Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/3322 Esas 2022/2697 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Kadastro Tespitine İtiraz

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup, hükmün davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Mahkemenin verdiği önceki karar ... tarafından bozulmuş olup, bozma ilamında özetle "araştırma, inceleme ve uygulamanın yeterli bulunmadığı belirtilerek, kadastro tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait farklı tarihlerde çekilmiş en az 3 adet stereoskopik hava fotoğrafı ile aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftaların, hava fotoğrafları kullanılarak üretilmiş memleket haritaları ile temin edilebilen en eski ve yeni tarihli uydu fotoğraflarının getirtilerek dosya arasına konulması, çekişmeli taşınmaza komşu parsellerin kadastro tespit tutanakları ve varsa dayanaklarının, hükmen ya da ihdasen oluşan tapu kayıtları bulunmakta ise oluşumlarına ilişkin ilam, belge ve haritaların, davalı olanlar bulunmakta ise dava dosyalarının celbedilmesi, daha sonra mahallinde yerel bilirkişiler, tespit bilirkişileri ve taraf tanıkları ile fen, jeodezi ve fotogrametri mühendisi ve ziraat mühendisinden oluşacak bilirkişi kurulunun katılımı ile keşif yapılması, bu keşifte, yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından çekişmeli taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden kime ne şekilde intikal ettiği, evveliyatı itibariyle mera, yaylak, otlak gibi kamunun ortak kullandığı yerlerden ya da imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise ihya çalışmalarına en erken ne zaman başlanıldığı ve imar-ihyanın ne zaman tamamlandığı, taşınmaz üzerindeki zilyetliğin hangi tasarruflarla kim tarafından ne şekilde sürdürüldüğü, taşınmazın sınırlarında geçmişten bugüne kadar herhangi bir değişiklik olup olmadığı, taşınmaz üzerinde bulunan evin kim tarafından hangi tarihte yapıldığı, kadastro tespiti sırasında bu evin mevcut olup olmadığı, taşınmaz üzerindeki ağaçların kim tarafından hangi tarihte dikildiği hususlarının etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılması, bilirkişi ve tanık beyanları arasında çelişki olduğu takdirde yüzleştirme yapılmak suretiyle bu çelişkilerin giderilmesine çalışılması, tespite aykırı sonuca ulaşılması halinde tespit bilirkişilerinin tanık sıfatıyla dinlenilmesi, ziraat mühendisi bilirkişiden çekişmeli taşınmazın eğimini, niteliğini, toprak yapısını, bitki örtüsünü, evveliyatı itibariyle mera, yaylak, otlak gibi kamu orta mallarından ya da imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadığını, imar-ihya gerektiren yerlerden ise imar-ihyanın hangi tarihte başlayıp tamamlandığını, ekonomik amaca uygun zilyetliğin hangi tarihten beri hangi tasarruflar ile sürdürüldüğünü, çekişmeli taşınmazın kullanım durumunu ve varsa taşınmaz üzerinde bulunan ağaçların cinsi, yaşı, adedi ile aşılı iseler aşı yaşlarını kesin olarak belirleyen, bilimsel verilere dayalı ve komşu taşınmazlarla mukayese edilecek şekilde düzenlenmiş rapor aldırılması, çekişmeli taşınmaz ve çevresinin yakın plan panoramik fotoğrafları çektirilip fotoğraflar üzerinde çekişmeli taşınmazın sınırlarının kabaca işaretlettirilmesi, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiye hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak; çekişmeli taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğini, mera, yaylak ya da otlak gibi kamu orta malı niteliğinde olup olmadığını, sınırlarını, taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini, varsa imar-ihyanın tamamlanma tarihini, ayrıca çekişmeli taşınmaz üzerinde bulunan evin tespit tarihi itibariyle mevcut olup olmadığını açıklayan rapor düzenlettirilmesi, sunulan raporda çekişmeli taşınmazın memleket haritası ve uydu fotoğrafları üzerindeki konumunun gösterilmesi; fen bilirkişisinden keşfi takibe ve denetlemeye imkan verir ayrıntılı rapor ve kroki aldırılması, mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarının, teknik raporlar ile komşu parsel tutanakları ve dayanak kayıtlarıyla denetlenmesi, yapılan araştırma ve inceleme neticesinde dava konusu taşınmazın öncesi itibariyle kamu orta malı olmayıp, imar-ihyaya muhtaç yerlerden olduğunun anlaşılması halinde iktisap edilebilmesi için emek ve masraf sarf edilerek tarıma elverişli hale getirildikten sonra, kadastro tespit tarihine kadar yirmi yıllık kazandırıcı zamanaşımı süresinin davacı lehine nizasız, fasılasız ve malik sıfatıyla geçmesi gerektiğinin dikkate alınması, taşınmazın öncesinin imar-ihyaya muhtaç yerlerden olmadığının tespit edilmesi halinde ise 3402 sayılı Yasa'nın 14.maddesinde öngörülen zilyetlikle kazanım şartlarının davacı lehine gerçekleşip gerçekleşmediğinin araştırılması, ev ve avlusu şeklindeki bir kullanımın öncesi imar-ihyaya muhtaç olmayan yerler bakımından ekonomik amaca uygun zilyetlik olacağının bilinmesi, bundan sonra toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi" gereğine değinilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda; davacı ...'in davasının kabulüne, 686 ada 4 (eski 1192 ada 4) parsel sayılı taşınmaza ilişkin tespitin iptali ile, taşınmazın davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, davacı taraf yararına iktisap koşulları gerçekleştiği gerekçesi ile yazılı şekilde karar verilmiş ise de varılan sonuç dosya kapsamına uygun düşmemektedir. Çekişmeli taşınmazın tespit tarihi 1973 yılı olup, zilyetlikle iktisap koşullarının bu tarihe göre belirlenmesi gerektiği kuşkusuzdur. 04.07.2019 tarihli keşif sonucu dosyaya ibraz edilen 16.07.2019 tarihli harita mühendisi ve fen bilirkişi tarafından hazırlanan raporda; 1948, 1956 ve 1965 tarihli hava fotoğraflarının stereoskop aleti ile üç boyutlu olarak incelenmesi neticesinde, bu tarihlerde taşınmaz üzerinde bir kullanım bulunmadığı, ziraat bilirkişi raporunda ise sözü edilen raporu destekler şekilde aynı tarihli hava fotoğraflarında dava konusu taşınmazın zemininin işlenmemiş olup, sınırlarının belirgin olmadığı, taşınmazda her hangi bir imar - ihya yapılmadığı ve tarımsal kullanım bulunmadığı, taşınmazın bor ve hali vaziyette olduğu bildirildiğine göre; tespit tarihine kadar taşınmaz üzerinde iktisaba elverişli ve iktisaba yeter süreye ulaşır bir zilyetlik bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Hal böyle olunca, Mahkemece, davanın reddine ve dosya kapsamından çekişmeli taşınmaz üzerine tespit tarihinden önce yapıldığı belirlenen ... yönünden 3402 sayılı Yasa’nın 19/2 maddesi gereğince davacı lehine tapu kaydının beyanlar hanesine muhdesata yönelik şerh verilmesine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme sonucunda yazılı şekilde karar verilmiş olması isabetsiz olup hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile Yerel Mahkeme hükmünün 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, HUMK'un 440/I. maddeleri gereğince ... Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine 23.03.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.