Danıştay 2. Daire 2021/4644 Esas 2021/759 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/4644
Karar No : 2021/759

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği
…Müdürlüğü
… Başkanlığı

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; İstanbul ili, Fatih ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı mülkiyeti Hazineye ait taşınmazın 1.665,00 m²'sinin otopark olarak kullanılmak suretiyle fuzulen işgal edildiğinden bahisle 01/03/2015-09/12/2015 tarihleri arası dönem için 770.826,60 TL ecrimisil istenilmesine yönelik … tarih ve … sayılı ecrimisil ihbarnamesinin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin … günle, E:…, K:… sayılı kararıyla; Mahkemece keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda, mülkiyeti Hazineye ait taşınmazın fuzulen işgali nedeniyle dava konusu ecrimisil ihbarnamesinin 615.981,60 TL'lik kısmı yönünden iptaline, 154.845,75 TL'lik kısmı yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … günlü, E: …, K: … sayılı temyize konu kararıyla; İdare Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu ve kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı belirtilerek, taraflarca yapılan istinaf başvurusu reddedilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, idarece belirlenen ecrimisil fahiş olmadığı, emlak vergi değerinin %3’ünden az olamayacağı kuralı uyarınca 2015 yılı emlak vergi değerinin %3 ‘ü üzerinden ecrimisilin hesaplandığı ve idarenin takdir yetkisini kaldıracak şekilde yargı kararı verilemeyeceği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.


DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının, davalı idarenin istinaf başvurusunun reddine dair kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.


TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K: 2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, 09/07/2018 günlü, 30473 sayılı (3. Mükerrer) Resmî Gazete'de yayımlanan 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 13. maddesi ve Geçici 1. maddesinin 19. fıkrası ile 10/07/2018 günlü, 30474 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 99. maddesi ve 4 sayılı Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 798. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca İstanbul Defterdarlığı yerine İstanbul Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Avrupa Yakası Milli Emlak Dairesi Başkanlığının hasım mevkiine alınmak suretiyle, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı tarafından, İstanbul ili, Fatih ilçesi, … Mahallesi, … Caddesi, … , No:… adresinde … pafta, … ada, … parsel sayılı mülkiyeti Hazineye ait 24.858,08 m² yüzölçümlü taşınmazın 1.665,00 m²'sinin otopark olarak kullanılmak suretiyle fuzulen işgal edildiğinden bahisle 01/03/2015-09/12/2015 tarihleri arası dönem için 770.826,60 TL ecrimisil istenilmesine yönelik … tarih ve … sayılı ecrimisil ihbarnamesinin iptali isteğiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 75. maddesinin, işlem tarihinde yürürlükteki şekliyle, 1'nci fıkrasında; Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malların gerçek veya tüzel kişilerce işgali üzerine işgal edenlerden bu Kanunun 9. maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilerek ecrimisilin isteneceği öngörülmüş, 9. maddesinde de; tahmin edilen bedelin idarelerce tespit edileceği veya ettirileceği, işin özelliğine göre gerektiğinde bu bedelin veya bu bedelin hesabında kullanılacak fiyatların belediye, ticaret odası, sanayi odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulacağı, bedelin, dayanaklarının da eklendiği bir hesap tutanağında gösterileceği, gerektiğinde bedelin ihale komisyonlarınca da tahkik ettirileceği hükmüne yer verilmiştir.
19/06/2007 tarih ve 26557 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin, işlem tarihinde yürürlükteki şekliyle, “Tespit” başlıklı 84. maddesinde; “(1) Hazine taşınmazlarından kiraya verilen, irtifak hakkı kurulan veya kullanma izni verilenlerin dışında kalanların fiilî durumları, İdarece hazırlanan program dâhilinde mahallinde tespit edilir. Tespitten önceki sürelere ait işgal ve tasarruflar sebebiyle ecrimisil takip ve tahsilatı yapılarak bu taşınmazlar denetim ve idare altına alınır. (2) Taşınmazın mahallinde düzenlenecek Taşınmaz Tespit Tutanağında (Ek-8); işgalin başlangıç tarihi, taşınmazın işgale veya kullanıma konu olan yüzölçümü, işgalcileri, kullanım amacı, ecrimisil takdirinde yararlanılabilecek bilgiler ile bilinmesinde yarar görülen diğer bilgilere yer verilir.” hükmü; “Ecrimisilin tespit ve takdir edilmesi” başlıklı 85. maddesinde ise; “(1) Hazine taşınmazlarının kişilerce işgale uğradığının tespit edilmesi hâlinde, tespit tarihinden itibaren onbeş gün içinde "Taşınmaz Tespit Tutanağı"na (Ek-8) dayanılarak ecrimisil İdarece tespit edilir ve Yönetmelikte belirtilen komisyonca karara bağlanır. (2) Ecrimisilin tespit ve takdirinde, İdarenin zarara uğrayıp uğramadığına, işgalcinin kusurlu olup olmadığına ve taşınmazın işgalci tarafından kullanım şekline bakılmaksızın İdarenin bu taşınmazdan işgalden önceki hâliyle elde edebileceği muhtemel gelir esas alınır. Ecrimisilin tespitinde; aynı yer ve mahalde bulunan emsal nitelikteki taşınmazlar için oluşmuş kira bedelleri veya ecrimisiller, varsa bunlara ilişkin kesinleşmiş yargı kararları, gerektiğinde ilgisine göre belediye, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulmak suretiyle edinilecek bilgiler ile taşınmazın değerini etkileyecek tüm unsurlar göz önünde bulundurulur. (3) Kiraya verilen, irtifak hakkı kurulan veya kullanma izni verilen taşınmazlarda sözleşmenin bitiminden sonra kullanımın devam etmesi hâlinde, varsa sözleşme veya resmî senetteki hükme göre işlem yapılır. Aksi takdirde işgalciler hakkında ecrimisil tespit, takdir ve tahsilatı yapılır. (4) Hazinenin paydaşı olduğu taşınmazların işgali hâlinde, Hazine payına tekabül eden miktar esas alınarak ecrimisil takip ve tahsilatı yapılır. (5) Bakanlık, uygulamada birliği sağlamak amacıyla, ecrimisilin tespit ve takdirine ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.” hükmü yer almıştır.


HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dosyanın incelenmesinden, mahkeme kararına esas alınan bilirkişi raporunda özetle; davalı idarece, aynı taşınmazın 21/01/2010 - 25/03/2012 tarihleri arasındaki işgal dönemi için davacı adına 1.183.108,05 TL ecrimisil tahakkuk ettirildiği, bu ihbarnameye yapılan itiraz sonucu düzenlenen düzeltme ihbarnamesine karşı … İdare Mahkemesinde açılan davada, Mahkemenin … esas sayılı dosyasında verilen bilirkişi raporunda, ecrimisil bedelinin tespitinde söz konusu yerin otopark olarak alacağı araç kapasitesinin de değerlendirilmek suretiyle, 21/01/2010 - 25/03/2012 tarihleri arasındaki işgal döneminde 2012 yılı için Mahkeme tarafından belirlenen 75,75 TL/m² birim değerine TÜİK- ÜFE artış oranları uygulanmak suretiyle 2015 yılı için m² birim değeri 120,00 TL/m² esas alınarak bakılan davadaki 01/03/2015-09/12/2015 tarihleri arasındaki işgal dönemi için 154.845,00 TL ecrimisil alınabileceğinin belirtildiği görülmüştür.
Mahkeme kararında metrekare birim değer olarak esas alınan dava konusu taşınmazın, 21/01/2010 - 25/03/2012 tarihleri arasındaki işgal dönemi için … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı dosyasında verilen kararın, Danıştay Onuncu Dairesinin 15/11/2017 gün ve E:2016/6462, K:2017/4870 sayılı kararıyla; 21/04/2009-20/01/2010 tarihleri arasındaki işgali nedeniyle düzenlenen ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istemiyle açılan davada ... İdare Mahkemesince yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporda 2010 yılı için 146,51 TL/m² üzerinden ecrimisil bedelinin hesaplandığı ve bu rapor esas alınarak dava konusu işlemin kısmen iptali, kısmen davanın reddi yolunda verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, Danıştay Onuncu Dairesince onandığı gerekçesiyle bozulduğu ve bozma kararına uyan Mahkemece verilen … günlü, E:…, K:… sayılı dava konusu işlemin kısmen iptali, davanın kısmen reddi yolundaki kararında Danıştay Onuncu Dairesinin 02/12/2019 günlü, E:2018/3689, K:2019/9002 sayılı kararıyla onandığı, karar düzeltme talebinin ise Danıştay İkinci Dairesinin 22/03/2021 gün ve E:2021/11428, K:2021/757 sayılı kararıyla reddedilerek kesinleştiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, İdare Mahkemesince gerekirse ek bilirkişi raporu alınarak, uyuşmazlığa konu taşınmazın 21/01/2010-25/03/2012 tarihleri arasındaki işgal dönemine yönelik olarak düzenlenen bilirkişi raporunda taşınmazın 2010 yılı için belirlenen m² birim bedeline (146,51 TL/m²) Maliye Bakanlığınca yayımlanan "yeniden değerleme oranları" uygulanmak suretiyle ecrimisil bedeli hesaplanması gerekirken, bu hususlar dikkate alınmaksızın eksik incelemeye dayalı olarak düzenlenen bilirkişi raporu esas alınmak suretiyle verilen Mahkeme kararının iptale ilişkin kısım yönünden davalı idarenin istinaf talebinin reddine dair Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … günlü, E:…, K:… sayılı sayılı kararının davalı idarenin istinaf isteminin reddine ilişkin kısmının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinin 2/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı Kanun'un 6545 sayılı Kanun'la değişik 50. maddesinin 2. fıkrası uyarınca ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın, kararı veren … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 22/03/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.