Danıştay 8. Daire 2017/1147 Esas 2021/1680 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/1147
Karar No : 2021/1680

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …

DAVALILAR : 1- … Kurul Başkanlığı - …/…
VEKİLİ : Av. …
2- … Kurulu Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU :
1- Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'nın … gün ve … sayılı işlemi ile,
2- Bu işlemin dayanağı olan 11/03/2005 günlü Yükseköğretim Genel Kurul kararının, "...Üniversitelerarası Kurulun görüşü de dikkate alınarak, İşletme Bilgi Yönetimi lisans programının İşletme lisans eğitimi veren yükseköğretim programları ile denk sayılamayacağına..." kısmının iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu İşletme Bilgi Yönetimi Programı ile İktisadî ve İdarî Bilimler Fakültesi İşletme Bölümünün eğitim müfredatında 42 ortak ders ve 5 farklı ders söz konusu olup, içerik olarak bu iki programın %80 uyumlu olduğu ve eşdeğer program sayılmaları gerektiği,
Yükseköğretim Kurumunun (YÖK’ün, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (İİBF) İşletme Bölümü ile Yönetim Bilişim Sistemleri Bölümünü eşdeğer saydığı, bu iki programda 32 ortak ders ve 20 farklı dersin söz konusu olduğu, bu durumun eşitlik ilkesine aykırı bulunduğu, kurumların bölüm bazlı sınav ilânı açtığı, davacının İşletme bölümüne ilişkin ilânlara başvuru yapamadığı, yalnız İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (İİBF) mezunlarına ilişkin verilen ilânlara başvuru yapılabildiği, Mersin Üniversitesi İşletme Bilgi Yönetimi Programını tanıtan sayfalarda buradan mezun olanların İİBF İşletme bölümü mezunlarının atandığı görevlere atanabileceğinin belirtildiği, bu bilgiye güvenerek ilgili programa kayıt yaptırdığı ve haklı beklentisinin bulunduğu öne sürülerek dava konusu işlemlerin iptali istenilmektedir.

DAVALI İDARELERİN SAVUNMALARI :
DAVALI … KURULUNUN SAVUNMASI :
2547 sayılı Kanun 43/b. maddesinde, üniversitelerde eğitim ve kazanılan unvan ve hakların eşdeğer sayılması hususu Üniversitelerarası Kurul önerisi üzerine YÖK tarafından düzenlenir hükmüne yer verildiği, bu hüküm doğrultusunda, Üniversitelerarası Kurul’dan görüş istenerek, dava konusu işlemin tesis edildiği, personel alımlarında ise kamu kurum ve kuruluşlarınca verilen ilânlarda bunların kendi şartlarını belirlemekte olduğu, İşletme Bilgi Yönetimi Programı mezunlarının kamu kurum ve kuruluşlarının açmış olduğu sınavlarda İİBF mezunlarının başvurduğu yerlere başvuru yapabileceklerine ve İİBF mezunlarına tanınan haklardan yararlanabileceklerine karar verilmiş olduğu, kurum ve kuruluşlar tarafından verilen ilânlarda bu doğrultuda işlem yapıp yapmamalarının davalı idareyi bağlamadığı, dava konusu işlemlerde hukuka aykırı yön bulunmadığı savunulmaktadır.

DAVALI … KURUL BAŞKANLIĞI'NIN SAVUNMASI :
Davacı hakkında ÜAK tarafından tesis edilen işlem bulunmadığı, ÜAK görüşlerinin konuya ilişkin kararlarının öneri niteliğinde olduğu, nihaî karar verme yetkisinin YÖK’e ait olduğu, bu sebeplerle ÜAK’ın hasım mevkiinden çıkarılması gerektiği, objektif bilimsel incelemeye dayalı hukuka uygun işlemin iptali istemiyle açılan davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Dava, davacının Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu İşletme Bilgi Yönetimi Programı ile İktisadî ve İdarî Bilimler Fakültesi İşletme Bölümünün eşdeğer program sayılmaları gerektiğinden bahisle, kurum sınavları ilanlarında bölüm belirtilerek başvuru alınmasından dolayı, İşletme Bilgi Yönetimi mezunlarının İİBF işletme bölümü mezunlarının başvurduğu sınavlara başvurabilmesi için hak verilmesi istemli başvurusunun dava konusu işlem ile reddi üzerine açılmış olup, davalı idarece Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu İşletme Bilgi Yönetimi programları ile İktisadî ve İdarî Bilimler Fakültesi İşletme programlarının amaç, eğitim öğretim içerikleri, hedef kazanımları açısından ayrıntılı ve bütüncül olarak yapılan değerlendirme neticesinde işlem tesis edilmesi gerekirken, eksik inceleme neticesinde tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptali gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'nın … gün ve … sayılı işlemi ile bu işlemin dayanağı olan 11/03/2005 günlü Yükseköğretim Genel Kurul kararının, "...Üniversitelerarası Kurulun görüşü de dikkate alınarak, İşletme Bilgi Yönetimi lisans programının İşletme lisans eğitimi veren yükseköğretim programları ile denk sayılamayacağına..." kısmının iptali istenilmektedir.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 43. maddesinin (b) bendinde, "Aynı meslek ve bilim dallarında eğitim-öğretim yapan üniversitelerde, eğitim-öğretim, metod, kapsam, öğretim süresi ve yıl içindeki değerlendirme esasları bakımından eşdeğer olması ve öğrenimden sonra kazanılan unvanların aynı ve elde edilen hakların eşdeğer sayılması hususu Üniversitelerarası Kurulun önerisi üzerine; öğretmen yetiştiren birimler için belirtilen esasların tespiti Milli Eğitim Bakanlığı ile işbirliği yapılarak, Yükseköğretim Kurulunca düzenlenir." hükmüne yer verilmiştir.
Davacı tarafından 12/12/2016 tarihinde davalı Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'na yapılan başvuruda; İşletme Bilgi Yönetimi mezunlarının kamu kurum ve kuruluşlarının açmış olduğu sınavlarda İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme bölümü mezunlarının başvurduğu yerlere başvuru yapabilme hakkı verilmesinin istenildiği, söz konusu başvurusunun reddi üzerine ret işleminin ve dayanağı olan 11/03/2005 günlü Yükseköğretim Genel Kurul kararının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı görülmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; dava konusu işlemin dayanağı olan 11/03/2005 günlü Yükseköğretim Genel Kurul kararında; 2547 sayılı Kanun'un 43/b maddesi uyarınca, Üniversitelerarası Kurulun görüşü de dikkate alınarak, İşletme Bilgi Yönetimi lisans programının İşletme lisans eğitimi veren yükseköğretim programları ile denk sayılamayacağına karar verildiği, 02/06/2010 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararında da; 2547 sayılı Kanun'un 43/b maddesi uyarınca, Üniversitelerarası Kurulun görüşü de dikkate alınarak, Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu İşletme Bilgi Yönetimi mezunlarının kamu kurum ve kuruluşlarının açmış olduğu sınavlarda İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi mezunlarının başvurduğu yerlere başvuru yapabileceklerine ve İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi mezunlarına tanınan haklardan yararlanabileceklerine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Buna göre 2547 sayılı Kanunun 43/b maddesi uyarınca Üniversitelerarası Kurul Başkanlığının 19/11/2004 tarihli kararı doğrultusunda dava konusu olayda karar alma ve belirleyici olma konusunda yetkili olan Yükseköğretim Genel Kurulu kararında ve bu karara uygun olarak tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.


TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ SÜREÇ :

Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'nın ... gün ve ... sayılı işlemi ile bu işlemin dayanağı olan 11/03/2005 günlü Yükseköğretim Genel Kurul kararının, "...Üniversitelerarası Kurulun görüşü de dikkate alınarak, İşletme Bilgi Yönetimi lisans programının İşletme lisans eğitimi veren yükseköğretim programları ile denk sayılamayacağına..." kısmının iptali istenilmektedir.
Kişilerin yada kurumların "unvan kullanma" ve "eşdeğerlik" hususunda yaptıkları başvurular nedeniyle yapılan toplantılarda, Üniversitelerarası Kurulun görüşleri de alınarak verilen YÖK Yürütme Kurulu Kararları incelendiğinde;
2004 yılında dava dışı 3. kişinin YÖK’e başvurarak, Bilkent Üniversitesi / Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu / İşletme Bilgi Yönetimi Programı mezunu olduğu, bu programın işletme eğitimi veren yükseköğretim programları ile denk sayılmasını istediği, bu başvuru üzerine YÖK taarafından, Üniversitelerarası Kurul’dan görüş sorulduğu, ÜAK tarafından, “Söz konusu şahsın mezun olduğu programın işletme eğitimi veren yükseköğretim programları ile denk sayılamayacağına ilişkin Eğitim Komisyonu raporunun kabulüne ve YÖK’e arzına karar verildi.“ yönünde görüş bildirilmesi üzerine, bu görüş doğrultusunda, dava konusu Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Genel Kurulu’nun 11.03.2005 tarihli ile söz konusu programın işletme eğitimi veren yükseköğretim programları ile denk sayılamayacağına karar verildiği, daha sonra, Mersin Üniversitesi Rektörlüğü'nün YÖK’e başvurarak, Mersin Üniversitesi Erdemli Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu İşletme Bilgi Yönetimi Programı mezunlarının kamu kurum ve kuruluşlarının açmış olduğu sınavlarda İİBF mezunlarının başvurduğu yerlere başvuru yapıp yapamayacakları ve İİBF mezunlarına tanınan haklardan yararlanıp yararlanamayacaklarına ilişkin görüş sorulduğu, bu başvuru üzerine YÖK, yine Üniversitelerarası Kurul’dan görüş sorulduğu, ÜAK Eğitim Komisyonu'nca, “Mersin Üniversitesi / Erdemli Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu / İşletme Bilgi Yönetimi Programı mezunlarının kamu kurum ve kuruluşlarının açmış olduğu sınavlarda İİBF mezunlarının başvurduğu yerlere başvuru yapabileceklerine ve İİBF mezunlarına tanınan haklardan yararlanabileceklerine karar verilmiştir” yönünde görüş bildirildiği ve bu görüş doğrultusunda, 02.06.2010 tarihli YÖK Yürütme Kurulu Kararı alındığı görülmektedir.
Bu iki karardan sonra, davacı tarafından 2016 yılında YÖK’e yapılan başvuruyla, davacının 2011 yılında Mersin Üniversitesi Erdemli Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu İşletme Bilgi Yönetimi Programından mezun olduğu, 2010 yılında alınan YÖK Yürütme Kurulu kararının, kurum sınavları ilanlarında bölüm belirtilerek başvuru alınmasından dolayı yetersiz kaldığı, İşletme Bilgi Yönetimi mezunlarının İİBF işletme bölümü mezunlarının başvurduğu sınavlara başvurabilmesi için hak verilmesi istenilmiştir. Bu başvurunun, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Eğitim Öğretim Dairesi Başkanlığı’nın 13.12.2016 tarihli işlem ile reddedilmesi üzerine iş bu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İNCELEME VE GEREKÇE:
İlgili Mevzuat:
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 'Yükseköğretim Kurulunun görevleri' başlıklı 7. maddesinde Yükseköğretim Kurulunun görevleri;
a) Yükseköğretim kurumlarının bu Kanunda belirlenen amaç, hedef ve ilkeler doğrultusunda kurulması, geliştirilmesi, eğitim - öğretim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi ve yükseköğretim alanlarının ihtiyaç duyduğu öğretim elemanlarının yurt içinde ve yurt dışında yetiştirilmesi için kısa ve uzun vadeli planlar hazırlamak, üniversitelere tahsis edilen kaynakların, bu plan ve programlar çerçevesinde etkili bir biçimde kullanılmasını gözetim ve denetim altında bulundurmak,
b) Yükseköğretim kurumları arasında bu Kanunda belirlenen amaç, ilke ve hedefler doğrultusunda birleştirici, bütünleştirici, sürekli, ahenkli ve geliştirici işbirliği ve koordinasyonu sağlamak hükmü bulunmaktadır.
Aynı kanunun "Lisans düzeyinde öğretim" başlıklı 43. maddesinde; "Yükseköğretim, harca tabi olup bu kanunda belirlenen amaç ve ana ilkelere göre aşağıdaki şekilde düzenlenir.
a. Yükseköğretim kurumlarında, kuruluş özelliklerine ve ihtiyaçlarına göre yapılan eğitim-öğretim ve buna dayalı olarak verilen diplomalarla ilgili esaslar her üniversitece hazırlanacak öğretim ve sınav yönetmeliğinde belirtilir.
b. Aynı meslek ve bilim dallarında, eğitim-öğretim yapan üniversitelerde, eğitim-öğretim, metod, kapsam, öğretim süresi ve yıl içindeki değerlendirme esasları bakımından eşdeğer olması ve öğrenimden sonra kazanılan unvanların aynı ve elde edilen hakların eşdeğer sayılması hususu Üniversitelerarası Kurulun önerisi üzerine; öğretmen yetiştiren birimler için belirtilen esasların tespiti Milli Eğitim Bakanlığı ile de işbirliği yapılarak, Yükseköğretim Kurulunca düzenlenir." hükmü yer almıştır.
Dava Konusu İşlemlerin İncelenmesi:
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun yukarıda yer verilen 43. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi hükmü uyarınca yüksek öğrenim görenlerin kazandıkları unvanların ve elde edilen hakların eşdeğer sayılmaları hususunun davalı idarenin yetkisinde olduğu, ancak bu yetki mutlak ve sınırsız olmayıp, hukuka, eşitlik ilkesine, kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun kullanılması gerektiği açıktır.
Dava konusu edilen iki eğitim programı açısından, "unvan kullanma" ve "eşdeğerlik" "mezunlarına tanınan hak ve yetkileri kullanıp kullanamama" hususları irdelenirken, iki yükseköğretim programında verilen derslerin oransal karşılaştırılması dahi yeterli olmayıp, ilgili alanlarda yükseköğretim programlarının amaçları, hedef kazanımları, eğitim öğretim içerikleri, ortak şekilde verilen temel derslerin neler olduğu, alınan derslerin içeriklerinin ne ölçüde uyuştuğu, uyuşmayan derslerin ilgili alana dair bilgi, beceri ve yetkinlik katacak nitelikte olup olmadığı, açılarından ayrıntılı ve bütüncül olarak değerlendirilmesi, bu araştırma ve incelemeler neticesinde ortaya çıkan sonuca göre işlem tesis edilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Dairemizin 15/10/2020 tarihli ara kararı ile dava konusu işlemlere esas teşkil edecek biçimde Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu İşletme Bilgi Yönetimi lisans programları ve İktisadî ve İdarî Bilimler Fakültesi İşletme lisans programlarına ait olmak üzere okutulan derslerin amaç ve kapsamı ile müfredatlarının karşılaştırmasının yapılıp yapılmadığı, anılan programlarda okutulan derslerin niteliği ve içeriğine ilişkin olarak farklı üniversitelerden görüş alınıp alınmadığı hususlarının sorulduğu, ancak davalı idarelerce bu hususlarda bir araştırma yapıldığına ilişkin bilgi ve belge sunulamamış olduğu görülmektedir.
Bu durumda, yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda, davalı idarece eksik inceleme neticesinde tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.
Öte yandan, davalı idarece yapılacak ayrıntılı araştırma ve incelemele neticesinde ortaya çıkan sonuca göre yeni bir işlem tesis edilebileceği de tabiidir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Dava konusu ... gün ve ... sayılı işlemi ile bu işlemin dayanağı olan 11/03/2005 günlü Yükseköğretim Genel Kurul kararının, "...Üniversitelerarası Kurulun görüşü de dikkate alınarak, İşletme Bilgi Yönetimi lisans programının İşletme lisans eğitimi veren yükseköğretim programları ile denk sayılamayacağına..." kısmının İPTALİNE,

3. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam … -TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere,
18/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.