Danıştay 13. Daire 2021/380 Esas 2021/1008 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/380
Karar No:2021/1008

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Bakanlığı
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Tokat ili, Erbaa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'nce 16/07/2019 tarihinde gerçekleştirilen ... ihale kayıt numaralı "2019-2020 Eğitim Öğretim Yılı İlköğretim Öğrenci Taşıma Hizmeti Alımı" ihalesine katılan ve teklifi değerlendirme dışı bırakılan davacı tarafından, 1 (bir) yıl süre ile tüm kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmasına ilişkin 07/09/2019 tarih ve 30881 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan davalı idare işleminin iptali ile uğrandığı iddia olunan 100.000,00-TL manevi zararın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine ve yatırmış olduğu 66.000,00-TL tutarındaki teminatın iadesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararda;
1) Davacının 1 (bir) yıl süre ile tüm kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmasına ilişkin 07.09.2019 tarih ve 30881 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan işlemin iptaline ilişkin talebinin incelenmesinde;
Davacının uyuşmazlık konusu ihaleye teklif verdiği, evrakların aslının veya "aslı idarece görülmüştür ibaresi" bulunmaması nedeniyle idari şartnamenin 7.7.3. maddesi uyarınca teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, 23/07/2019 tarihli komisyon kararında ihale dışı bırakılmasının asıl nedeninin davacı tarafından sunulan evrakların fotokopi olduğunun belirtildiği, teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin işleme karşı davacı tarafından itirazen şikayet yolu ile Kamu İhale Kurumuna başvuruda bulunulmadığı, davacı tarafından iş bitirme belgesi olarak sunulan sözleşme, fatura ve iş eksiliş belgelerinin teyidi için Erbaa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünce ... Tekstil Sanayi Ticaret A.Ş. (... tekstil) ile yapılan yazışmalar sonucunda sunulan evrakların teyit edilemediği ve sahte olduğu belirtilerek İl Milli Eğitim Müdürlüğünce davacının yasaklanmasının Bakanlığa önerilmesi üzerine, ... tarihli ve ... sayılı Olur ile 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 17. maddesinin (c) bendinde düzenlenen "Sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs etmek." düzenlemesinin ihlal edildiğinden bahisle anılan Kanun'un 58. maddesi uyarınca 1 (bir) yıl süreyle bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklanmasına ilişkin işlemin tesis edildiği, davacı tarafından yapılan şikayet üzerine, Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı'nca düzenlenen ... tarih ve ... saylı soruşturma raporunun 14. sayfasında, "... ...'in Erbaa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü öğrenci taşıma ihalelerinde kullandığı ... Tekstil ile imzaladığı 01/01/2015 tarihi ile 30/06/2018 tarihleri arasını kapsayan 1.450.000,00-TL bedelle imzalanan personel taşıma sözleşmesi ve 30/06/2019 tarihinde imzalanan 1.044.248,00-TL'lik iş eksilişine ait tutanağın sahte belge olmadığı anlaşılmıştır ... ...'in iş deneyim belgesinin sahte olmadığı hususu dikkate alındığında ... hakkında verilen 1 (bir) yıl ihalelerden yasaklanması kararının kaldırılması gerektiği" yönünde görüş ve kanaat bildirildiği, yasaklama kararının Bakan oluru ile kaldırılmayıp mahkeme sonucunun beklenildiği, davacının yasaklanmasına neden olan Erbaa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'nde görevli olan Şef ...'nin Erbaa Kaymakamlığı'nın ... tarih ve ... sayılı, Şube Müdürü ...'nın Erbaa Kaymakamlığı'nın ... tarihli ve ... sayılı, İlçe Milli Eğitim Müdürü ...'nın ise Erbaa Kaymakamlığı'nın ... tarihli ve ... sayılı işlemi ile uyarı cezası ile tecziye edildiği, Erbaa Kaymakamlığı'nın ... tarih ve ... sayılı kararı ile ilgililer hakkında soruşturma izni verilmediğinin anlaşıldığı,
Uyuşmazlık konusu ihaleye, iş deneyim belgesi olarak sunulan götürü bedel personel alımı sözleşmesinin sahte olduğu gerekçesi ile davacının ihalelere katılmaktan yasaklanmış ise de Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı'nca düzenlenen ... tarih ve ... sayılı soruşturma raporunda, davacı tarafından sunulan iş deneyim belgesinin sahte olmadığı belirtilerek hakkında verilmiş olan tüm ihalelere katılmaktan yasaklama kararının kaldırılmasının önerildiği hususu ile ara karar ile getirtilen bilgi ve belgelerin birlikte incelenmesinden, davacı tarafından sunulan belgelerin sahte olmadığı anlaşıldığından, davacının, bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine 1 (bir) yıl süre ile katılmaktan yasaklanmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı,
2) Davacı tarafından sunulmuş olan 66.000,00 TL tutarındaki geçici teminatın iadesine karar verilmesi isteminin incelenmesinde;
Dosyaya sunulan bilgi ve belgelerden; 66.000,00 TL geçici teminatın ... tarihli ve ... sayılı yazı ile davacıya iade edildiği, bu hususun cevaba cevap dilekçesinde de kabul edilmiş olduğu görüldüğünden, geçici teminatın iadesi konusunda karar verilmesine yer olmadığı,
3) Davacının uğramış olduğu zararları için 100.000,00 TL manevi tazminat isteminin incelenmesinde;
İdari yargıda mahkemelerin manevi tazminata hükmedebilmesi için kişinin fiziki yapısını zedeleyen, yaşama ve kazanma gücünün azalması sonucunu doğuran olayların meydana gelmesi ve bu olaylarda idarelerin hizmet kusurlarının bulunması veya idarenin hukuka aykırı bir işlem veya eylemi sonucunda ağır bir elem ve üzüntünün duyulmuş olması veya kişilerin (gerçek veya tüzel) şeref ve haysiyetlerinin (ticari itibar ve güvenilirlik) rencide edilmiş olması gerektiği, davacı gerçek kişi olsa da ... Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile akdedilen sözleşmenin ... Minibüs İşletmesi olarak imzalanmış olduğu, bu nedenle, hukuka aykırı olarak tesis edildiği saptanan ve Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ihaleden yasaklama kararı nedeniyle ticari itibarının zedelendiği, ticari güvenirliğinin ise azaldığı açık olan davacı firmanın uğradığı manevi zararın kısmen de olsa giderilmesi amacıyla olayın niteliği, yasaklama kararının dayanağı dikkate alınarak takdiren 10.000,00-TL manevi tazminat ödenmesi belirtilen kısım haricindeki manevi tazminat isteminin ise reddi gerektiği, sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu yasaklama işlemi hukuka aykırı bulunarak işlemin iptaline, geçici teminatın iadesi istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına, davacının manevi tazminat isteminin kısmen kabulü ile 10.000,00 TL manevi tazminatın davanın açıldığı 16/10/2019 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin manevi tazminat isteminin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, açılan davanın 2577 sayılı idari Yargılama Usulü Kanunu’nun 7. maddesi uyarınca süre aşımı nedeniyle incelenme olanağı bulunmadığı; Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı'nın ... tarih ve ... sayılı ön inceleme raporunda; ... sayılı ihale evrakları içerisinde sunulan ... Tekstil ile davacı arasında imzalanan sözleşmenin sonradan türetildiği, sonradan türetilen bir belgenin geçerliliğinin somut bir şüphe oluşturduğu, hukuki sonuç doğuracağı, davacının aynı sözleşmeyi sunduğu 2018 yılı ihalelerinden Götürü Bedel Personel Hizmet Alım Sözleşmesinde 1.450.000,00 TL bedel yazmasına rağmen sunulan faturaların toplamının 1.044.247,88-TL olduğu, iş eksiliş belgesinin olmaması nedeniyle Kamu İhale Kurumu'nun 26/09/2018 tarih ve 2018/UH.I.1763 sayılı kararı ile "sözleşme ekinde iş eksiliş tutanağı" olmadığı için elendiği, 28/12/2014 yılındaki sözleşmenin ... tarih ve ... sayı ile Erbaa Vergi Dairesi'ne ibraz edildiği, sözleşmenin tamamlayıcısı olan 30/06/2018 tarihinde yapılan iş eksiliş belgesinin ise 31/07/2018 tarih ve 131087 sayı ile Erbaa Vergi Dairesi'ne sunulmadığı ve sonradan türetildiği, davacı tarafından iş deneyim belgesi olarak sunulan 28/12/2014 tarihli Götürü Bedel Personel Hizmet Alım Sözleşmesinin ... Tekstil adına imzalayan ...'e firma adına ticari faaliyet yürütmesi için vekalet verilmesi tarihinin 20/01/2017 olduğu, dolayısı ile sözleşme tarihinin 2014 yılı olduğu sözleşme düzenleme tarihinin 2017 ve sonrası olduğu ve sonradan türetildiği, ... Tekstil ile Götürü Bedel Personel Hizmet Alım Sözleşmesinin özel bir belge olduğu, Türk Ceza Kanunu'nun "Özel belgede sahtecilik" başlıklı 207. ve 208. maddesi hükümleri doğrultusunda davacı hakkında ... tarih ve ... sayı ile Erbaa Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulduğunun belirlendiği; Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı'nın ... tarih ve ... sayılı ön inceleme raporundan anlaşılacağı üzere davacının eksik bilgi ve belge sunduğu, Mahkemece dava yönünden esaslı bir inceleme yapılmadığı, gerekli belgelerin toplanmadığı, sadece Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı'nca düzenlenen ... tarih ve ... sayılı soruşturma raporu referans alınarak eksik inceleme sonucu işlemin iptaline karar verildiği, belgelerin geçerliliği konusunda hüküm kurulmadığı; ilgili firmanın sözleşmesinin ve sözleşmenin tamamlayıcısı olan 30/06/2018 tarihli iş eksiliş belgesinin Erbaa Vergi Dairesi'nden teyit edilmesinin, sözleşmeye ... Tekstil adına imza atan ... 'in 28/12/2014 tarihinde çalışıp çalışmadığının Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan teyit edilmesinin, ... Tekstil adına imza atan ...'in 28/12/2014 tarihi itibari ile imza yetkisinin ve vekaletnamesinin olup olmadığının Bakırköy 34. Noterliğinden teyit edilmesinin gerektiği, idarenin hizmet kusuru işlediğinden söz edebilmek için işlemde ağır ve önemli nitelikte yanlışlık ile yasaya aykırılık olması gerektiği, davacının ihaleden yasaklanmasına ilişkin işlem hukuka aykırı ise de manevi tazminat verilmesini gerektirecek nitelikte ve derecede olmadığı, davacı lehine manevi tazminat isteme koşullarının oluşmadığı, ayrıca hükmedilen manevi tazminatın miktarının yüksek olduğu, iptal edilen işlemin idarenin olağan işlemlerinden olup, manevi tazminata hükmedilmesini gerektirir niteliği bulunmadığı, davacının yasaklı olduğu sürenin çoğunda pandemi nedeniyle ihale yapılamadığı, eğitim-öğretime ara verildiği, taşıma işlerinin de gerçekleştirilmediği, davacıyı etkileyen bir hak kaybı yaşanmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:
Davalı idarenin süre itirazı yerinde görülmeyerek işin esasına geçildi.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu yasaklama işleminin iptaline, geçici teminatın iadesi istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına, davacının manevi tazminat isteminin kısmen kabulü ile 10.000,00 TL manevi tazminatın davanın açıldığı 16/10/2019 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin manevi tazminat isteminin reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davalıya iadesine,
5. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesini teminen dosyanın ... İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine, 22/03/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.