MAHKEMESİ :ASLİYE ... (AİLE) MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen ziynet ve çeyiz eşyasının iadesi davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ortak ikamette gördüğü baskılar neticesinde psikolojik olarak kendisini rahatsız hissetmesi nedeniyle ayrıldığını, ayrılırken ziynet eşyalarını ve çeyiz eşyalarını almadığını, boşanma davası sırasında bu eşyaların verilmesi yönünde talepte bulunduklarını, ancak olumlu bir cevap alamadıklarını, ziynet ve çeyiz eşyalarının aynen iadesi, mümkün olmadığı takdirde fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla şimdilik ....000 TL bedelinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def"inde bulunmuş, davacının ziynet ve giyim eşyalarının ailesinin ikametgahına götürüldüğünü, müvekkilinde kalan ziynet eşyasının olmadığını; çeyiz eşyalarının ise bir kısmının müvekkilinin ikametgahında olduğu, ancak talep edilen miktarda olmadığını, talep edilen bu eşyaların müvekkili tarafından vermemezlik etmediğini savunarak; davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece; davacının evden ayrılırken kendisine baskı, cebir ve tehdit uygulanmadığı, bu itibarla ziynet eşyalarını da yanına alarak evden ayrıldığının kabulü gerekeceği, bununla birlikte ev eşyalarına ilişkin talebin ise herhangi bir tespit veya keşifle ispat edilemediği kanaatine varılarak davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava; ziynet ve çeyiz eşyalarının aynen iadesi, mümkün olmaması halinde bedellerinin tahsili istemine ilişkindir.
Davacı kadın dava konusu ziynet eşyalarının ve çeyiz eşyalarının evden ayrılırken davalı tarafda kaldığını ileri sürmüş, davalı ise ziynetlerin, davacının evden ayrılırken yanında götürdüğünü, çeyiz eşyalarının ise bir kısmının müşterek ikametgahda olduğunu savunmuştur.
.
Türk Medeni Kanunu"nun ....maddesi hükmü uyarınca; kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça taraflardan her biri hakkını dayandırdığı olguların varlığını kanıtlamakla yükümlüdür. Gerek doktrinde, gerek ... içtihatlarında kabul edildiği üzere ispat yükü hayatın olağan akışına aykırı iddia ve savunmada bulunan kimseye düşer. Öte yandan ileri sürdüğü bir olaydan kendi yararına haklar çıkaran kimsenin iddia ettiği olayı kanıtlaması gerekir.
Dosyadaki tüm delillerden; davacının herhangibir cebir ve şiddete maruz kalmadan evden ayrıldığı, evden ayrılırken dava konusu ettiği ziynet eşyalarının zorla elinden alındığını veya ziynetlerin müşterek hanede yada davalıda kaldığını ispat edemediği anlaşılmıştır. Bu nedenle dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davacı vekilinin bu talep bakımından temyiz itirazları yerinde görülmeyerek reddedilmiştir.
Davacı vekilinin çeyiz eşyaları bakımından temyiz itirazlarına gelince; eşya iadesi talebine ilişkin davalarda mutad dışı eşyalar aynen iade edilir, aynen iade mümkün değil ise, karşılığı olan bedel sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri verilir.
Kural olarak giymekle, kullanılmakla eskiyen ve tüketilen (elbise, ayakkabı, kuaför gideri, pasta, meyve suyu vs. gibi) eşyaların iadesine karar verilemez.
Eşyaların mutad sayılabilmesi, yöresel örf ve adete göre tespit edilebileceği gibi, maddi değerinin de günün koşullarına göre fahiş olmayan eşyalardan olması gerekmekte olup, bu fahişlik olgusu da daha çok tarafların mali ve sosyal durumları ile ölçülmelidir.
Somut olayda; tarafların ....08.2007 tarihinde evlendikleri, müşterek çocuklarının bulunmadığı, davalı ailesinin tarafların müşterek konutunda yaşamaya başladığı, davacının geçimsizlik nedeniyle müşterek haneyi terk ettiği, davacının çeyiz eşyası olarak götürmüş olduğu ve kendisine evden ayrılırken iade edilmediğini ileri sürdüğü (dava dosyasına liste halinde sunulmuş olan) çeyiz eşyalarını talep ettiği, davalının davacı tarafından talep edilen bir kısım eşyanın kendisinde bulunduğunu ve iadeye hazır olduğunu kabul ettiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece, davalının kısmi kabulü ile davacı tarafından dosyaya delil olarak sunulmuş olan (davacının babası Fahrettin Gülün adına tanzim olunmuş) yatak odası taksit kartının, garanti belgesinin nazara alınmaksızın, talep edilen eşyaların tespiti için keşif yapılamadığından bahisle davanın reddi cihetine gidilmesi hatalı olup bozmayı gerektirir.
O halde, mahkemece; çeyiz eşyalarının dava tarihindeki değerinin yıpranma bedellerinin düşülmesi suretiyle birim fiyatları nazara alınarak belirlenmesi için bilirkişi görüşüne başvurulması, akabinde eşyalar var ise aynen, aksi halde bilirkişice belirlenen parasal değerinin tahsiline karar verilmesi gerekir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, ......2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.