Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/10866 Esas 2022/3047 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tescil

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda ... Asliye Hukuk Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiş olup, hükmün Yargıtayca duruşma yapılması suretiyle incelenmesi davalı ... İdaresi vekili tarafından istenilmiştir. Dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 29.03.2022 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmiştir. Duruşma günü, temyiz eden Hazine vekili Av. ... ve... İşletme Müdürlüğü vekili Av. ...ile karşı taraftan davacı ... vekili Av. ...' ın katılımlarıyla duruşmaya başlanarak temyiz isteğinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan ve hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek; dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R
Mahkemenin verdiği önceki karar ... tarafından bozulmuş olup, bozma ilamında özetle; “ Mahkemece davanın kabulüne karar verilmişse de eksik inceleme ve çelişkili raporlara göre hüküm kurulduğu, dava konusu taşınmazların en eski ve dava tarihinden 15-20 yıl öncesine ait memleket haritaları ve dayanağı stereoskopik hava fotoğrafları getirtilip, taşınmazların bu belgelerdeki niteliği, imar-ihya olgusunun gerçekleşip gerçekleşmediği, davacı yararına kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile taşınmaz edinme koşullarının oluşup oluşmadığı hususlarının tartışılmadığı, mahalli bilirkişi ve tanık sözlerinin bu belgelerle denetlenmediği, fen bilirkişi raporuna ekli 2 nolu krokide (C) harfi ile gösterilen taşınmaz için, fen bilirkişisi 121 ada 317 nolu devlet ormanında kaldığını belirtmiş ise de, aynı taşınmaz için orman bilirkişisi bu taşınmazın orman kadastrosu sırasında orman sınırı dışında, 20 nolu orman iç parselinde kaldığı belirtilmiş olup mahkemece bu çelişki tartışılıp giderilmeden, bu kısma ilişkin “121 ada 317 sayılı tapu kaydının iptaline” denilerek hüküm kurulduğu, dosya içerisindeki tahdit haritasının incelenmesinde ise, bu taşınmazın orman bilirkişi raporunda belirtildiği gibi orman sınırı dışında kaldığı, ilk keşif sonucu düzenlenen fen bilirkişi raporunda 3. sıradaki taşınmazlardan (C) harfi ile gösterilen kısmın eylemli orman olduğu ilk orman bilirkişi raporunda belirtildiği ve aynı taşınmazın ikinci yapılan keşif sonucu düzenlenen fen bilirkişi raporunda 1 nolu krokide (B) harfi ile gösterilen taşınmazın bir kısmını oluşturduğu halde, eylemli orman olup olmadığı yönünden bir değerlendirme yapılmadığı açıklanarak, mahallinde yeniden keşif yapılarak, eski tarihli memleket haritası, hava fotoğrafları ve amenajman planının çekişmeli taşınmazlar ile birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle taşınmazların öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiğinin araştırılması, açıklanan yöntemlerle yapılacak araştırma sonucu, taşınmazların orman sayılan yerlerden olmadığı belirlendiği takdirde, davacı gerçek kişi yararına 3402 sayılı Kanun'un 14 ve 17. maddeleri gereğince imar ve ihya ile zilyetlik yoluyla taşınmaz edinme koşullarının oluşup oluşmadığının araştırılması ve sonucuna göre karar verilmesi” gereğine değinilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonuda; davanın kabulü ile,
-14.09.2018 havale tarihli harita mühendisi ... Gayret'in raporundaki ekli 1 nolu krokide B harfi ile gösterilen 3.369,15 m2'lik taşınmazın davacı adına tapuya kayıt ve tesciline,
- 01.11.2019 havale tarihli harita mühendisi ... Gayret'in raporunda ekli krokide "E1" harfi ile gösterilen 870,79 m2'lik taşınmazın davacı adına tapuya kayıt ve tesciline,
- 14.09.2018 havale tarihli harita mühendisi ... Gayret'in raporunda ekli 2 nolu krokide "A" harfi ile gösterilen 2.353,65 m2 'lik taşınmazın davacı adına tapuya kayıt ve tesciline,
- 14.09.2018 havale tarihli harita mühendisi ... Gayret'in raporunda ekli 2 nolu krokide "C" harfi ile gösterilen ... Köyü, 121 ada 317 parsel sayılı hazine adına kayıtlı taşınmazın 1.768,97 m2'lik kısmının Hazine adına kayıtlı olan tapusunun iptali ile son parsel numarası verilerek davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalılar Hazine, Orman İdaresi ve ... Belediye Başkanlığı vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, davacının dava konusu ettiği taşınmazların davacı tarafından nizasız ve fasılasız olarak kullanıldığı ve davacı lehine olağanüstü zaman aşımı ile kazanma koşullarının gerçekleştiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş ise de, hükmüne uyulan bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmemiş ve bilirkişi raporları denetlenmeden hüküm kurulmuştur. Şöyle ki; davacı adına tesciline karar verilen 14.09.2018 tarihli bilirkişi raporuna ekli krokide C harfi ile gösterilen kısım için, fen bilirkişisi 121 ada 317 nolu devlet ormanında kaldığını belirttiği halde, aynı taşınmaz için orman bilirkişisi bu taşınmazın orman kadastrosu sırasında orman sınırı dışında bırakıldığından bahsetmiş olup, bozma ilamında raporlar arasında oluşan çelişkinin giderilmesine değinilmiş olmasına rağmen, bozma ilamı sonrası alınan raporlarda da orman ve fen bilirkişiler ayrı ayrı rapor düzenlemiş, taşınmazın bu kısmının kesinleşen orman sınırı dışında kalıp kalmadığı, dışında ise ne sebeple orman parseli çapı içerisinde tapuya tescil edildiği hususları açıklığa kavuşturulmamıştır.
Öte yandan, davacı adına tesciline karar verilen ve hükme esas 14.09.2018 tarihli rapor eki 2 nolu krokideki A harfi ile gösterilen taşınmazın batı ve kuzey sınırları 1999 tarihli hava fotoğrafında koyu renkte gözükmesine rağmen bu kısımlarda kullanım olup olmadığı irdelenmemiş, taşınmaz bir bütün olarak değerlendirilerek tamamının davacı adına tesciline karar verilmiştir.
Ayrıca, hükmüne uyulan bozma ilamında, dava tarihinden (2014 yılı) en az 20 yıl önceki hava fotoğraflarının incelenmesi gereğine değinildiği halde, 1999 tarihli hava fotoğraflarının incelenmesiyle yetinilmiş, daha eski tarihli hava fotoğrafları getirtilip incelenmemiştir.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece, öncelikle dava konusu taşınmazın bulunduğu yörede 1950 yılında yapıldığı anlaşılan orman tahdidine, 1975 yılında yapıldığı anlaşılan aplikasyon ve 2. madde çalışmalarına ilişkin işe başlama, çalışma, işi bitirme ve sonuçlarının askı ilan tutanakları ile taşınmazın bulunduğu yeri orman tahdit sınır noktalarıyla birlikte gösterir onaylı orman tahdit harita örneği ayrı ayrı ve eksiksiz şekilde dosyaya getirtilmeli, 121 ada 317 parsel sayılı taşınmaza ilişkin varsa kadastro tutanağı ve tedavüllü tapu kaydı dosya içerisine alınmalı, yine yöreye ait dava tarihinden 20- 25 yıl öncesine ait memleket haritası ve hava fotoğraflarının tamamı ile varsa amenajman planı ilgili yerlerden getirtilip dosya ikmal edildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan aynı köyde ve komşu köylerde ikamet eden şahıslar arasından seçilecek ayrı ayrı 3’er kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile önceki bilirkişiler dışında halen Tarım ve Orman Bakanlığı ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman orman mühendisleri arasından seçilecek üç orman mühendisi bilirkişisi, üç ziraat mühendisi bilirkişisi, bir fen elemanı ve bir jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve bu keşite, memleket haritası, hava fotoğrafları ve amenajman planı çekişmeli taşınmazlarla birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle taşınmazların öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; taşınmazların 3116, 4785 ve 5658 sayılı Yasa'lar karşısındaki durumu saptanmalı; zilyetlikle veya hukuki değeri kalmamış olan tapu kayıtlarıyla ormandan yer kazanılamayacağı, öncesi orman olan bir yerin üzerindeki orman bitki örtüsü yokedilmiş olsa dahi, salt orman toprağının orman sayılan yer olduğu düşünülmeli; toprak yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; hakim gözetiminde, taşınmazın dört yönden renkli fotoğrafları çektirilip, onaylanarak dosyaya eklenmeli; yukarıda değinilen diğer belgeler fen, jeodezi ve fotogrametri ile uzman orman bilirkişiler eliyle yerine uygulattırılıp, orijinal-renkli (renkli fotokopi) hava fotoğrafları ve memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de hava fotoğrafları ve memleket haritası ölçeğine (... veya benzeri programlar kullanılarak) denetime elverişli olacak şekilde çevrildikten sonra komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle çekişmeli taşınmazlar, çevre parsellerle birlikte memleket haritası ve hava fotoğrafları üzerinde gösterilmeli; taşınmazların gerçek eğimi, klizimetre aletiyle ölçülerek memleket haritalarındaki münhanilerden (yükseklik eğrilerinden) de faydalanılmak suretiyle belirlenmeli; hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle üç boyutlu incelemesi yapılarak, temyize konu taşınmazların niteliği ve kullanım durumu ile tasarruf sınırlarının belirgin olarak görünüp görünmediği belirlenmeli; taşınmazların üzerindeki bitki örtüsünün cinsi, yaşı, dağılımı, kapalılık oranı ile taşınmazların imar-ihyaya konu olup olmadığını, olmuş ise imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığını ve imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığını, taşınmazların ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığını belirten müşterek imzalı, tereddüte mahal bırakmayacak şekilde, yalnız büro incelemesine değil, uygulamaya ve araştırmaya dayalı, bilirkişilerin onayını taşıyan krokili bilimsel verileri bulunan yeterli ve dosyadaki belgeler ile karşılaştırıldığında denetime elverişli ve önceki raporlarda bulunan çelişkileri giderecek şekilde rapor alınmalı; hükme esas 2 nolu krokide C harfi ile gösterilen taşınmazın kesinleşen orman tahdidi dışında olup olmadığı orman tahdit tutanakları ve haritaları irdelenerek belirlenmeli; orman tahdidi dışında ise ne sebeple 121 ada 317 numaralı orman parselinin çapı içerisinde gözüktüğü hususlarında fen ve orman bilirkişilerden raporlarında açıklama yapmaları istenmeli; dosyada çok sayıda bilirkişi raporunun olması ve taşınmazların aynı harflerle gösterilmesi karışıklığa neden olacağı için dava konusu taşınmazların tek bir kroki üzerinde farklı harflerle gösterilmesi hususunda bilirkişilere talimat verilmeli; ayrıca, keşifte dinlenecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazların öncesinin ne olduğu, kim veya kimler tarafından, hangi tarihten beri ve ne şekilde kullanıldığı, imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadığı, böyle yerlerden ise imar-ihyaya konu edilip edilmediği ve edilmiş ise imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; komşu parsellerin tutanak ve dayanakları uygulanmak suretiyle, dava konusu taşınmazları sınır olarak nasıl nitelendirdikleri araştırılmalı ve bu yolla yerel bilirkişi ve tanık sözleri denetlenmeli; yerel bilirkişiler ve tanıkların beyanları arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, taşınmazların evveliyatını, toprak yapısını, niteliğini ve zilyetlikle mülk edinilebilecek yerlerden olup olmadığını, imar ihya çalışmalarının tamamlanıp tamamlanmadığını, komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı şekilde açıklayan, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişisinden ise, keşfi takibe ve denetlemeye olanak verir rapor ve kroki düzenlemesi istenilmeli; tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli; 3402 sayılı Kanun'un 14. maddesi uyarınca, adına tescil kararı verilecek kişi ya da kişiler ile diğer mirasçılar ve onların miras bırakanları adına aynı çalışma alanı içerisinde kayıtsız ve belgesizden başkaca taşınmaz mal tesbit ya da tescil edilip edilmediği ilgili tapu müdürlüğü ve kadastro müdürlüğü ile hukuk mahkemeleri yazı işleri müdürlüğünden sorulup, aynı Kanun'un 03.07.2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile değiştirilen 14/2. maddesi hükmü gözetilerek sulu ve susuz olarak kazanılmış toprak miktarı belirlenip, Kanunun getirdiği sınırlamanın aşılıp aşılmadığı saptanarak, toplanacak tüm kanıtlar birlikte değerlendirilip, ulaşılacak sonuca göre bir hüküm kurulmalıdır.
Mahkemece, açıklanan hususlar gözetilmeksizin, eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilmesi isabetsiz olduğundan hükmün bozulmasına karar verme gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalılar Hazine, Orman İdaresi ve ... Belediye Başkanlığı vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, ... duruşmasının yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümleri uyarınca 3.815,00 TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak ... duruşmasında avukat marifetiyle temsil olunan Hazine ve Orman İdaresine verilmesine, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince ... ilamının tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, 22.03.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.