9. Hukuk Dairesi 2012/413 E. , 2014/4565 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : KARŞIYAKA 1. İŞ MAHKEMESİ
TARİHİ : 26/10/2011
NUMARASI : 2008/51-2011/564
DAVA :Davacı vekili, davacının ihbar tazminatı ile ödenmeyen ücret, fazla mesai ve hafta tatil ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece yapılan yargılama sonunda, davanın kısmen kabulü ile ücret ve hafta tatil ücret alacağının her iki davalıdan, ihbar tazminatının ise davalı Ö.. şirketinden tahsiline karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davalılar avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
1) Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2) 4857 sayılı İş Kanununun 36 ncı maddesinde, “Genel ve katma bütçeli dairelerle mahalli idareler veya kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanuna veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar; asıl işverenler müteahhide verdikleri her türlü bina, köprü, hat ve yol inşası gibi yapım ve onarım işlerinde çalışan işçilerden müteahhit veya taşeronlarca ücretleri ödenmeyenlerin bulunup bulunmadığının kontrolü, ya da ücreti ödenmeyen işçinin başvurusu üzerine, ücretleri ödenmeyen varsa müteahhitten veya taşeronlardan istenecek bordrolara göre bu ücretleri bunların hakedişlerinden öderler” şeklinde kurala yer verilmiştir.
Maddede sözü edilen ücret her hak ediş dönemi için “son üç aylık temel ücret” olarak değerlendirilmelidir. Yine ihale makamının ihbar ve kıdem tazminatı ile kullandırılmayan izinler sebebiyle herhangi bir sorumluluğu söz konusu değildir. Dairemizin kararlılık kazanmış olan uygulamasına göre, anahtar teslimi suretiyle ihale edilen işlerde, kamu makamlarının fazla çalışma, hafta tatili ile bayram ve genel tatili alacakları yönlerinden sorumluluğu bulunmamaktadır(Yargıtay 9.H.D. 19.1.2010 gün 2009/12074 E, 2010/378 K.).
Somut uyuşmazlıkta davalı Milli Savunma Bakanlığı’nın 4857 sayılı İş Kanunu’nun 36. Maddesi uyarınca verilen yapım işinde sorumluluğunun hak edişlerden ücret ile sınırlı olduğu kabul edilmesine rağmen madde kapsamına girmeyen fazla mesai ve hafta tatil çalışmaları karşılığı ücret alacağından sorumluluğuna karar verilmesi hatalıdır.
3) 6100 sayılı HMK.’un 25/1 maddesi uyarınca “Kanunda öngörülen istisnalar dışında, hâkim, iki taraftan birinin söylemediği şeyi veya vakıaları kendiliğinden dikkate alamaz ve onları hatırlatabilecek davranışlarda dahi bulunamaz”. Aynı kanunun devamındaki 26/1 maddesine göre de “Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez”.
Keza iş ilişkisinde ücretin uyuşmazlık konusu olduğunda, ücretin miktarı, işçinin kişisel özellikleri, işyerindeki ya da meslekteki kıdemi, meslek unvanı, yapılan işin niteliği, iş sözleşmesinin türü, işyerinin özellikleri, emsal işçilere o işyerinde ya da başka işyerlerinde ödenen ücretler, örf ve adetler göz önünde tutularak belirlenir.
Dosya içeriğine göre davacı vekili dava dilekçesinde davacının aylık net 1.050,00 TL ücret aldığını belirtmiştir. Hükme esas bilirkişi raporunda ise davacı tanığının beyanı dikkate alınarak günlük net 50,00 TL ücret aldığı belirlenerek, buna göre belirlenen çıplak ve giydirilmiş ücrete göre hesaplanan ihbar tazminatı ve alacaklar hüküm altına alınmıştır. Günlük 50,00 TL net ücretin kabulü halinde davacının aylık net ücreti 1.500,00 TL olacaktı ki bu yukarda belirtilen maddedeki ve taleple bağlılık kuralına aykırıdır.
Diğer taraftan Dairemizin 2011/49380 Esasına incelenen dosyada aynı süre ile aynı işte çalışan ve aynı avukat tarafından açılan davada işçinin 1.300,00 TL net ücretle çalıştığı iddia edilmesine rağmen, Karşıyaka İş Mahkemesi tarafından 1.300,00 TL net ücretle çalışan işçinin günlük brüt 28,33 TL ücretle çalıştığı kabul edilmiş ve tazminat ve alacaklar bu ücret üzerinden hesaplanmıştır.
Mahkemece emsal dosyadaki işçinin ücreti de dikkate alınarak, davacının alacağı ücret gerekirse meslek odasında araştırılmalı ve belirlenecek ücret üzerinden ihbar tazminatı ve işçilik alacakları hesaplattırılmalıdır. Eksik inceleme ve usule aykırı olarak belirlenen ücrette göre tazminat ve alacakların hesaplanıp hüküm altına alınmasıda hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 17.02.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.