsedilmiş ise de eğimin neye göre belirlendiği açıklanmamış; çekişmeli taşınmazın hangi nedenle tescil harici bırakıldığı araştırılmamış; taşınmazın niteliğinin saptanması bakımından taşınmazın bulunduğu yeri kapsar en eski tarihli ve dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesi dönemlere ilişkin en az üç adet hava fotoğrafı Harita Genel Müdürlüğü’nden getirtilerek streoskopik hava fotoğrafları üzerinde usulünce inceleme yapılmamış; taşınmazın çevresinin fiili durumunun ne olduğu raporlarda açıklanmamış; taşınmazı dıştan çevreleyen komşu parsel olup olmadığı araştırılmak suretiyle varsa, kadastro tutanak suretleriyle dayanağı olan belgeler ve oluşmuş ise tapu kayıtları getirtilerek mahalline uygulanarak bilirkişi ve tanık sözleri denetlenmediği gibi 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14-17. maddeleri kapsamında usulüne uygun bir araştırma yapılmamış; dosya arasında yer alan soyut içerikli ve denetime elverişsiz ziraatçı bilirkişi raporuna itibar edilmiş; ziraat bilirkişi raporunda (B1) ,B(2) ve B(3) harfi ile gösterilen taşınmazın kısmen ekili, kısmen sürülü ve kısmen de ham ekilmemiş olduğu belirtildiği halde ekilmemiş alanlarda zilyetlikle kazanma koşullarının oluşup oluşmadığı değerlendirilmeden taşınmazın tamamı hakkında tescil hükmü kurulmuş, yine dava konusu taşınmazın niteliği, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresine ilişkin değerlendirmenin yer almadığı, zilyetlikle iktisap koşullarının oluşup oluşmadığı hususunda denetime elverişsiz hava fotoğraflarının incelenmesi ile yetinilmiş, davacı adına aynı kadastro çalışma alanında kayıtsız ve belgesizden taşınmaz mal tespit ya da tescil edilip edilmediği araştırılmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayanılarak hüküm kurulması hukuken mümkün bulunmamaktadır.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece, öncelikle dava konusu taşınmazın bulunduğu yeri de gösterecek şekilde en eski tarihli hava fotoğrafları ile dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait en az üç adet farklı tarihli hava fotoğrafları ve bu fotoğraflara dayanılarak üretilmiş orijinal renkli memleket haritaları bulunduğu yerlerden istenerek dosya arasına konulmalı; çekişmeli taşınmaz ve çevresini gösterir geniş çaplı krokisi dosya arasına alınarak taşınmaza bitişik ya da yakın komşu parseller var ise bu parsellerin kadastro tespit tutanak örnekleri ve bu parsellere uygulanan tapu ve vergi kayıtları ile davalı iseler dava dosyaları ve dayanakları olan tüm kayıt ve belgeler getirilerek dosya arasına konulmalı ve bundan sonra, önceki bilirkişiler dışında halen ... Bakanlığı ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman orman yüksek mühendisleri arasından seçilecek bir orman mühendisi, bir fotogrametri veya jeodezi uzmanı harita mühendisi ve bir ziraatçı bilirkişisi kurulu ile yerel bilirkişiler ve tanıkların katılımı ile yeniden yapılacak inceleme ve keşifte, çekişmeli taşınmaz ile birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle taşınmazın öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; 3116, 4785 ve 5658 sayılı Kanun'lar karşısındaki durumu saptanmalı; tapu ve zilyedlikle ormandan toprak kazanma olanağı sağlayan 3402 sayılı Kanunu'nun 45. maddesinin ilgili fıkraları, Anayasa Mahkemesinin 01.06.1988 tarihli ve 31/13 Esas, Karar; 14.03.1989 tarihli ve 35/13 Esas, Karar ve 13.06.1989 tarihli ve 7/25 Esas, Karar sayılı kararları ile iptal edilmiş ve kalan fıkraları da 03.03.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5304 sayılı Kanun'un 14. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olduğundan, bu yollarla ormandan yer kazanılamayacağı, öncesi orman olan bir yerin üzerindeki orman bitki örtüsü yokedilmiş olsa dahi, salt orman toprağının orman sayılan yer olduğu düşünülmeli; toprak yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; 6831 sayılı Kanun’un 17/2. maddesi uyarınca orman içi açıklık olup olmadığı değerlendirilmeli; taşınmazın konumunu gösteren orijinal-renkli (renkli fotokopi) memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de memleket haritası ölçeğine çevrildikten sonra, her iki harita komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle, çekişmeli taşınmazın konumunu çevre parsellerle birlikte haritalar üzerinde gösterilmeli; en eski tarihli memleket haritası ve hava fotoğrafları ile dava tarihinden 15-20-25 yıl önce üç ayrı tarihte çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları ve dayanağı haritalar stereoskop aletiyle ve üç boyutlu olarak bilirkişilerce incelenip, taşınmazın niteliğinin bu belgelerde ne şekilde görüldüğü üzerindeki ağaçların yaşı, cinsi, kapalılık oluşturup oluşturmadıkları ve tasarruf sınırlarının bulunup bulunmadığı, haritaların ait oldukları yıllara göre, imar-ihyaya konu olup olmadığını, olmuş ise imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığını ve imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığını gösterir bilirkişilerin onayını taşıyan, duraksamaya yer vermeyecek nitelikte kroki düzenlettirilmelidir.
Dava konusu taşınmazın orman sayılan yerlerden olmadığının anlaşılması halinde keşifte dinlenecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazın öncesinin ne olduğu, kim veya kimler tarafından, hangi tarihten beri ve ne şekilde kullanıldığı, imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadığı, böyle yerlerden ise imar-ihyaya konu edilip edilmediği ve edilmiş ise imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı hususları, etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, yerel bilirkişiler ve tanıkların sözleri varsa komşu parsellerin tutanak ve dayanağı belgelerle denetlenmeli, beyanları arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı; ziraatçi bilirkişilerden taşınmazın evveliyatını, toprak yapısını, niteliğini ve zilyetlikle mülk edinilebilecek yerlerden olup olmadığını komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı şekilde açıklayan, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş renkli fotoğraflarını da içerir ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; harita mühendisi bilirkişiden de keşfi takibe ve denetlemeye olanak verir rapor ve kroki alınmalı; tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli; 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14. maddesine göre tapuda kayıtlı olmayan ve aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüzölçümü sulu toprakta 40; kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) bir veya birden fazla taşınmaz mal, çekişmesiz ve aralıksız en az yirmi yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliğini belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanlarıyla ispat eden zilyedi adına tespit edilir hükmü gereğince davalının belgesiz zilyetlik yoluyla kazandığı toprak olup olmadığı, varsa cinsi ve miktarı tapu sicil ve kadastro müdürlüklerinden çekişmeli taşınmaz dışında, başka taşınmazlar için salt zilyetlik nedenine dayalı olarak açtığı bir başka tescil davalarının bulunup bulunmadığı mahkemeler yazı işleri müdürlüğünden sorulup tespit edilmeli şayet yasal sınırların geçildiği anlaşılırsa dava konusu taşınmaz yönünden davacıya tercih hakkı tanınmalı ve bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece belirtilen hususlar gözetilmeksizin eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir.
SONUÇ: Yıkarıda açıklanan nedenlerle davalı Hazine temsilcisinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince ... Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, 15.03.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.