Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2022/1207 Esas 2022/2598 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tapusuz Taşınmazın Tescili

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olup hükmün davacı ... ve arkadaşları vekili, davalı Hazine vekili, davalı ... İdaresi vekili, davalı ... vekili, davalı ... Belediyesi vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği düşünüldü:K A R A R
Mahkemenin verdiği önceki karar Yargıtay tarafından bozulmuş olup, bozma ilamında özetle "Mahkemece yapılan araştırmanın yetersiz olduğu açıklanarak; usulüne uygun orman araştırması yapılması, taşınmazların orman sayılmayan yerlerden ve devletin hüküm tasarrufu altındaki yerlerden olduğunun belirlenmesi durumunda kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle mülk edinme koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği hususlarının yöntemince araştırılarak belirlenmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi" gereğine değinilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulü ile ... İli ... İlçesi ... Mahallesinde kain fen bilirkişilerin raporlarında ve 22.10.2015 tarihli ek raporlarında belirtilen ve D harfi ile gösterilen 74789,10 m2'lik kısmın davacılar adına tapuya kayıt ve tesciline, fen bilirkişi raporlarında A harfi ile gösterilen 4817,29 m2 ve B harfi ile gösterilen 27.588,74 m2'lik kısmında taşlık niteliği ile Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm davacı ... ve arkadaşları vekili, davalı Hazine vekili, davalı ... İdaresi vekili, davalı ... vekili, davalı ... Belediyesi vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1. Bilirkişi rapor ve krokisinde A ve B harfi ile gösterilen taşınmazlara ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesinde:
Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına ve ilâmda belirlenip dayanılan gerektirici sebeplere göre davacılar vekilinin yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2. C harfi ile gösterilen taşınmaza ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesinde:
C harfi ile gösterilen taşınmazın davaya konu edilmesine rağmen Mahkemece, bu istem yönünden olumlu olumsuz bir karar verilmemiştir. Ayrıca C ile gösterilen taşınmazın kısmen sulama kanalı içinde kaldığı anlaşıldığına göre davanın niteliği gereği ilgili kamu tüzel kişilerine karşı açılması zorunlu bulunduğu halde taraf teşkili sağlanmamıştır.
O halde mahkemece, DSİ’nin davaya katılımı sağlanarak taraf teşkili oluşturulmalı, delilleri toplanmalı ondan sonra C harfi ile gösterilen taşınmaz hakkında bir karar verilmelidir. Mahkemece yöntemince taraf teşkili sağlanmamış ve C harfi ile gösterilen taşınmaz bakımından olumlu olumsuz bir hüküm kurulmamış olması usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
3. D harfi ile gösterilen taşınmaza ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Mahkemece davacılar yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının oluştuğu gerekçesiyle yazılı şekilde karar verilmişse de ziraatçi bilirkişi kurulundan taşınmazın niteliği, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresi yönünden ayrıntılı rapor alınmamış; yine söz konusu hususların tespiti amacıyla yöntemine uygun şekilde hava fotoğrafı incelemesi yaptırılmamış olması nedeniyle yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Eksik araştırma ve inceleme ile hüküm verilemez.
Hal böyle olunca; sağlıklı sonuca varılabilmesi için Mahkemece mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile 1 jeodezi ve fotogrametri mühendisi, 1 ziraat mühendisi ve fen bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif icra edilmeli ve yapılacak bu keşif sırasında dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan; dava konusu taşınmaz bölümünün geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli; dinlenen yerel bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişkiler giderilmeye çalışılmalı; hava fotoğraflarının uzman jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisi tarafından streoskopik yöntemle incelenmesi suretiyle taşınmazların önceki ve şimdiki niteliğinin, dere yatağı niteliğinde olup olmadığını, dere yatağından kazanılıp kazanılmadığını, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılmalı; ziraatçı bilirkişiden, çekişmeli taşınmazın eğimini, niteliğini, toprak yapısını, bitki örtüsünü, taşınmazın imar-ihyasının hangi tarihte başlanıp tamamlandığını, üzerindeki ekonomik amaca uygun zilyetliğin hangi tarihten beri ve hangi tasarruflarla sürdürüldüğünü ve kullanım durumunu kesin olarak belirleyen, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, önceki ziraatçi bilirkişi raporunu da irdeleyen ve sınırındaki taşınmazlarla mukayeseli değerlendirmeyi içeren, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; HMK'nin 290/2. maddesi uyarınca birlikte keşfe götürülecek bir fotoğrafçı aracılığıyla raporlarda belirtilen hususların somutlaştırılması için, taşınmazlar ve çevresini tüm yönleriyle gösterecek şekilde taşınmaz ve çevresinin yakın plan fotoğrafları çektirilip fotoğraflar üzerinde çekişmeli taşınmazlar kabaca işaretlettirilmeli; fen bilirkişisine, keşfi takibe ve yerel bilirkişi ile tanık sözlerini denetlemeye elverişli rapor ve kroki düzenlettirilmeli, zilyetlikle kazanma şartlarının davacı taraf lehine oluşup oluşmadığı kesin olarak belirlenmeli, 3402 sayılı Kadastro Kanun'un 14. maddesinde öngörülen zilyetlik yoluyla belgesizden edinilebilecek 40-100 dönümlük miktar sınırlaması da dikkate alınmak suretiyle, tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin A ve B harfleriyle gösterilen taşınmazlara ilişkin temyiz itirazlarının reddine; (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin C harfiyle gösterilen taşınmaza ilişkin ve (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı Hazine vekili, davalı ... İdaresi vekili, davalı ... vekili ile davalı ... Belediyesi vekilinin D harfi ile gösterilen taşınmaza ilişkin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden usul ve kanuna aykırı olan hükmün 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince Yargıtay ilamının tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz edenlere iadesine, 22.03.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.