13. Hukuk Dairesi 2013/17519 E. , 2013/22553 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı mahkemenin yetkisizliğine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
Davacı, davalının 5233 sayılı yasa çerçevesinde zararının tazmin edilmesi için idareye başvurduğunu, Zarar Tespit Komisyonu tarafından 22.450,00 TL"nin ödenmesine karar verildiğini bu karar üzerine taraflar arasında 12.04.2007 tarih 2530 sayılı Sulhname imzalandığını, daha sonra dosya tetkik edildiğinde bir takım hatalar yapıldığı davacının taşınmazının beyan ettiği miktardan (23.000 m²) daha az (5.006 m²) yüzölçümünde olduğunun tespit edilmesi üzerine yeniden yapılan hesaplama sonucu yaklaşık 18.000 m2 tarım alanı için 17.564,00 TL fazla ödeme yapıldığının anlaşıldığını bu miktarın ödeme tarihi olan 14.02.2008" den itibaren işlemiş yasal faiziyle birlikte idareye iadesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davanın idare mahkemesinin görevi alanında olduğunu, mahkeme aksi kanaatte ise gayrimenkulun bulunduğu yer itibariyle Mutki mahkemelerinin yetkili olduğunu,bu nedenle öncelikle yetkisizlik kararı verilmesini, yetkisizlik kararı verilmez ise müvekkile haksız bir ödeme yapılmadığını, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davalının ikametgah adresinin .. olduğu, yine davalı tarafından süresinde yetki itirazında bulunduğu, her davanın, dava açıldığı tarihteki hal ve şartlara göre değerlendirileceğinden ve davalının uyap sisteminden alınan nüfus kaydında adresinin Kültür Mah. Şanlı Cad. N:100.. olması, Hasköy ilçesinin adli yönden ..."a bağlı olması nedeniyle yetkili Mahkemenin ... Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
HMK.nun 6. maddesi gereğince bir davada genel yetkili mahkeme, davalının yerleşim yerinin bulunduğu yer mahkemesidir. Aynı kanunun 10. maddesinde sözleşmeden doğan davalar için, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinin de yetkili olduğu belirtilmiştir ki bu da özel yetkiye ilişkin bir düzenlemedir. Ayrıca BK."nun 73. maddesi uyarınca para alacağına ilişkin davalarda aksi kararlaştırılmadıkça para borcu alacaklının yerleşim yerinde ödenmesi gerektiğinden alacaklının bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir. Dolayısıyla dava, davacının seçimine göre, hem genel ve hem de özel yetkili mahkemede açılabilir. (Bkz. HGK. 5.11.2003, 2003/13-640-627 sayılı kararı)
Somut olayda, davalının ikametgahı Hasköy/... olduğundan, genel yetki kuralı uyarınca ... mahkemeleri yetkilidir. Ne var ki, az yukarda açıklandığı üzere HMK.nun 10. maddesinde sözleşmeden doğan davalarda, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinin de yetkili olacağına ilişkin özel bir yetki kuralı getirilmiştir. Davalı Bitlis Terör Zararları Komisyonuna müracaat etmiş ve zarar hesaplamasından sonra sulhname imzalanmıştır. Bu haliyle davacının talebi sulh sözleşmesinden kaynaklanan para alacağına ilişkin olup, BK. 73.maddesi gereğince de aksi kararlaştırılmadıkça borcun alacaklının ödeme zamanında ikamet ettiği yerde ödenmesi gerekir. Öyle olunca, alacaklının ikametgahı olan ve sözleşmenin ifa edileceği Bitlis Mahkemelerinde dava açılabilir. Bu nedenlerle davanın yetkili mahkemede açıldığının kabulü ile işin esasına girilerek uyuşmazlığın çözülmesi gerekirken, yazılı şekilde yetkisizlik kararı verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, 23.09.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.
