MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
Davacı, davalı hakkında üzüm satış bedelinden doğan alacağını tahsil için ... İcra Müdürlüğü"nün 2015/77 Esas sayılı dosyasında icra takibi başlattığını, borçlunun takibe itiraz ettiğini, yapmış olduğu itirazın iptali ile takibin devamına, borcun %20’si oranında icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline ilişkin karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece davanın kabulü ile; davalı borçlunun ... İcra Müdürlüğünün 2015/77 Esas sayılı dosya kapsamında yapmış olduğu itirazın iptaline, takibin devamına, takip konusu alacağın (12.500,00-TL) %20"si tutarında olmak üzere 2.500,00-TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1-6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile usul hukukumuzda ilk derece yargılamasının beş temel aşamadan oluşması öngörülmüştür. Bunlar sırası ile, dilekçelerin karşılıklı verilmesi, ön inceleme, tahkikat, sözlü yargılama ve hükümdür. Bu aşamalar içinde yeni olan ise ön inceleme aşamasıdır. HMK’nın “ön incelemenin kapsamı” başlıklı 137. maddesinde “dilekçelerin karşılıklı verilmesinden sonra ön inceleme yapılacağı, 138. maddesi dikkate alınarak öncelikle dava şartları ve ilk itirazlar hakkında dosya üzerinden karar verileceği, gerektiği takdirde bu konuda karar verilmeden önce, tarafların ön inceleme duruşmasında dinlenebileceği, ön inceleme duruşmasında tarafların iddia ve savunmaları çerçevesinde uyuşmazlık konularının tam olarak belirleneceği, hazırlık işlemleri ile tarafların delillerini sunmaları ve delillerin toplanması için gereken işlemleri yapacağı, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği davalarda onları sulhe veya arabuluculuğa teşvik edeceği ve bu hususların tutanağa geçirileceği belirtilmiştir. Ön inceleme tamamlanmadan ve gerekli kararlar alınmadan tahkikata geçilemez ve tahkikat için duruşma günü verilemez (md. 137/2, md 320/3). “Ön inceleme duruşmasında, taraflara dilekçelerinde gösterdikleri, ancak henüz sunmadıkları belgeleri mahkemeye sunmaları veya başka yerden getirtilecek belgelerin getirtilebilmesi amacıyla gereken açıklamayı yapmaları için iki haftalık kesin süre verilir. Bu hususların verilen kesin süre içinde tam olarak yerine getirilmemesi hâlinde, o delile dayanmaktan vazgeçilmiş sayılmasına karar verilir. (HMK m.140/5) Ön inceleme aşaması tamamlandıktan sonra tahkikat aşamasına geçilir ve 147/1.maddesi gereği taraflar, tahkikat için duruşmaya davet edilir. Tahkikat aşamasında tarafların iddia ve savunmalarıyla, toplanan delilleri incelendikten sonra, 184.madde gereği hakim duruşmada hazır bulunan taraflara tahkikatın tümü hakkında açıklama yapmaları için söz verir ve bu açıklamalardan sonra tahkikatı gerektiren bir husus kalmadığını görürse, tahkikatın bittiğini taraflara tefhim eder. Bundan sonraki aşama ise sözlü yargılama ve hüküm aşamasıdır. Mahkeme, tahkikatın bitiminden sonra, sözlü yargılama ve hüküm için tayin olacak gün ve saatte mahkemede hazır bulunmalarını sağlamak amacıyla iki tarafı davet eder. Taraflara çıkartılacak olan davetiyede, belirlenen gün ve saatte mahkemede hazır bulunmadıkları takdirde yokluklarında hüküm verileceği hususu bildirilir ve sözlü yargılamada mahkeme, taraflara son sözlerini sorar ve hükmünü verir. Böylece yazılı yargılama usulünde uygulanması gereken dört aşama sona erer.
Somut olayda, mahkemece dilekçeler teatisinin tamamlanmasından sonra taraflar ön inceleme duruşmasına davet edilmiş, ön inceleme duruşmasında tahkikat aşamasına geçilmiştir. Her ne kadar, mahkemece ön inceleme aşaması tamamlanarak tahkikat aşamasına geçilmiş ise de; davalı vekilinin ön inceleme duruşması için, başka bir ilde duruşması olduğundan bahisle mazeret sunduğu ancak mahkemece, davalı vekilinin süresinde cevap dilekçesini sunmadığı da gözetilerek mazeretinin reddine karar verildiği anlaşılmıştır. Bundan sonra ise, HMK"nın 147. maddesinin amir hükmüne aykırı bir şekilde duruşmaya davet edilmeksizin yargılamaya devam edilerek hüküm kurulmuştur. Davalıya usulüne uygun bir şekilde 6100 sayılı HMK"nın 147. maddesi uyarınca davalının tahkikat duruşmasına davet edilmesi zorunludur. Bu yasal zorunluluğun gereği yapılıp, davalı tarafın tahkikat duruşmasına katılması imkânı sağlanmadan davanın esası hakkında hüküm kurulması Anayasanın 36. maddesinde ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkının en önemli unsuru olan hukuki dinlenilme hakkına aykırıdır.
Bu nedenlere göre, mahkemece 6100 sayılı yasa ile öngörülen yargılama aşamalarına uyulmadan, ön inceleme duruşması tamamlanıp tahkikata geçilmesine rağmen davalı tarafın tahkikat duruşmasına davet edilmeksizin esasa ilişkin karar verilmek suretiyle davalının hukuki dinlenilme hakkına aykırı davranılması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
2-Bozma nedenine göre davalının sair temyiz nedenlerinin bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1.bentte açıklanan nedenle kararın davalı yararına BOZULMASINA, 2. bentte açıklanan nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, HUMK’nun 440/III-1 maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 08/10/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.