Danıştay 10. Daire 2019/4889 Esas 2021/1271 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/4889
Karar No : 2021/1271


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından,"Kırıkkale ili, … ilçesi, … Mahallesi … Konutları … Blok No:…" adresinde bulunan evinde sigortasız işçi (bakıcı) çalıştırdığının yerinde yapılan denetim ile tespit edildiğinden bahisle 5510 sayılı Kanun'un 102. maddesi uyarınca 31.647,00 TL idari para cezası verilmesine ilişkin Kırıkkale Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; Kırıkkale ili … Mahallesi … Konutları … Blok No:… adresinde sigortasız işçi çalıştırıldığına dair gelen ihbar üzerine 11/02/2015 tarihinde kurum denetmenlerince adres mahalline gidildiği, 11/02/2015 tarihinde …'ın belirtilen adreste çalıştığı, adı geçen şahsın bakıcılık yaptığı ve haftanın beş günü sabah 8'de gelip akşam 5 veya 6 gibi işten ayrıldığı, 2013 yılında 700, 2014 yılında 800 ve halen 850 TL ücret aldığı beyanında bulunduğu, evde ev sahibinin kızları ile adı geçen şahsın bulunduğunun tutanak altına alındığı, bunun üzerine 12/02/2014 tarihinden itibaren sigortalı çalıştırılmaya başlanılmış olmasına rağmen 5510 sayılı Kanun'un 11. maddesinde öngörülen işyeri bildirgesinin Kuruma verilmediği gerekçesiyle davalı idare tarafından dava konusu idari para cezasının davacı adına kesildiği, her ne kadar dava dilekçesinde, şikayetçi …'ın davacı yanında devamlı bir çalışması olmadığı iddia edilse de 5510 sayılı Kanun ile ifade edildiği üzere Kanun'un kısa ve uzun vadeli sigorta kolları uygulaması bakımından hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar sigortalı sayılacağından, önemli olanın yapılan hizmetin süresi değil niteliği olduğu ve ilgili Kanun uyarınca adı geçen kişinin de sigortalı sayılan kişilerden olduğu açık olduğundan dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davacı tarafından, işçi çalıştırmadığı, … ile yaptığı bir hizmet akdinin olmadığı, evinin iş yeri olmadığı, ev hizmeti yapanlar hakkında Borçlar Kanunu'nun uygulanacağı, 5510 sayılı Kanun'un Ek 9. maddesine göre ev hizmetlerinde 10 günden fazla yapılan çalışmanın sigortalılığa ilişkin kurallara tâbi olduğunun ifade edildiği, ... İş Mahkemesinin E:… sayılı dosyası kapsamında dinlenen tanık ifadelerinin 10 günden fazla çalışma yapılmadığı yönünde olduğu, …'ın kötü niyetli olduğu, gerçek durumu yansıtmayan tek taraflı tutanak tutulmasına sebebiyet verdiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Danıştay Başkanlık Kurulunun 07/03/2019 tarih ve 2019/24 sayılı kararıyla Danıştay Onbeşinci Dairesinin kapatılması üzerine Danıştay Onuncu Dairesine gönderilen dava dosyasında, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı tarafından,"Kırıkkale ili, … ilçesi, … Mahallesi … Konutları … Blok No:…" adresinde bulunan evinde sigortasız işçi (bakıcı) çalıştırdığının yerinde yapılan denetim ile tespit edildiğinden bahisle, işe giriş, işten ayrılış bildirgeleri ile aylık prim ve hizmet belgelerinin süresinde verilmediği gerekçesiyle 5510 sayılı Kanun'un 102. maddesi uyarınca 31.647,00 TL idari para cezası verilmesine ilişkin Kırıkkale Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 8. maddesinde; "İşverenler, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri, 7 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalılık başlangıç tarihinden önce, sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirmekle yükümlüdür." hükmü; 9. maddesi, 3. fıkrasında; "birinci fıkranın (a), (c) ve (d) bentlerine göre sigortalılığı sona erenlerin durumları işverenleri tarafından, (b) bendinde belirtilen şekillerde sona erenlerin durumlarının ise kendileri ve sözü edilen bentte belirtilen faaliyetin sona erme halinin bildirildiği kuruluşlar veya vergi daireleri tarafından, en geç on gün içinde Kuruma bildirilir." hükmü; işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle 86. maddesinde; "İşveren bir ay içinde 4 üncü ve 5 inci maddeye tabi çalıştırdığı sigortalıların ve sosyal güvenlik destek primine tabi sigortalıların; a) Ad ve soyadlarını, T.C. kimlik numaralarını, b) 80 inci maddeye göre hesaplanacak prime esas kazançlarını, c) Prim ödeme gün sayıları ile prim tutarlarını gösteren ve örneği Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenen asıl veya ek aylık prim ve hizmet belgesini, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındakiler için en geç Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar, diğer sigortalılar için ise ait olduğu ayı takip eden ayda Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar Kuruma vermekle veya sigortalı çalıştırmadığı takdirde, bu hususu sigortalı çalıştırmaya son verdiği tarihten itibaren, onbeş gün içinde Kuruma bildirmekle yükümlüdür." hükmü, 102. maddesi, 1. fıkrası, "a/2" bendinde; "8 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen bildirgenin verilmediğinin, mahkeme kararından veya Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden ya da diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarının kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelerden veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde bildirgeyi vermekle yükümlü olanlar hakkında her bir sigortalı için asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır." hükmü; “c” bendinde; “86 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca verilmesi gereken belgeleri, Kurumca belirlenen şekilde ve usûlde vermeyenler ya da Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler veya belirlenen süre içinde vermeyenlere her bir fiil için;.... 4) Belgenin mahkeme kararı, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden, hizmetleri veya kazançları Kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiği anlaşılan sigortalılarla ilgili olması halinde, belgenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır.” hükmü, "j" bendinde ise; "9'uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre sigortalılığı sona erenlere ilişkin bildirim ile 506 sayılı Kanunun geçici 20'nci maddesinde yer alan sandıklara, sandık iştirakçiliğinin başlama veya sona ermesine ilişkin bildirimi, süresi içinde ya da Kurumca belirlenen şekle ve usule uygun olarak yapmayanlar veya Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler hakkında, bir takvim ayında işlenen bu fiillerden dolayı tutmakla yükümlü bulunulan defter ve belgelerin ibraz edilmemesi nedeniyle verilmesi gereken ceza tutarını aşmamak kaydıyla her bir sigortalı veya sandık iştirakçisi için asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası uygulanır." hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, … tarafından Kırıkkale ili … Mah. … Konutları … Blok No:… adresinde sigortasız olarak çocuk bakıcılığı yaptığına dair yapılan ihbar üzerine 11/02/2015 tarihinde Kurum denetmenlerince adres mahalline gidildiği, denetim tarihinde …'ın "belirtilen adreste çalıştığı, adı geçen şahsın bakıcılık yaptığı ve haftanın beş günü sabah 8 de gelip akşam 5 veya 6 gibi işten ayrıldığı, 2013 yılında 700, 2014 yılında 800 ve halen 850 TL aldığı" beyanında bulunduğu, evde ev sahibinin kızları ile adı geçen şahsın bulunduğunun tutanak altına alındığı, bunun üzerine işe giriş, işten ayrılış bildirgeleri ile aylık prim ve hizmet belgelerinin süresinde verilmediği gerekçesiyle 5510 sayılı Kanun'un 102. maddesi uyarınca 31.647,00 TL idari para cezası verilmesine ilişkin Kırıkkale Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı işleminin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Davacı tarafından dava dilekçesinde … tarih ve … sayılı işlemin iptalinin istendiği, dava dilekçesinin ekinde … tarih ve … sayılı işlemin olduğu, Mahkeme tarafından da … tarih ve … sayılı işlemin iptalinin istendiğinin belirtildiği, söz konusu işlem ile işe giriş, işten ayrılış bildirgeleri ile aylık prim ve hizmet belgelerinin süresinde verilmediği gerekçesiyle 5510 sayılı Kanun'un 102. maddesi uyarınca 31.647,00 TL idari para cezası verildiği, aynı olaya ilişkin 5510 sayılı Kanun'un 11. maddesinde düzenlenen iş yeri bildirgesinin süresinde verilmemesi gerekçesiyle 1.071,00 TL idari para cezası verilmesine ilişkin Kırıkkale Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı işleminin iptali için davacı … tarafından açılan dava sonucunda … İdare Mahkemesinin … tarih, E:…, K:… sayılı kararıyla davanın reddine karar verildiği, temyiz edilen Mahkeme kararında da 5510 sayılı Kanun'un 11. maddesinde düzenlenen iş yeri bildirgesinin süresinde verilmemesi gerekçesiyle uygulanan idari para cezasında hukuka aykırılık olmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verildiği görülmektedir.
Bu durumda, Mahkeme tarafından davacının iptalini istediği işlemin yargısal denetimi yapılarak, dava konusu işlem ile davacıya para cezası verilmesine neden olan işe giriş, işten ayrılış bildirgeleri ile aylık prim ve hizmet belgelerinin süresinde verilmediği hususları değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile iş yeri bildirgesinin süresinde verilmemesi nedeniyle uygulanan idari para cezasında hukuka aykırılık olmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmesinde hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın reddi yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22/03/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.