3. Hukuk Dairesi 2013/12436 E. , 2013/17735 K.
"İçtihat Metni" ...
Taraflar arasında görülen tazminat davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacı vekili dilekçesinde; 25.07.2008 tarihinde dava dışı .... maliki olduğu aracın .... isimli şahıs tarafından kiralandığını, 30.07.2008 tarihinde gerçek kimliği belirsiz kişilerce dava konusu aracın satışı için .... başvurularak vekalet verenin ... vekil edilenin....olduğu vekaletname düzenlendiğini, müvekkilinin internet vasıtası ile bulduğu dava konusu aracın satışı için asıl kimliği belirsiz şahıslarla telefonda görüştüğünü, ....tarafından düzenlenen vekaletnameye dayalı olarak Isparta 1. Noterliği tarafından düzenlenen 30.07.2008 tarihli araç satış sözleşmesi ile müvekkilinin dava konusu aracı 16.750 TL karşılığında devraldığını ve bedelini elden teslim ettiğini, araç satışı için düzenlenen vekaletname ve satış sözleşmesi sırasında sunulan müvekkilinin kimliği dışındaki tüm kimlik ve belgelerin sahte olduğunu, davalıların üzerlerine düşen dikkat ve özeni göstermediklerinden kusursuz sorumluluk esasına göre sorumlu olduklarını, ayrıca müvekkilinin dava konusu aracın çalıntı olduğunun tespit edilmesi üzerine dolandırıldığı ortaya çıkana kadar gözaltında kaldığını ve buna bağlı olarak manevi zarara uğradığını belirterek, 16.750 TL, maddi 1.000 TL manevi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar dilekçelerinde, üçüncü kişiler tarafından yapılmış iğfal kabiliyeti çok yüksek belgeler nedeniyle illiyet bağının kesildiğini belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece; üçüncü kişilerin suç sayılan ağır kusurlu eylemleri ile illiyet bağı kesildiği gerekçesiyle maddi tazminat davasının ve yasal koşulları oluşmadığı gerekçesiyle de manevi tazminat davasının reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
....
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davacı vekilinin manevi tazminata yönelen temyiz itirazları yerinde değildir.
1512 Sayılı Noterlik Kanunu"nun 1.maddesi gereğince; "Noterlik bir kamu hizmetidir. Noterler Hukuki güvenliği sağlamak ve anlaşmazlıkları önlemek için belgelendirir." Aynı yasanın 72/3 maddesi gereğince; "Noter; iş yaptıracak kişilerin kimlik adres ve yeteneğini ve gerçek isteklerini tamamen öğrenmekle yükümlüdür."
Yine aynı yasanın 162. maddesine göre, ""Noterler bir işin yapılmamasından veya hatalı yahut eksik yapılmasından dolayı zarar görmüş olanlara karşı sorumludurlar"". Bu maddeye noterlerin sorumluluğu "Kusursuz sorumluluk" denir. Kusursuz sorumlulukta zarar gören kişinin kusurun varlığını ispat etmek zorunluluğu yoktur, aksine kusursuz sorumlu olan davalının (noterin) olayla zarar arasında uygun illiyet bağının bulunmadığını kanıtlaması gerekir.
Sorumluluk Hukukunun önemli ögelerinden biri de zarar ile eylem arasında illiyet bağının bulunmasıdır. İlliyet bağının kesildiği durumlarda kusursuz sorumlu olan kişi sorumlu tutulmayacaktır. Teoride ve uygulamada; mücbir sebep, zarar görenin tam kusuru ve üçüncü kişinini ağır kusuru ile illiyet bağı kesilir ve kusursuz sorumlu olan kişi sorumluluktan kurtulur.
Dosya içerisinde .... alınan yazı cevabında, noterlerce sorgulama yapıldığında yenileme tarihi, doğum yeri, yenileme nedeni, yenileme adresi (verildiği yer) gibi bilgilerin görülebildiği, noterlerin elektronik ortamda kimlik paylaşım sistemi üzerinden sorgulama imkanının başlangıç tarihinin 18.04.2008 olduğu, .... sistemi ilk kullandığı tarihin 22.07.2008,.... sistemi ilk kullandığı tarihin ise 03.06.2008 olduğunun belirtildiği görülmüştür.
Somut olayda; dava konusu araç maliki.... 30.07.2008 tarih 003638 yevmiye no ile düzenlenen vekaletnamede sunulan nüfus cüzdanında doğum yerinin .... verildiği yerin...., veriliş nedeninin kayıp, veriliş tarihinin 23.08.2006 olduğu, gerçek nüfus cüzdanında ise doğum yerinin .... verildiği yerin.... Merkez, veriliş nedeninin yenileme veriliş tarihinin 19.02.2008 tarihi olduğu yazılıdır.Yine Notere sunulan ... belgesinde araç maliki ....n doğum yerinin ....olduğunun yazılı olduğu görülmüştür.
Hal böyle iken, dava dışı araç maliki ... . yukarıda anılan yazısı gereği davalı noterlerin sorgulama yapmaları halinde, kimlik bilgilerinde doğum yerinin noterlere sunulan kimlik bilgileri ile gerçek kimlik bilgileri arasındaki farklılık noktasında, resmi işlem yapma görevini üstlenmiş ve teknolojinin gelişmesi ile internette sorgulama, mernis sistemi gibi kolaylıklara kavuşmuş olan davalı noterlerin kendilerinden beklenen dikkat ve özeni göstermedikleri, bu itibarla, somut olayda davalı noterlerin kusursuz sorumluluklarını ortadan kaldıracak nitelikte illiyet bağının kesilmediği, dava dışı araç maliki .... hakkında üçüncü kişilerce düzenlenen sahte kimlik belgesinin iğfal kabiliyetinden söz edilemeyeceğinin dosya kapsamından sabit olduğu anlaşılmaktadır. Buna göre, davalı noterlerin davacının maddi zararı açısından, yukarıda anılan yasal düzenlemeler ve açıklamalar karşısında, sorumlu tutulmaları gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde maddi tazminat davasının reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
...
...
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 11.12.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
....