Yargıtay 7. Ceza Dairesi 2021/13140 Esas 2022/7127 Karar Sayılı İlamı

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 32. maddesine aykırı davranmak eyleminden dolayı kabahatli ... hakkında 392,00 Türk lirası idari para cezası uygulanmasına dair ... İl Emniyet Müdürlüğünün 24/05/2020 tarihli ve 2020/1063 sayılı idari yaptırım kararına karşı yapılan başvurunun kabulü ile idari para cezasının kaldırılmasına ilişkin ... Sulh Ceza Hâkimliğinin 30/06/2020 tarihli ve 2020/1603 değişik iş sayılı kararı aleyhine Yüksek Adalet Bakanlığından verilen 07.10.2020 tarihli kanun yararına bozma istemini içeren dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 27.10.2020 tarihli ve KYB. 2020-89055 sayılı ihbarnamesi ile daireye verilmekle okundu.
Mezkür ihbarnamede;
Dosya kapsamına göre, somut olayda ... İli ... Mahallesi ... Caddesinde polis memurları tarafından durdurularak Koronavirüs salgını nedeniyle ilan edilen sokağa çıkma yasağını ihlal ettiği gerekçesiyle hakkında düzenlenen idari yaptırım kararına karşı, kabahatlinin olay tarihinde evde biriken çöpleri çöp kovasına atmak için evden dışarı çıktığı, evlerinin müstakil olup mezarlık alanında olmasından dolayı ... Belediyesi tarafından etrafı tamamen taş duvarlarla çevrili, kamu ve araç trafiğine kapalı yaklaşık 10.000 m2 lik alanda bulunduğu, dışarı çıktığı yerin de özel mülkiyet sınırları içerisinde olduğundan bahisle itiraz ettiği, Mahkemesince yapılan inceleme sonucunda, "'Anayasamızın 13. Maddesi temel ve hak hürriyetlerinin sınırlanması düzenlenmiştir. Anayasımızın 13. Maddesi gereğince temel hak ve hürriyetler Anayasanın ilgili maddelerince belirtilen sebeplere bağlı olarak ancak kanunla sınırlanabilir. Bu sınırlamalar Anayasanın sözüne, ruhuna, demokratik toplum düzenine ve laik cumhuriyetinin gerekliliklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olmaz denilmektedir. Yine Anayasamızın 15. Maddesi temel ve hak ve özgürlüklerin ancak savaş seferberlik veya olağanüstü hallerde milletlerarası hukuktan doğan yükümlülükler ihlal edilmemek kaydı ile kısmen veya tamamen durdurulabileceği yazılıdır. Yine Anayasımızın 19. Maddesi kişi hürriyeti ve güvenliğini düzenlemiştir. Hiç kimsenin hürriyeti ve güvenliği mahkeme kararı olmadan kısıtlanamayacağı zorunlu hallerde kısıtlansa bile 24 saat içinde hakim onayına sunulması gerektiği düzenlenmiştir. Yine Anayasamızın 23. Maddesi yerleşme ve seyahat hürriyetini düzenlemektedir. Seyahat hürriyeti ancak kanunla sınırlanabileceği öngörülmüştür.
Somut olayda dayanak yapılan Umumi Hıfzısıhha Kanunun 57. Maddesi salgın hastalıkları ile mücadeleyi düzenlemiştir. Yine bu kanun 64. Maddesi alınabilecek tedbirlere yetkili kurumu öngörmüş, bu kurumu da sağlık ve sosyal güvenlik bakanlığı olarak düzenlemiştir. Yine Umumi Hıfzsıhha Kanunun 72. Maddesi alınabilecek tedbirleri öngörmüştür. 72. maddesinin 1. Fıkrasında evde yada sağlık kurumundan tecrit ve müşahedeyi 5. fıkrası yurt dışı seyahati, 7. Fıkrası yurt içinde salgın hastalık ortaya çıkan umumi mahallerin sevk ve tahliyesini öngörmüştür.
Genel olarak kişi hürriyetini ve seyahat hürriyetini kısıtlama anlamına gelen sokağa çıkma yasağı Umumi Hıfzısıhha Kanununda öngörülmemiştir, kıyasen evde tecrit ya da sağlık kurumunda tecrit sokağa çıkma yasağına benzetmek mümkün ise de bu tedbirlerin uygulanabilmesi için tedbir uygulanan şahsın sari ve salgın hastalığa düçar olduğunun gösterilmesi veya bu şüphenin olması gerekmektedir. Kaldıki böyle bir durumda bile Umumi Hıfzısıhha Kanunun 81. Maddesinde yok edilen eşyanın tazmini 83. Maddesinde ise evde tecrit edilenin iaşesinin hükümetçe sağlanması öngörülmektedir.
Yukarıda açıklandığı üzere genel olarak hastalık şüphesi olmayan herkesin hakkında sokağa çıkma yasağı uygulanması ancak yasal olarak mümkündür. Buna ilişkin hukukumuzda yasal bir düzenleme bulunmamaktadır. Kaldı ki öyle bir durumda bile Anayasamızın 2. Maddesine öngörülen sosyal hukuk devleti olma gereği yine Umumi Hıfzısıhha Kanunun 83. Maddesi gereği evde tecrit edilen şahısların iaşesinin sağlanma zorunluluğu vardır.
Somut olayda ceza uygulanan itiraz edene idarenin iaşe bedelini ödemediği gibi sokağa çıkma yasağı uygulamasında yasal dayanaktan yoksun olduğu anlaşıldığından talebin kabulüne karar vermek gerekmiştir." şeklindeki gerekçe ile Kabahatler Kanununun 28. maddesinin 8/b bendi uyarınca itirazın kabulüne karar verilmiş ise de,
5442 sayılı İl İdaresi Kanunu'nun 66/1. maddesinde ''İl genel kurulu veya idare kurulları yahut en büyük mülkiye amirleri tarafından kanunların verdiği yetkiye istinaden ittihaz ve usulen tebliğ veya ilan olunan karar ve tedbirlerin tatbik ve icrasına muhalefet eden veya müşkülat gösterenler veya riayet etmeyenler, mahallî mülkî amir tarafından Kabahatler Kanununun 32 nci maddesi hükmü uyarınca cezalandırılır.'' ve 11/C maddesinde yer alan ''İl sınırları içinde huzur ve güvenliğin, kişi dokunulmazlığının, tasarrufa müteallik emniyetin, kamu esenliğinin sağlanması ve önleyici kolluk yetkisi valinin ödev ve görevlerindendir. Bunları sağlamak için vali gereken karar ve tedbirleri alır. Bu hususta alınan ve ilan olunan karar ve tedbirlere uymayanlar hakkında 66 ncı madde hükmü uygulanır'' ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun 32. maddesinde yer alan, “ Yetkili makamlar tarafından adli işlemler nedeniyle ya da kamu güvenliği, kamu düzeni veya genel sağlığın korunması amacıyla, hukuka uygun olarak verilen emre aykırı hareket eden kişiye yüz Türk Lirası idari para cezası verilir. Bu cezaya emri veren makam tarafından karar verilir.” ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu'nun 64. maddesinde ''57 nci maddede zikredilenlerden başka herhangi bir hastalık istilai şekil aldığı veya böyle bir tehlike baş gösterdiği takdirde o hastalığın veya her hangi bir hastalık şeklinin memleketin her tarafında veya bir kısmında ihbarı mecburi olduğunu neşrü ilâna ve o hastalığa karşı bu kanunda mezkür tedabirin kaffesini veya bir kısmını tatbika Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti salahiyettardır.'' ve 282. maddesinde, "Bu Kanunda yazılı olan yasaklara aykırı hareket edenler veya zorunluluklara uymayanlara, fiilleri ayrıca suç oluşturmadığı takdirde, ikiyüzelli Türk Lirasından bin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir." şeklindeki düzenlemeler ile,
... Valiliği Umumi Hıfzıssıhha Meclisinin 20/05/2020 tarihli ve 34 sayılı kararı ile İçişleri Bakanlığının 19/05/2020 tarihli ve 8184 sayılı Genelgesine istinaden 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu'nun 27 ve 72. maddeleri uyarınca 22/05/2020 ile 26/05/2020 tarihleri arasında (Ramazan Bayramı) il sınırları içerisinde vatandaşların sokağa çıkmalarının kısıtlanmasına karar verildiği nazara alındığında,
Kamu güvenliği ve genel sağlığın korunması amacıyla hukuka uygun olarak verilen emir ve kararlara aykırı hareket edenler hakkında 5326 sayılı Kanun'un 32. maddesi uyarınca idari para cezası uygulanacağı, somut olayda da kabahatlinin bahse konu mevzuata ve ... Valiliği Umumi Hıfzıssıhha Meclisinin 20/05/2020 tarihli ve 34 sayılı kararına uymayarak sokağa çıkması üzerine bahse konu idari yaptırım kararının uygulandığının anlaşılması karşısında, idari para cezası karar tutanağına karşı yapılan itirazın reddine karar verilmesi gerektiği gözetilmeden, yazılı şekilde kabulüne karar verilmesinde isabet görülmemiş ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu kanun yararına bozmaya atfen ihbar olunmuş bulunmakla Türk Milleti adına gereği görüşülüp düşünüldü;
1593 sayılı Yasanın, salgın hastalıklarla mücadele ve genel sağlığın korunması amacıyla çıkarılması nedeniyle, Covid 19 pandemisi kapsamında alınan tedbirlerde öncelikle uygulanması gereken özel norm niteliğinde olduğu, dolayısıyla salgını önlemeye yönelik olarak Umumi Hıfzıssıhha Meclisi tarafından anılan Yasanın 27. maddesi uyarınca alınan geçici olarak sokağa çıkma kısıtlaması tedbirinin 1593 sayılı Yasanın 282. maddesinin ikinci kısmında yer alan “zorunluluk” kavramı içerisinde değerlendirilmesi ve bu kararlara aykırı hareket edenlerin de
zorunluklara uymadıkları gerekçesiyle bu madde kapsamında yaptırımlara tabi tutulmaları gerektiği sabit ise de, muteriz hakkında, anılan tedbire uymadığı gerekçesi ile somut olay bakımından uygulanma imkanı bulunmayan 5326 sayılı Yasanın 32. maddesi uyarınca idari yaptırım kararı verildiği anlaşılmakla; ... Sulh Ceza Hakimliği'nin 30.06.2020 tarih, 2020/1603 değişik iş sayılı kararı sonucu itibarı ile doğru olduğundan, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının yerinde görülmeyen kanun yararına bozma isteminin REDDİNE, 31.03.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.