10. Hukuk Dairesi 2015/12147 E. , 2015/15262 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi : İş Mahkemesi
Dava, davacının sigortalılığının iptaline ilişkin Kurum işleminin iptali ile bu hizmetlerin geçerli olduğunun tespiti ve davacının iptal edilen yaşlılık aylığının yeniden bağlanarak ödenmeyen aylıkların ödetilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, yaşlılık aylığı talebi konusunda davanın konusuz kaldığı gerekçesiyle esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, diğer talepler yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, Kurum tarafından yapılan denetim sonucu davacının 4 aylık sigortalılık süresinin ve bu hizmeti dahil edilerek bağlanan yaşlılık aylığının da iptal edilerek kendisine yersiz aylık ödendiği iddiasıyla borç çıkarıldığını, oysa Kurum tarafından hizmeti iptal edilen dönemde müteveffa ... isimli şahsa ait kahvehanede çalıştığını belirterek iptal edilen çalışmalarının fiili ve gerçek olduğunun tespitini, usulsüz Kurum işleminin iptalini, yaşlılık aylığının yeniden bağlanmasını, ödenmeyen yaşlılık aylıklarının ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
İnceleme konusu davada, Mahkemece davacının ...’nden 2008/4-5-6-7. aylarda bildirilen sigortalı hizmetlerinin iptaline ilişkin ve buna bağlı olarak da davacıya yapılan ödemelerin geri istenmesi talebinin yerinde olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de, dosyada yer alan bilgi ve belgeler ile davacının isteminin kapsamı da gözetilerek, hizmet tespitine ilişkin red kararının eksik incelemeye dayalı olduğu, yaşlılık aylığının bağlandığı gerekçesiyle davanın konusuz kaldığına ilişkin tespitin de isabetsiz olduğu, zira davacının hizmetinin geçerli olduğu anlaşılır ise yaşlılık aylığına bu hizmetleri gözetilerek hak kazandığının tespitinde hukuki yararının olduğu anlaşılmaktadır.
Bu bakımdan; davacının ... sicil nolu ...’nden 2008/4-5-6-7. aylarda yapılan bildirimlerinin sahte olduğuna dair Kurum işlemi yerinde ise de, davacının bu işyerinde değil davalıların murisi ...’e ait kahvehanede iptale konu dönemde çalışıp çalışmadığı davanın kamu düzenine ilişkin niteliği gereği yöntemince araştırılarak irdeleme yapılmalı, bu dönemde çalışmanın ... yanında gerçekleştiği anlaşılır ise davacının iptaline karar verilen 2008/4-5-6-7. aylarında geçerli bir sigortalılık hakkı elde edeceği ve bu durumda yaşlılık aylığına daha erken hak kazanacağı gözetilmeli, elde edilen tüm kanıtlara göre davacının hizmet tespiti, yaşlılık aylığı hakkında ve Kurum işleminin yerinde olup olmadığı konusunda değerlendirme yapılarak hüküm kurulmalıdır.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının isteği durumunda davacıya geri verilmesine, 17.09.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.