19. HUKUK DAİRESİ
YARGITAY KARARI
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki asıl alacak-birleşen teminat mektubunun iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın reddine, birleşen davanın konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde asıl davada davacı-birleşen davada davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- KARAR -

Davacı vekili, davacı ile davalı arasında 28/03/2008 tarihinde 5 yıl süreli sözleşmenin imzalanarak bayilik ilişkisi kurulduğunu, davalı ..."a ait üzerinde akaryakıt ve servis istasyonu bulunan gayrımenkulün davacıya 15 yıl süreyle kiralanmasına ilişkin kira sözleşmesi düzenlenerek tapuya şerh verildiğini, kira bedelinin tamamının peşin ödendiğini, işletmesinin davalı şirkette olduğunu, Rekabet Kurulu"nun bildirim ve tebliği sonrası 18/09/2005 tarihinden sonra yapılan sözleşmelerin sürelerinin ne olursa olsun yapıldıkları tarihten itibaren ilk 5 yıllık süre boyunca muafiyetten yararlanacağı, 5 yılı aşan süreler yönünden muafiyet koşulları ortadan kalkacağından, tarafların birbirlerine verdikleri her şeyin iadeye tabi olduğunu, bu nedenle davalının maliki ve kiralayanı olduğu gayrimenkul üzerinde davacı lehine tesis edilen hukuksal tasarruf hakkı için davalıya ödenen peşin kira bedelinin, geçersiz kullanım süresine tekabül eden kısmının, ödenen prim, yatırım destek ve ticari teşvik bedellerinin işlememiş süreye tekabül eden kısmının, ve davacı tarafından gerçekleştirilen yatırımların, işlememiş süreye tekabül eden kısmı olmak üzere toplam 335.674.- TL"nin temerrüt tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalılardan sorumlulukları nisbetinde tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davacı vekili 27/06/2011 tarihli duruşmada, taleplerinin sadece davacı tarafından gerçekleştirilen yatırımların, işlememiş süreye tekabül eden kısmının iadesine yönelik olduğu, diğer taleplerini istemedikleri yönünde beyanda bulunmuştur.
Birleşen ... 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2011/179 E. - 2011/321 K. sayılı dosyasında davacı vekili, davalının ... 12. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2010/166 E. sayılı davasını ikame etmekle sözleşmeyi kendisinin feshettiğini, davalı ... A.Ş.’ne sözleşmenin teminatı olarak verilen teminat mektubunun bayilik ilişkisinin sona ermesine rağmen iade edilmediğini belirterek, ... Ticari Şube’ye ait 20/05/2011 vadeli, 250.000 TL bedelli, lehtarı ... Petrolleri A.Ş., keşidecisi ... Enerji Petrol Otomotiv İnş. Gıda Taş. Ve San. Tic. Ltd. Şti. olan teminat mektubunun iadesine, iadesi mümkün değilse iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Asıl davanın davalıları vekili, sözleşmenin 5 yıl süreli olduğunu, 27/03/2013 tarihinde sona ereceğini, sözleşmenin feshinin davacı tarafından işbu dava ile bildirildiğini, geçerli sözleşmeyi davacı taraf kendi isteği ile feshettiğinden, sözleşmenin geçersiz olduğu gerekçesi ile talepte bulunamayacağını, muacceliyetin oluşmadığını, davacının taleplerinin ancak 18/09/2010 tarihinden sonra değerlendirilebileceğini, davalı şirketin gayrimenkul maliki olmadığını, herhangi bir kira bedeli almadığını, davacıdan bugüne kadar herhangi bir ad altında herhangi bir destek almadığını, davacının kira bedeli olarak ödediği meblağların yatırım desteği olduğunu iddia ederek haksız kazanç sağlamaya çalıştığını, davacının faiz talebinin yerinde olmadığını, teçhizatın ariyet olarak verildiğini, bedel iadesinin istenemeyeceğini, davalıların müşterek müteselsil sorumluluk içinde olmadıklarını belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Birleşen ... 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2011/179 E. - 2011/321 K. sayılı dosyasında davalı vekili, davalı şirketin davacıdan muaccel hale gelmiş alacağı bulunduğunu, teminat mektubu kıymetli evrak niteliğinde olduğundan iadesi ya da iptalinin talep edilemeyeceğini belirterek, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, yapılan yargılama, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; mahallindeki incelemelerde davalıya teslim edilen malzemelerin davacı tarafından iade alındığı, iade olmayanların belirlendiği, bir kısmında değerlerinin sıfıra düşmesi nedeniyle parasal değerlerinin bulunmadığı, davacı tarafından sökülmeyen malzemelerin de davalı şirket tarafından sökülerek davacıya teslim edilmek üzere depoya konulduğu, davacının teslim almadığının belirlendiği, taraflar arasında imzalanan bayilik sözleşmesinin 27/03/2008 tarihli olduğu, 5 yıllık sürenin 27/03/2013 tarihine kadar olduğu, ... tarafından alınan kararın 18/09/2010 tarihli olduğu, taraflar arasındaki sözleşmenin davanın açıldığı tarihte henüz mer"i olduğu, devam ettiği, bu durumda asıl davanın erken açıldığı dikkate alınarak yerinde görülmeyip reddine, birleşen ... 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2011/179 E. sayılı dosyasında ise sözleşmenin teminatı olarak alacaklara karşılık teminat mektubunun verildiği, teminat mektubunun 31/12/2014 tarihine kadar süresinin uzatıldığı, 02/02/2015 tarihinde ise iade edildiği gerekçesiyle birleşen davanın konusu kalmadığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, hüküm asıl davada davacı-birleşen davada davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, asıl davada davacı-birleşen davada davalı vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, 20/12/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.