MAHKEMESİ :ASLİYE ... MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen tazminat davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacılar vekili dava dilekçesinde; davacıların kendi taşınmazlarına komşu olan taşınmaza yanılarak ve iyiniyetli olarak ağaçlar dikip baktıklarını, harcanan bedellerin ödenmesinin gerektiğini belirterek (fazlaya ilişkin haklar saklı olmak üzere) 25.000.-TL"nin müteselsilen ticari faizi ile davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar vekili cevap dilekçesinde; davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraf ehliyeti, davada taraf olabilme yeteneğidir. Taraf ehliyeti Medeni Hukuktaki, medeni haklardan istifade (hak) ehliyetinin Medeni Usul Hukukunda büründüğü şekildir. Gerçekten, kimlerin taraf ehliyetine sahip bulundukları Medeni Kanuna göre belirlenir (HUMK m.38, HMK m.50, MK m...., m.48).
Buna göre, medeni haklardan istifade (hak) ehliyeti bulunan her gerçek (MK m....) ve tüzel (MK m.48) kişi, davada taraf olabilme ehliyetine sahiptir. Taraf olma ehliyeti, medeni haklardan yararlanma hakkının bir sonucu olup; usul hukuku anlamında suje olma, usul hukukundan yararlanma yeteneğidir.
Her gerçek kişi, yaşadığı sürece taraf ehliyetine sahiptir; dolayısıyla gerçek kişilerin kişiliği ve bununla medeni haklardan istifade ehliyeti ölümle sona ereceğinden, ölmüş olan kişinin taraf ehliyeti yoktur.
Bir davada tarafların, taraf ehliyetine sahip olmaları dava şartlarındandır. Bu nedenle, davanın taraflarından birinin taraf ehliyetine sahip olmadığı mahkemece kendiliğinden gözetilir ve dava esasa girilmeden reddedilir.

Somut olayda; davalılardan ..."ın .../.../2007 tarihinde vefat ettiği, davanın ise .../08/2008 tarihinde açıldığı anlaşılmaktadır. Mahkemece davacı yanın sağ olup olmadığını araştırmaksızın, ölü kişiye açtığı davada anılan davalının mirasçılarının davaya dahil edilerek, aleyhlerine hüküm oluşturulması isabetli bulunmamıştır.
Mahkemece yapılan keşif ve bu keşfe dayanılarak bilirkişiler tarafından hazırlanan bilirkişi raporları hükme dayanak alınacak nitelikte değildir.
Kabule göre 6100 sayılı Yasanın 27.maddesinde düzenlenen "Hukuki Dinlenilme Hakkı" ve Anayasanın 36.maddesi ışığında davaya konu edilen taşınmazın tüm maliklerine davetiye gönderildikten, onların davaya iştirakleri sağlandıktan, tüm davalılara keşfe katılma imkanı sunulduktan sonra keşfin yapılması gerekirken, mahkemece 27/04/2010 tarihinde taraf teşkili henüz tamamlanmadan önce davaya konu taşınmazda keşif yapıldığı, bu keşfin ve keşfe katılan bilirkişilerin hazırladıkları raporların hükme dayanak alındığı anlaşılmaktadır. Usulüne uygun olarak yapılmayan keşif deliline dayanılarak karar verilmesi savunma hakkını kısıtlayıcı nitelikte olduğundan doğru bulunmamıştır.
HMK 307.maddesinde (HUMK 91); "Feragat davacının talep sonucundan kısmen veya tamamen vazgeçmesidir", HMK 311. maddesinde (HUMK 95 ); "Feragat ve kabul kesin hüküm gibi hukuki sonuç doğurur ..." düzenlemeleri yeralmaktadır.
Somut olayda; feragat yetkisi bulunan davacı vekilinin 09/.../2010 tarihli duruşmada; "Ahmet oğlu ... mirasçılarını sehven dahili davalı göstermişiz bunlara yönelik davadan vazgeçiyoruz" beyanında bulunduğu, ancak mahkemece anılan kişinin mirasçıları açısından da davanın kabul edildiği anlaşılmaktadır. Mahkemece oluşturulan hüküm HMK"nun 307 ve 311.maddelerine aykırı bulunduğundan bozmayı gerektirmiştir.
Bozma nedenlerine göre diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
Mahkemece eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile anılan ilkeler gözardı edilerek yazılı şekilde karar verilmesi isabetli bulunmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, ........2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.