MAHKEMESİ: Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
TÜRK MİLLETİ ADINA

A) DAVACININ İSTEMİ :
Dava, davacının davalı ... nezdinde 01/02/1984 ile 01/04/1990 tarihleri arasında geçen hizmetinin tespiti istemine ilişkindir.
B) DAVALILARIN CEVABI :
Davalı ... vekili tarafından hak düşürücü sürenin söz konusu olduğu, davalı kurum resmi kurum olup davacının iddiasını ancak resmi belgelerle ortaya koyabileceği, çalıştığı sürelere ilişkin hizmet bildirimlerinin Kuruma yapılmış olduğu belirtilerek davanın reddine karar verilmesi talep edilmiştir.
Feri müdahil SGK vekili tarafından davada feri müdahil olarak yer almaları gerektiği, hak düşürücü sürenin söz konusu olduğu, davanın yöntemince ortaya konulması gerektiği belirtilerek davanın reddine karar verilmesi talep edilmiştir.
C) İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARI :
İlk Derece Mahkemesince, “davanın kısmen kabulü ile,davanın kısmen kabul kısmen reddine, davacının 01/02/1984-31/03/1989 tarihleri ve 01/01/1990-01/04/1990 tarihleri arasında toplam 1951 gün davalı belediyeye ait ... sicil sayılı işyerinde hizmet akdine tabi olarak zorunlu sigortalı olarak asgari ücretle çalıştığının tespitine, 01/04/1989-31/12/1989 tarihleri arasında toplam 254 günlük çalışmasının Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmiş olması nedeniyle bildirilen bu gün sayısı bakımından karar verilmesine yer olmadığına,” karar verilmiştir.
D) BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİNİN KARARI :
“Davacının çalışmalarının geçtiğini ileri sürdüğü işyeri Belediye olup bir kamu kuruluşudur. Bu nedenle, davalı işyerinde resmi kayıtlara dayanılması ve ücretlerin yazılı belge ile ödenmesi esastır. Kuruma bildirilmeyen dönemlerdeki ücret belgeleri ve bu dönemde davacıya ücret ödenip ödenmediği, ödeme yapılmışsa kim tarafından ödendiğinin araştırılması gerekir.
Yapılacak iş, davacının davalı işyerinde geçtiğini iddia ettiği çalışmasının sağlıklı bir şekilde belirlenmesi amacıyla, davacıdan, bu tarihler arasında ücret ödendiğini kanıtlayan belge olup olmadığını sormak, var ise mahkemeye sunması için davacıya önel vermek, davalı işverenden bu dönemde ücret ödemesini hangi yöntemle yaptığını sormak, çalışmalarının eylemli olup olmadığını davalı işyerinin defter, kayıt ve ücret bordrolarından saptamak, bu tür belgelerde noksanlık varsa, bunun nedenini araştırmak, davacının ücretinin kim tarafından ve ne şekilde ödendiğini tespit etmek, davacının Belediye"de ne iş yaptığını tespit etmek, gerekirse Belediye’de çalışan diğer şef, amir ve memurların, muhasebecinin, davacının çalıştığı birimin müdürünün ve Belediye Başkanının tanık sıfatıyla bilgilerine başvurmak ve davacının yaptığı işin niteliğini, süreklilik arz eden bir iş olup olmadığını da göz önünde bulundurarak sonucuna göre bir karar vermektir” denilmek suretiyle,“Yerel mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’un 353-(1)-a-6 maddesi gereğince KALDIRILMASINA,
Davacının kuruma noksan bildirilen çalışmalarının olup olmadığının tespiti için yukarıda belirtilen şekilde araştırma ve değerlendirme yapıldıktan sonra karar verilmek üzere dosyanın MAHKEMESİNE İADESİNE,” şeklinde yeni bir karar verilmiştir.
E) İlk Derece Mahkemesi Kararı :
Bölge Adliye Mahkemesince verilen karar karşı uyma kararı verilmiş ve yapılan yargılama neticesi ilk hükümde yazıldığı haliyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
F) BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİNİN KARARI : “01/04/1989-31/12/1989 tarihleri arasında toplam 254 günlük çalışmasının Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmiş olması nedeniyle bildirilen bu gün sayısı bakımından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş ise de davacının 01/04/1989-31/12/1989 tarihleri arasında toplam 254 günlük çalışmasının Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmiş olması nedeniyle bu döneme ilişkin dava açmakta hukuki yararı yoktur. Mahkemece bu gerekçe ile bu döneme ilişkin davanın hukuki yarar yokluğundan reddine karar verilmesi ve davalı lehine vekalet ücretine karar verilerek davalının yaptığı yargılama giderinden davacının sorumlu tutulması gerekirken davalı lehine vekalet ücreti verilmemesi ve davalının yaptığı yargılama giderinden davacının sorumlu tutulmaması hatalıdır” gerekçesine dayalı olarak verilen karar kaldırılmak suretiyle yerine geçmek üzere,“Davacının davasının kısmen kabul, kısmen reddine, Kabul nedeniyle; Davacı ..."in 01/02/1984-31/03/1989 tarihleri ve 01/01/1990-01/04/1990 tarihleri arasında toplam 1951 gün davalı belediyeye ait ... sicil sayılı işyerinde hizmet akdine tabi olarak zorunlu sigortalı olarak asgari ücretle çalıştığının tespitine, davacının 01/04/1989-31/12/1989 tarihleri arasında toplam 254 günlük çalışmasının Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmiş olması nedeniyle bildirilen bu gün sayısı bakımından davacının hukuki yarar yokluğundan davasının reddine,” şeklinde yeni bir karar verilmiştir.
G) TEMYİZ TALEBİ :
Davalı ... ve feri müdahil Kurum tarafından sunulan temyiz dilekçeleri ile cevap dilekçelerinde yer alan ve yargılama esnasında da aynı doğrultuda ileri sürülen beyanlar yinelenmek suretiyle kurulan hükmün bozulmasına karar verilmesi talep olunmuştur.
H) DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Uyuşmazlık, somut olayda fiili çalışma olgusunun ispatı konusunda, ilk derece Mahkemesince yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının 01/04/1989-31/12/1989 tarihleri arasında geçen 254 günlük hizmetinin davalı ... tarafından Kuruma bildirilmiş olduğu, davalı işyerinin bir kamu kurumu olması nedeniyle Bölge Adliye Mahkemesinin ilk olarak vermiş olduğu “belirtilen araştırma ve değerlendirmeler yapıldıktan sonra bir karar verilmek üzere dosyanın Mahkemesine iadesi kararı” sonrası yerel Mahkemece yapılan yargılama esnasında davalı Orman İşletme Müdürlüğü"nün yazı cevabı ile davacıya ilişkin kayıtların yer alabileceği dönem bordroları, ücret bordroları ve puantaj kayıtları ve benzeri resmi belge ve kayıtların bulunmama sebebinin bilinmemekle birlikte mevcut evrak durumu gözetildiğinde davacının çalışmalarının olmadığı hususunun değerlendirildiğinin Mahkemeye bildirildiği ve bu doğrultuda duruşmalarda dinlenen kamu tanıkları beyanları esas alınmak suretiyle sonuca gidildiği anlaşılmaktadır.Somut olayda; duruşmalarda dinlenen kamu tanıkları tarafından da davacıya ücretinin bordro karşılığı ödendiğinin beyan edilmiş olması karşısında ilgili dönem ücret bordroları getirtilmeden ve davacının kayıtlarda gözükmeyen 01/02/1984-31/03/1989 tarihleri ve 01/01/1990-01/04/1990 tarihleri arasında geçen çalışmalarının hangi nedenle bildirim dışı kaldığı gereğince araştırılmadan Mahkemece yazılı şekilde verilen karar usul ve yasaya aykırıdır.Yapılacak iş, ihtilaf konusu 01/02/1984-31/03/1989 tarihleri ve 01/01/1990-01/04/1990 tarihleri arasındaki dönem yönünden; davalı ... nezdindeki ihtilaflı döneme ait ücret tediye bordrolarının ve puantaj kayıtlarının tamamının aslını veya onaylı ve okunaklı örneklerini getirtmek, ücret ödeme bordrolarında davacıya ilişkin kaydın bulunup bulunmadığını re"sen saptamak, davacının işyeri özlük dosyasının eksiksiz ve onaylı bir örneğini işyerinden istemek, davacının resmi kayıtlara geçmeyen dönemlerde çalıştığını ve ücretini aldığını gösterir belgelerin ibraz edilememesi halinde bunun nedenini araştırmak ve davalı ... nezdinde davacı sigortalının çalışmalarına ilişkin herhangi bir kayıt içeren belgelerin bulunmamasının haklı ve izah edilebilir nedene (sel, yangın v.b. nedenlerle kaybolması gibi) dayanması halinde dinlenen tanık beyanlarına itibar etmek ve hizmet tespiti davalarının niteliği gereği re"sen delil araştırması ilkesi de gözetilerek çalışıldığı iddia edilen süreler yönünden şüpheye yer vermeyecek şekilde olabildiğince tüm delilleri toplayıp bunları birlikte değerlendirerek sonucuna göre bir karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.O halde davalı ... ve feri müdahil Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Bölge Adliye Mahkemesi kararı bozulmalıdır.SONUÇ : Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, dosyanın BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİNE GÖNDERİLMESİNE, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 19/12/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.