Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2020/2418 Esas 2020/5493 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacılar tarafından, davalılar aleyhine 28.01.2014 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 23.09.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi bir kısım davalılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, Giresun 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2009/1213 Esas sayılı dosyasında tarafların paydaşı olduğu bir kısım taşınmazlar üzerindeki ortaklığın mümkünse aynen taksim değilse satış suretiyle giderilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, 28.01.2014 tarihli celsede 105 ada 70 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan muhdesatların mülkiyeti konusunda anlaşmazlık bulunduğundan 105 ada 70 parsel sayılı taşınmaz yönünden dosya ayrılarak 2014/53 Esas sayılı dosya üzerinden yargılamaya devam edilmiştir.
Mahkemece, davanın kabulü ile dava konusu 105 ada 70 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, bir kısım davalılar vekili temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları iki taraflı, taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Bu davalarda davalı da davacı gibi aynı haklara sahiptir. Bu nedenle davacının satış suretiyle paylaşma istemesi davalıların aynen paylaşma istemesine engel teşkil etmez.
Paydaşlığın giderilmesi davalarında mahkemece malın aynen bölünerek paylaştırılmasına karar verilebilmesi için taşınmazın yüzölçümü, niteliği, pay ve paydaş sayısı ve tarım arazilerinin niteliği ile imar mevzuatına göre aynen taksimin mümkün olup olmadığının araştırılması gerekir. Taşınmazın önemli ölçüde bir değer kaybına uğraması söz konusu ise aynen bölünerek paylaştırılmasına karar verilemez. Keza paydaşlar rıza göstermedikleri takdirde taşınmazın bir bölümü paylı bırakılamaz.
Aynen bölünerek paylaştırmanın (taksimin) mümkün olması durumunda bölünen parçaların değerlerinin birbirine denk düşmemesi halinde eksik değerdeki parçaya para (ivaz) eklenerek denkleştirme sağlanır. Paydaşlar arasında anlaşma olmadıkça hakim kendiliğinden bazı taşınmazların bir kısım paydaşlara, kalanın diğer paydaşlara verilmesi şeklinde aynen bölünerek paylaştırmaya karar veremez.
Aynen bölünerek paylaştırma (taksim) halinde teknik bilirkişiye ifraz projesi düzenlettirilerek bu projeye göre taşınmaz belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde ise ilgili belediyeden, belediye dışında ise İl İdare Kurulundan bölüşmenin (taksimin) mümkün olup olmadığı sorulur.
Belediye Encümeni veya İl İdare Kurullarınca 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili Yönetmelik hükümlerine uygun bulunması halinde onaylanması gereken ifraz projesinde kimlere nerelerin verileceği, bu konuda paydaşlar aralarında anlaşamazlarsa hakim huzurunda kura çekilerek belirlenir.
Onay makamından olumsuz cevap gelmesi halinde paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi gerekir.
Somut olaya gelince; mahallinde yapılan keşif sonucu alınan 01.10.2012 tarihli fen bilirkişi raporunda dava konusu 150 ada 70 parsel sayılı taşınmazın 1980 yılından beri tel örgü çekilerek iki parçaya bölünmüş şekilde kullanıldığı, bu bölümlerin 105 ada 70/A ve 70/B olarak iki parçaya bölünmesinde 3194 sayılı İmar Kanununun Plansız İmar Yönetmeliğinin 44. ve 45. maddeleri gereğince sakınca bulunmadığı belirtilmiştir. 31.10.2012 tarihli ziraat bilirkişi raporunda ise ortaklığın aynen veya ivaz ilavesi ile dahi taksiminin mümkün olmadığı, ortaklığın ancak satış yoluyla giderilebileceği belirtilmiştir.
Mahkemece, bilirkişi raporları arasındaki çelişki giderilmeden dava konusu taşınmaz üzerindeki ortaklığın satış yoluyla giderilmesine karar verilmiştir.
Mahkemece, yukarıda açıklanan ilkeler gözetilerek bilirkişi raporları arasındaki çelişki giderilerek, gerekirse bu konuda uzman bilirkişilerden rapor alınmak suretiyle dava konusu taşınmazın aynen taksiminin mümkün olup olmadığı saptanmalı ve sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece, değinilen husus gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenler ile bir kısım davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, 28.09.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildiBaşkan