MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili; işçi ..."nun alacaklarının tahsili için müvekkili kurum aleyhine Adana 6.İş Mahkemesinin 2013/280 Esas, 2014/304 karar sayılı ilamı ile, alacaklarının müvekkil idareden tahsiline karar verildiğini, Adana 13. İcra Müdrürlüğünün 2014/5648 sayılı dosyası ile icra takibi başlattığını, toplam borcun 19.496,29-TL olup, 29/05/2014 tarihinde ödendiğini ileri sürerek 19.496,29.TL kurum zararının ödeme tarihi olan 29/05/2014 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan tahsilinin talep etmiştir.
Davalı ... Temizlik vekili ve davalı ... ... Yönetim vekili davanın haksız olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmişlerdir.
Diğer davalılar yargılamaya katılmamışlardır.
Mahkemece iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, işçinin davalıların yanında çalıştıkları süreler göz önüne alınarak bilirkişi raporunda hesaplanan miktarlara göre ve sözleşmesinde özel hüküm bulunmayan İleri İnşaat, Marmara, ... şirketleri işçinin yanlarında çalıştığı süreye tekabül eden ücretin yarısından, .... ve ... şirketleri arasında ise işçi alacaklarının kimin tarafından ödeneceği özel hüküm altına alındığından yüklenicilerin işçiye ödenen alacağın yanlarında çalıştığı süreye tekamül eden ücretin tamamından sorumlu olması gerektiği, ayrıca davalı ... ile ... Ltd.Şti. arasında yapılan alt yüklenici sözleşmesi gereği davalı ..."nın sorumlu olduğu miktardan ... Ltd.Şti.nin işi yürüttüğü ve sorumluluğu üzerine aldığı, bundan dolayı ... döneminden dolayı ödenecek bellerden ... Şirketinin de müştereken ve müteselsilen sorumlu olması gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar.
Yıllık izinler kullanılmadığı taktirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerinde bu fesih ile ücrete dönüştüğü gözönüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır.
İhbar tazminatından son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır.
İşveren tarafından bu ödemelerin feri mahiyetinde yapılan ödemeler de ayrı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir.
Yükleniciler aleyhine açılan rücu davalarında ayrı sözleşmelerle hizmet ifa eden yükleniciler mecburi dava arkadaşı olmadığı gibi borçtan müteselsilen sorumlu olacaklarına ilişkin kanun hükmü veya sözleşme bulunmamaktadır. Bu nedenle alacak davalarında her davalı aleyhine ayrı tahsil hükmü kurulmalıdır. Davanın itirazın iptali şeklinde açılmış olması durumunda ise takibin hangi davalı açısından hangi miktarla devam edeceği ayrı ayrı belirlenmelidir.
Bu durumda mahkemece yukarıda belirlenen ilkeler çerçevesinde karar verilmesi gerekirken yanılgılı gerekçe ile davalılardan İleri İnşaat, Marmara ve... şirketleri yönünden ödenen bedelin yarısından sorumlu tutulması doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 25.02.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.