10. Hukuk Dairesi 2015/12133 E. , 2015/15260 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi : İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtilen gerekçelerle davanın husumet yönünden reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davalı işverene ait işyerinde 1998 yılından 20.12.2011 tarihine kadar aralıksız geçen ve 1998 Temmuz ayından 01.09.2001 tarihine kadar olan kısmı davalı Kuruma bildirilmeyen çalışma sürelerinin tespitine ilişkin davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
İnceleme konusu davada, davalı şirket ile davacının 01.09.2001 tarihli işe giriş bildirgesinde çalıştığı gözüken ... ve ortakları isimli adi ortaklık ile hukuki ve organik bağın olmadığı, adi ortaklık ortaklarının davalı şirketin kurucusu yada ortağı olmadığı, işe giriş bildirgesinde de işveren olarak ... ve ortağının yazılı olduğu, davacının çalıştığını iddia ettiği dönemde davalı şirkette çalışmadığı belirlendiği gerekçesiyle davanın husumet yokluğundan reddine karar verilmiştir.
Dosya içerisinde davalı şirketin merkezine ait ticaret sicil kayıtlarının, davacının bildirimlerinin yapıldığı ... sicil numaralı işyerinin ... tescil bilgilerinin ve işyeri dosyasının, dava konusu işin görüldüğü iddia edilen şubeye ait işyeri tescil dosyasının, eski ve yeni işyerlerinin ticaret sicil kayıtlarında ve Kurum’da yer alan ortak/işveren bilgilerinin ve dava konusu dönem bordrolarının mevcut olmadığı tespit edilmiş olup, öncelikle bu eksiklikler giderilmelidir.
Davacının Hizmet Döküm Cetveli incelendiğinde ... sicil nolu işyerinden işe giriş tarihinin 01.09.2001 olduğu, 01.09.2001-01.02.2011 ve 02.03.2011-20.12.2011 tarihleri arasında tam süre ile bildirimlerinin yapıldığı, dava konusu 1998 Temmuz-01.09.2001 tarihleri arasında davalı işyerinden yada farklı bir işyerinden bildirilmiş/çakışan çalışmasının olmadığı anlaşılmaktadır.
01.09.2001 tarihli işe giriş bildirgesinden anlaşıldığı kadarı ile davacının çalışmalarının ... sicil numaralı “... ve ...” unvanlı işyerinden bildirilmeye başlandığı, 2001-2011 yılları arasında da devamlı olarak bu işyeri dosyasından yapılmış olduğu, yani davalı şirkete ait şube 2005 yılında tescil edilmiş olmasına rağmen bildirimlerin şube tescilinden sonra farklı ... dosyasından değil, eski işyeri ile davalı şirketin şubesi aynı işyerleriymiş gibi aynı işyeri dosyası üzerinden devam ettiği tespit edilmiştir.
Davalı şirket merkezinin dosyada mevcut bulunan 02.01.2006 tarihli Ticaret Sicil Gazetesi’ne göre, davalı şirketin şube tescilinin 28.12.2005 tarihinde yapıldığı, bununla birlikte davalı anonim şirketin merkezinden tescil edilmek üzere verilmiş ilanların en eskisinin 01.10.1985 tarihli olmasına göre, şirket merkezinin bu tarihten beri faal olduğu anlaşılmaktadır.
Davalı vekili tarafından dosyaya sunulan 07.11.2013 tarihli dilekçede, dava konusu 1998-2001 dönemindeki işverenin davalı şirket değil, “... ve Ortakları” unvanlı adi ortaklık olduğu, bu tarih itibariyle davalı şirketin İstanbul’da işyeri olmadığı, davacının çalışmakta olduğu işyerini 28.12.2005 tarihinde şube açmak suretiyle devraldığı ileri sürülmüştür.
Bu bilgilere göre, davalı şirketin, dava konusu çalışmanın geçtiği işyerini devralmak ya da adi ortaklığa ait eski işyerini şubeye dönüştürmek suretiyle her durumda işverenlik sıfatına sahip olduğu belirgindir.
506 sayılı Kanunun 5.maddesi, işyerinin tanımını sigortalının işini yaptığı yer olarak ifade eder. 4857 sayılı Yasanın 2.maddesine göre de; işyeri, işveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birim olarak tarif edilir. Keza işyeri, işyerine bağlı yerler, eklentiler ve araçlar ile oluşturulan iş organizasyonu kapsamında bir bütündür.
İşyeri veya işyerinin bir bölümü hukuki bir işleme dayalı olarak başka birine devredildiğinde, devir tarihinde işyerinde veya bir bölümünde mevcut olan iş sözleşmeleri bütün hak ve borçları ile birlikte devralana geçeceği gibi; sigortalıların çalıştırıldığı işyeri devredilir veya intikal ederse, eski işverenin kuruma olan sigorta primi ile gecikme zammı ve faiz borçlarından, aynı zamanda yeni işveren de müteselsilen sorumludur.
Eldeki davada; mahkemece yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir, husumete ilişkin tespit de isabetsizdir. Bu bakımdan; mahkemece, dava dışı “... ve Ortakları” unvanlı işyerinin davalı şirket tarafından devir alındığına ilişkin taraf iddiaları araştırılmalı, 506 sayılı Yasa"nın 82. maddesi uyarınca, işyerinin devri veya intikali halinde, eski işverenin Kuruma olan prim borçlarından yeni işvereninde müteselsilen sorumlu olacağı gerçeği göz önünde bulundurulmalı, dava dışı ... ve Ortakları unvanlı adi ortaklığın işverenlerine husumet yöneltilmeli, tarafların gösterdiği deliller toplanarak elde edilecek sonuca göre işin esasına girilerek bir karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece yanılgılı değerlendirme ve eksik araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının isteği durumunda davacıya geri verilmesine, 17.09.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.