Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2019/2749 Esas 2021/551 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2019/2749
Karar No : 2021/551

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay İkinci Dairesinin 03/04/2019 tarih ve E:2016/1057, K:2019/1651 sayılı kararının iptale ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Muğla ili, Yatağan ilçesi, … Lisesinde öğretmen olarak görev yapan ve 2013 yılı Millî Eğitim Bakanlığı Taşra Teşkilatı Şube Müdürlüğü İçin Görevde Yükselme Yazılı ve Sözlü sınavında başarılı olan davacının, atama döneminde yaptığı tercihlere atanamamasına ilişkin işlemin ikinci tercihi olan Muğla ili, Menteşe İlçe Millî Eğitim Müdürlüğüne dair kısmının, 12/10/2013 tarih ve 28793 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği ve Yer Değiştirme Suretiyle Atanması Hakkında Yönetmeliğin 21. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "şube müdürü, tesis müdürü ve basımevleri müdürleri bakımından sözlü sınav başarı listeleri üzerinden" ibaresinin ve 10/02/2014-28/02/2014 tarihleri arasında yapılan Millî Eğitim Bakanlığı Taşra Teşkilatı Şube Müdürlüğü İçin Görevde Yükselme Sözlü Sınavının iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay İkinci Dairesinin 03/04/2019 tarih ve E:2016/1057, K:2019/1651 sayılı kararıyla;
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 3.; 18/04/1999 tarih ve 23670 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin 15. ve dava konusu Yönetmeliğin 14., 15., 16. ve 21. madde hükümlerine yer verildikten sonra,
Uyuşmazlık konusu Yönetmeliğin 21. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "şube müdürü, tesis müdürü ve basımevleri müdürleri bakımından sözlü sınav başarı listeleri üzerinden" ibaresinin iptali istemi yönünden;
Söz konusu maddenin, önce 10/12/2014 tarih ve 29201 sayılı; daha sonra 13/01/2018 tarih ve 30300 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Yönetmelikle değiştirilmesi nedeniyle, karar tarihi itibarıyla söz konusu düzenleme yönünden davanın konusuz kaldığı,
10/02/2014 - 28/02/2014 tarihleri arasında yapılan Millî Eğitim Bakanlığı Taşra Teşkilatı Şube Müdürlüğü İçin Görevde Yükselme Sözlü Sınavının iptali istemi yönünden;
Millî Eğitim Bakanlığı Taşra Teşkilatı Şube Müdürlüğü kadroları için yapılan sözlü sınavların hukuki irdelemesinde, Millî Eğitim Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği ve Yer Değiştirme Suretiyle Atanması Hakkındaki Yönetmeliğin sözlü sınava ilişkin düzenlemeler getiren 14., 15. ve 16. maddelerinin esas alınacağı, ilgili maddelerin iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle açılan davalarda, Danıştay İkinci Dairesince yürütmenin durdurulması istemlerinin reddine karar verildiği, şube müdürlüğüne yapılacak atamalar bakımından sadece sözlü sınav başarı düzeyinin esas alındığı "Atama" başlıklı 21. maddesinin Danıştay İkinci Dairesinin 29/04/2014 tarih ve E:2013/10363 sayılı kararıyla yürütmesinin durdurulduğu,
10-28 Şubat 2014 tarihleri arasında Millî Eğitim Bakanlığınca yapılan Şube Müdürlüğü Sözlü Sınavının, Yönetmeliğin 14., 15. ve 16. maddelerinde öngörülen usul ve esaslara uygun şekilde yapıldığı ve sözlü sınavlarının tamamını sakatlayacak herhangi bir neden bulunmadığı, sözlü sınavda hukuka aykırılık görülmediği,
Bireysel işlemin iptali istemi yönünden;
Muğla ili, Yatağan ilçesi, … Lisesinde öğretmen olarak görev yapan davacının, 29/12/2013 günü ÖSYM tarafından yapılan Millî Eğitim Bakanlığı Taşra Teşkilatı Şube Müdürlüğü için Görevde Yükselme Yazılı Sınavında 76,66667 puan alarak başarılı olduğu, bunun üzerine yapılan sözlü sınavından da 74,60 puan alarak başarılı sayıldığı, ancak sadece sözlü sınavdan almış olduğu puan üzerinden tercihte bulunabildiği ve söz konusu puan üzerinden tercihlerinden hiçbirine yerleşemediği,
Olayda, Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin 12/B maddesinde şube müdürlüğü kadrolarına sözlü sınav puanına göre atamayı öngören düzenlemenin Danıştay Beşinci Dairesinin 06/03/2014 tarih ve E:2013/8367 sayılı kararıyla, Millî Eğitim Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği ve Yer Değiştirme Suretiyle Atanması Hakkında Yönetmeliğin 21. maddesinde şube müdürlüğü kadrolarına sözlü sınav puanına göre atama yapılmasını öngören düzenlemenin de Danıştay İkinci Dairesinin 29/04/2014 tarih ve E:2013/10363 sayılı kararıyla yürütülmelerinin durdurulmasına karar verildiği; Danıştay İkinci ve Beşinci Daireleri tarafından verilen yürütmenin durdurulması kararlarında, yazılı sınavı tamamlayıcı nitelikte olması gereken sözlü sınavın, seçimin tek belirleyicisi olarak düzenlenmesi, bu hâliyle somut olarak değerlendirilebilecek ve adaylar arasında objektifliği sağlayabilecek nesnel bir değerlendirme ölçütü olan yazılı sınavdaki başarı puanının değerlendirme dışı bırakılarak, başarı sıralamasının sadece sözlü sınav sonuçlarına göre oluşturularak atama yapılmasının, Anayasa'nın 2. maddesinde belirtilen hukuk devleti ilkesiyle bağdaşacak şekilde etkin yargısal denetiminin yapılmasının engellenmesi nedeniyle hukuka aykırı olduğu hususunun belirtildiği,
Yukarıda yer verilen hususlar çerçevesinde, şube müdürlüğü kadrolarına sadece sözlü sınav puanına göre atama yapılmasını öngören yönetmelik maddelerinin Danıştay tarafından yürütülmesinin durdurulmasına karar verilmesi nedeniyle, hukuka aykırılığı yargı kararıyla saptanan düzenlemelere istinaden; davacının, salt sözlü sınav puanı esas alınarak tercihlerinden hiçbirine yerleştirilmemesinde hukuka uyarlık bulunmadığı,
Diğer taraftan, davacının atanamamasına ilişkin işlemin iptaline hükmedilmiş ise de; bu durumun davacının doğrudan şube müdürü olarak atanması sonucunu doğurmayacağı; ancak, davacının yazılı ve sözlü puanının aritmetik ortalaması esas alınmak suretiyle belirlenecek başarı durumuna göre (16/04/2014 tarihinde gerçekleştirilen atamalardaki) tercihleri arasında yer alan şube müdürlüğü kadrosuna atanıp atanamayacağı hususunun davalı idarece yeniden değerlendirilmesi ve buna göre işlem tesis edilmesi gerektiği gerekçesiyle,
Uyuşmazlık konusu Yönetmeliğin 21. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "şube müdürü, tesis müdürü ve basımevleri müdürleri bakımından sözlü sınav başarı listeleri üzerinden" ibaresinin iptali istemi yönünden karar verilmesine yer olmadığına; 10/02/2014- 28/02/2014 tarihleri arasında yapılan Millî Eğitim Bakanlığı Taşra Teşkilatı Şube Müdürlüğü İçin Görevde Yükselme Sözlü Sınavının iptali istemi yönünden davanın reddine; davacının atama döneminde yaptığı tercihlere atanamamasına ilişkin işlemin ikinci tercihi olan Muğla ili, Menteşe İlçe Millî Eğitim Müdürlüğüne ilişkin kısmının iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; davacının, görevde yükselme yazılı sınavında 76,66 puan, sözlü sınavında 74,60 puan alarak başarılı olduğu, sahip bulunduğu 74,60 puanla bilgisayar ortamında yapılan değerlendirmede tercihlerine yerleşemediği; sözlü sınavın esas alınmasıyla yazılı sınavın etkisiz hâle getirildiği hususunun davacı açısından söz konusu olmadığı, Muğla ili Menteşe İlçe Millî Eğitim … Müdürü olarak atananlar ile davacının yazılı ve sözlü sınav puanlarının aritmetik ortalaması alınarak değerlendirildiğinde, davacının, hem sözlü sınav puanı, hem de aritmetik ortalama puanının Menteşe İlçe Millî Eğitim … Müdürlüğüne atananlardan düşük olduğundan anılan kadroya yerleşemeyeceği belirtilerek, Daire kararının iptale ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'ÜN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının iptale ilişkin kısmının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a)Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b)Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın iptale ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2.Yukarıda özetlenen gerekçeyle, davanın kısmen reddi, dava konusu işlemin kısmen iptali, işlem hakkında kısmen de karar verilmesine yer olmadığı yolundaki Danıştay İkinci Dairesinin 03/04/2019 tarih ve E:2016/1057, K:2019/1651 sayılı kararının temyize konu iptale ilişkin kısmının ONANMASINA,
3.Kesin olarak, 22/03/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.


KARŞI OY
X- İdari yargı yerlerince verilen kararların uygulanması, Anayasa'da ve kanunlarda yer alan düzenlemelerle teminat altına alınmış olup, kararların gereklerinin değiştirilmeksizin ve geciktirilmeksizin uygulanması hukuk devletinin temel unsurlarındandır.
Mahkeme kararlarının uygulanmasında; gerekçesinin ve idari işlemin niteliğinin değerlendirilmesi önem arz etmektedir.
Bir düzenleyici işlemin yargı yerince iptal edilmesi, düzenlemeyi tesis edildiği tarihten itibaren hukuk aleminden kaldırsa da, bu hukuki durumun; o düzenleyici işleme dayanılarak tesis edilen ve süresinde dava konusu edilip yargı yerlerince iptal edilmeyen bireysel işlemleri hukuk aleminden kendiliğinden kaldırmayacağı, idare hukukunun bilinen ilkelerindendir. Söz konusu ilkeyi Gözübüyük "... Düzenleyici bir işlem iptal edilmiş ise iptal edilen düzenleyici işleme dayanılarak, iptalden önce yapılmış olan bireysel işlemler bundan etkilenmezler. Bunların da iptali isteniyorsa süresi içerisinde iptalleri için dava açılması gerekir..." (Gözübüyük, Ş., Yönetsel Yargı, 7. Baskı, S Yayınları, Sevinç Matbaası, Ankara 1990, s.224). Özeren ve Bayhan da "... İptal kararından önce o yönetmeliğe dayanılarak tesis edilip bireysel hukuki durumlara dönüşmüş bulunan işlemler varlıklarını korurlar. Bunları yok saymak hukuken olanaksızdır..." (Özeren. A, Bayhan T., İdari Yargı Kararlarının Uygulanması, Kasım 1992, s.49) şeklinde ifade etmişlerdir.
Düzenleyici işlem niteliğinde olmamakla birlikte birden çok kişiyi ilgilendiren sınav ve sınav sonrası yapılan değerlendirme işlemlerinin veya bu işlemlere dayanılarak tesis edilen işlemlerin, açılan dava sonucu yargı yerince tamamının iptal edilmesi söz konusu ise, bu kararın dava açan/açmayan ancak sınava giren ya da değerlendirmeye tabi tutulan tüm adaylar yönünden sonuç doğuracağı kuşkusuzdur.
Dava dosyasının incelenmesinden; Muğla ili, Yatağan ilçesi, … Lisesinde öğretmen olarak görev yapan davacının, 29/12/2013 tarihinde yapılan Millî Eğitim Bakanlığı Taşra Teşkilatı Şube Müdürlüğü Görevde Yükselme yazılı sınavından 76,66667 puan alarak sözlü sınava katılmaya hak kazandığı, sözlü sınavdan da 74,60 puan alarak tercih yapmaya hak kazandığı ve sadece sözlü sınav puanına göre 16/04/2014 tarihinde yapılan atamalarda şube müdürü olarak tercihlerine yerleşememesi üzerine temyizen incelenen davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Dava konusu uyuşmazlıkta, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından, 1709 şube müdürlüğü kadrosuna görevde yükselme suretiyle atama yapılması kararı alınmış, bu kapsamda, 29/12/2013 tarihinde görevde yükselme yazılı sınavı gerçekleştirilmiş, bu sınavda 70 ve üzeri puan alan 5913 kişi, sözlü sınava girmeye hak kazanmış, sözlü sınavda 3287 kişi 70 ve üzeri puan alarak başarılı olmuş ve 16/04/2014 tarihinde adaylar, Millî Eğitim Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği ve Yer Değiştirme Suretiyle Atanması Hakkında Yönetmeliğin 21. maddesinin 1. fıkrası uyarınca yalnızca sözlü sınavda aldıkları puan baz alınarak atanmışlardır.
Millî Eğitim Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği ve Yer Değiştirme Suretiyle Atanması Hakkında Yönetmeliğin 21. maddesinin 1. fıkrasında yer alan ve adayların yalnızca sözlü sınav puanına göre atanmasını öngören düzenlemenin Danıştay İkinci Dairesinin 29/04/2014 tarih ve E:2013/10363 sayılı kararı ile yürütmesi durdurulmuş, bu karar ve Danıştay Beşinci Dairesinin, Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelikte yer alan benzer düzenleme ile ilgili olarak vermiş olduğu 06/03/2014 tarih ve E:2013/8367 sayılı yürütmenin durdurulması kararı dikkate alınarak, Millî Eğitim Bakanlığınca kurum personelinin Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği ve Yer Değiştirme Suretiyle Atanması Hakkında Yönetmeliğin 21. maddesi yeniden düzenlenmiş, atamaların yazılı ve sözlü sınav puanlarının aritmetik ortalaması alınarak belirleneceği öngörülmüştür.
... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla da; "sadece sözlü sınav puanlarına göre oluşturulan başarı listesi esas alınarak 1709 adet şube müdürü kadrosuna yapılan atama işlemlerinde hukuka uyarlık bulunmadığı" gerekçesiyle 1709 atamanın iptaline karar verilmiştir.
Bu durumda, sadece sözlü sınav puanına göre atama yapılmasını öngören Yönetmelik maddelerinin yürütülmesinin durdurulmasına karar verilmesi nedeniyle, hukuka aykırılığı yargı kararıyla saptanan düzenlemelere istinaden; salt sözlü sınav puanı esas alınarak yapılan yerleştirmelerde davacının dava konusu ettiği ikinci tercihi olan Muğla ili, Menteşe İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne yerleştirilmemesinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Öte taraftan, davacının ikinci tercihi olan Muğla ili, Menteşe İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne yerleştirilmemesine ilişkin işlemin iptali yolunda verilen kararın, davacının doğrudan anılan kadroya şube müdürü olarak atanması sonucunu doğurmayacağı; sözü edilen yargı kararları uyarınca, sözlü sınav sonuçlarına göre 70 puanın üzerinde alan tüm adayların yazılı ve sözlü puanlarının aritmetik ortalaması esas alınmak suretiyle başarı puanlarının hesaplanması, tüm yerleştirmelerin bu başarı puanları üzerinden yapılması durumunda davacının dava konusu ettiği ikinci tercihine yerleşip yerleşemeyeceğinin belirlenmesi ve bunun sonucuna göre işlem tesis edilmesi gerekeceği açıktır.
Açıklanan nedenlerle, temyize konu Daire kararının temyize konu iptale ilişkin kısmının yukarıda belirtilen gerekçeyle onanması gerektiği oyuyla, Kurulumuz kararına gerekçe yönünden katılmıyoruz.