10. Hukuk Dairesi 2021/3177 E. , 2021/10943 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
İlk Derece
Mahkemesi : ... İş Mahkemesi
Dava, sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili, davacının, 15.08.1989 tarihinde dava dışı... Dış Tic.AŞ isimli işyerinde en az 1 gün sigortalı olarak çalıştığının ve bu tarihin sigortalılık başlangıç tarihi olarak tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı Kurum vekili; 506 sayılı Kanunun 3/II-D maddesinde el halıcılığı dokuma işlerinde çalışanlar hakkında yalnız iş kazaları ile meslek hastalıkları, analık ve hastalık sigorta kollarının uygulanabileceği gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk derece Mahkemesince; “Davanın kabulü ile; davacının işveren... Dış Tic. AŞ"ye ait işyerinde (13761964) sigorta sicil numarası ile 15.08.1989 tarihinde en az bir gün sigortalı olarak çalıştığının ve ayrıca tüm sigorta kollarında sigortalılık başlangıcının 15.08.1989 tarihi olduğunun tespitine” karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince: “davacı adına düzenlenen 15.08.1989 tarihli işe giriş bildirgesinin 15.09.1989 tarihinde Kurum kayıtlarına intikal ettirildiği, dinlenilen bordro tanıklarının davacının iş yerinde fiilen çalışma olgusunu teyit eder yönde beyanda bulundukları, sahteliği ileri sürülmeyen işe giriş bildirgesinin iş yerinde en az bir gün süre ile çalışmaya karine teşkil ettiği, sigorta başlangıç tarihinin tespiti davalarında işverene husumet yöneltilmesine gerek bulunmadığı, işe giriş bildirgesinin verilmesi nedeni ile hak düşürücü sürenin işlemediği ve tanık anlatımlarının eylemli çalışmanın varlığını ispatlar nitelikte olduğu”gerekçesi ile davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davalı Kurum vekili, gerekli kanıtlar toplanmadan, eksik inceleme ve çelişkili tanık beyanları esas alınarak karar verildiği gerekçesi ile kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
Davacının, davalı işverene ait halı atölyesinde el halısı dokuma işinde çalıştığı, çalışmasının Kuruma kısa vadeli sigorta kollarına tabi olarak bildirildiği, dinlenen tanıkların da çalışmayı doğruladıkları sabittir.
Davanın yasal dayanağı olan 506 sayılı Kanunun 3. maddesinin II numaralı fıkrasına, 09.07.1987 tarihinde yürürlüğe giren 3395 sayılı Kanunun 1. maddesiyle eklenen (D) bendinde “El halıcılığı dokuma işlerinde çalışanlar hakkında yalnız iş kazaları ile meslek hastalıkları, analık ve hastalık sigorta kolları uygulanır. Ancak bunlar istekleri halinde malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta kolları bakımından 85 inci madde hükmüne göre isteğe bağlı sigortalı olabilirler.” düzenlemesine yer verilmiş, sonrasında 06.08.2003 günü yürürlüğe giren 4958 sayılı Kanunun 57. maddesiyle söz konusu bent ilga edilmiş olup yürürlükten kaldırmaya yönelik yasama işleminin geriye yürütüleceğine ilişkin herhangi bir yasal düzenleme bulunmadığından, şu durumda 09.07.1987 – 05.08.2003 (dahil) dönemi bakımından bentte yazılı nitelikteki hizmetin 506 sayılı Kanun hükümleri gereğince uzun vadeli sigorta kollarına tabi zorunlu sigortalılık olarak değerlendirilemeyeceği açıktır.
Yukarıdaki yasal düzenleme karşısında; 09.07.1987 – 05.08.2003 arası dönemde anılan Kanun kapsamında malûllük, yaşlılık ve ölüm sigorta kolları bakımından 85. madde gereğince isteğe bağlı sigortalılık başvurusu bulunmayan davacının, işverene bağlı olarak yerine getirdiği faaliyetin “el halıcılığı dokuma işi” niteliğinde olup olmadığı belirlendikten sonra, yapılan işin el halıcılığı kapsamında olduğunun anlaşılması halinde davanın reddine, aksi halde elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir.
O halde, davalı Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi kararının HMK"nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 27.09.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.