Danıştay 12. Daire 2020/2510 Esas 2021/1490 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/2510
Karar No : 2021/1490


DAVACI : …
DAVALI : … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU : Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı tarafından yayınlanan KPSS-2016/1 Tercih Kılavuzunda, KPSS-2014/1 Tercih Kılavuzunda yer alan "Adaylar, aynı düzeyde birden fazla Ortaöğretim/Ön lisans/Lisans eğitim bilgisini ÖSYM Aday İşlemleri Sistemine kaydını sağlayabileceklerdir. Bunun yanında, Danıştay Onikinci Daire Başkanlığının 27/06/2013 tarihli ve E:2009/5045, K:2013/5796 sayılı kararı gereğince, Teknik Hizmetler ve Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri sınıflarına dahil adayların ihraz etmiş oldukları unvanlara ilişkin kadrolara (Tekniker, Teknisyen, Hemşire, Ebe, Sağlık Memuru, Sağlık Teknisyeni, Sağlık Teknikeri gibi kadrolara) başvurmak istedikleri takdirde, adaylar alt öğrenim düzey(ler)indeki (ortaöğretim, ön lisans) mezuniyetlerini de ÖSYM Aday İşlemleri Sistemine kaydını sağlayabilecekler ve KPSS tercih işlemlerinde en üst öğrenim düzeyinden KPSS'ye girerek, elde etmiş oldukları puanları ile alt öğrenim düzey(ler)indeki kadrolara başvuru yapabileceklerdir." düzenlemesine yer verilmeyerek, üst öğrenim mezunu olup kendi düzeyinden sınava girenlerin alt öğrenim kadrolarından tercih yapmasının engellenmesine ilişkin eksik düzenlemenin iptaline karar verilmesi istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI : Anadolu Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı bölümünden 2010 yılında, Toros Üniversitesi, Sağlık Meslek Yüksek Okulu, Ağız ve Diş Sağlığı ön lisans bölümünden 2016 yılında mezun olduğu, 2016 KPSS Tercih Kılavuzunda, üst öğrenim düzeylerinden aldıkları puanlarla alt öğrenim düzeyinden de başvuru yapılabileceğine dair düzenlemeye yer verilmediği için ön lisans eğitimine dayalı tercihte bulunmasının engellendiği, bu durumun Anayasal eğitim ve çalışma hakkını ihlal ettiği, söz konusu eksik düzenlemenin iptali gerektiği ileri sürülmektedir.

DAVALI İDARENİN SAVUNMASI : Danıştay Onikinci Dairesinin 27/06/2013 tarih ve E:2009/5045, K:2013/5796 sayılı kararının, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 23/11/2015 tarihli ve E:2013/4362, K:2015/4294 sayılı kararı ile bozulması üzerine, hem ön lisans hem de lisans mezuniyeti olan kimselere, lisans düzeyinden sınava girmek kaydıyla alacağı puan ile ön lisans kadrolarına başvuru yapabilme imkanının tanındığı düzenlemeye KPSS 2016/1 Tercih Kılavuzunda yer verilmediği, dava konusu düzenlemenin yargı kararının uygulanması niteliğinde olduğu belirtilerek, davanın reddi gerektiği ileri sürülmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun bozma kararına uyularak davanın reddi yönünde karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …

DÜŞÜNCESİ : Dava; Anadolu Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı lisans bölümünden 2010 yılında, Toros Üniversitesi, Sağlık Meslek Yüksek Okulu Ağız ve Diş Sağlığı önlisans bölümünden 2016 yılında mezun davacı … tarafından, Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından yayınlanan KPSS-2016/1 Tercih Kılavuzu'ndan "Adaylar, aynı düzeyde birden fazla Ortaöğretim/Ön lisans/Lisans eğitim bilgisini ÖSYM Aday İşlemleri Sistemine kaydını sağlayabileceklerdir. Bunun yanında, Danıştay Onikinci Daire Başkanlığının 27/06/2013 tarihli ve E:2009/5045, K:2013/5796 sayılı kararı gereğince Teknik Hizmetler ve Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri sınıflarına dahil adayların ihraz etmiş oldukları unvanlara ilişkin kadrolara (Tekniker, Teknisyen, Hemşire, Ebe, Sağlık Memuru, Sağlık Teknisyeni, Sağlık Teknikeri gibi kadrolara) başvurmak istedikleri takdirde, adaylar alt öğrenim düzey(ler)indeki (ortaöğretim, ön lisans) mezuniyetlerini de ÖSYM Aday İşlemleri Sistemine kaydını sağlayabilecekler ve KPSS tercih işlemlerinde en üst öğrenim düzeyinden KPSS'ye girerek elde etmiş oldukları puanları ile alt öğrenim düzey(ler)indeki kadrolara başvuru yapabileceklerdir." ibaresinin çıkarılarak, üst öğrenim mezunu iken kendi düzeyinden sınava girerek alt öğrenim kadrolarından tercih yaptırılmamasına ilişkin işlemin iptaline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
Dava konusu işlemin iptali yolunda verilen Danıştay Onikinci Dairesinin 06/06/2018 günlü ve E:2016/6507 K:2018/2522 sayılı kararının davalı idare tarafından temyizi üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 18/12/2019 günlü ve E.2018/2537, K:2019/6623 sayılı kararı ile, dava konusu düzenlemede hukuka ve hakkaniyete aykırılık görülmediği gerekçesiyle anılan kararın bozulduğu anlaşılmaktadır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49/6 maddesi uyarınca Danıştay'ın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesi neticesinde Danıştay İdari ve Vergi Dava Daireleri Kurullarınca verilen kararlara karşı Danıştay Dava Dairelerine ısrar olanağı tanınmamıştır.
Bu itibarla Danıştay Onikinci Diresince bozma kararına uyulması zorunlu olduğundan, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 18/12/2019 günlü ve E.2018/2537, K:2019/6623 sayılı bozma kararına uyularak anılan kararda belirtilen gerekçeler doğrultusunda davanın reddi yolunda karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince; Dairemizin 06/06/2018 tarih ve E:2016/6507, K:2018/2522 sayılı kararının, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 18/12/2019 tarih ve E:2018/2537, K:2019/6623 sayılı bozulması üzerine, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinin 4. fıkrası uyarınca bozma kararına uyularak işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Anadolu Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı bölümünden 2010 yılında, Toros Üniversitesi, Sağlık Meslek Yüksek Okulu, Ağız ve Diş Sağlığı ön lisans bölümünden 2016 yılında mezun olan davacı tarafından, KPSS-2016/1 Tercih Kılavuzu'nda, KPSS-2014/1 Tercih Kılavuzu'nda yer alan, "Adaylar, aynı düzeyde birden fazla Ortaöğretim/Ön lisans/Lisans eğitim bilgisini ÖSYM Aday İşlemleri Sistemine kaydını sağlayabileceklerdir. Bunun yanında, Danıştay Onikinci Daire Başkanlığının 27/06/2013 tarihli ve E:2009/5045, K:2013/5796 sayılı kararı gereğince, Teknik Hizmetler ve Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri sınıflarına dahil adayların ihraz etmiş oldukları unvanlara ilişkin kadrolara (Tekniker, Teknisyen, Hemşire, Ebe, Sağlık Memuru, Sağlık Teknisyeni, Sağlık Teknikeri gibi kadrolara) başvurmak istedikleri takdirde, adaylar alt öğrenim düzey(ler)indeki (ortaöğretim, ön lisans) mezuniyetlerini de ÖSYM Aday İşlemleri Sistemine kaydını sağlayabilecekler ve KPSS tercih işlemlerinde en üst öğrenim düzeyinden KPSS'ye girerek, elde etmiş oldukları puanları ile alt öğrenim düzey(ler)indeki kadrolara başvuru yapabileceklerdir." düzenlemesine yer verilmeyerek, alt öğrenim düzeyine dayalı tercihte bulunmasının engellendiğinden bahisle, KPSS-2016/1 Tercih Kılavuzu'ndaki eksik düzenlemenin iptali istemiyle dava açılmıştır.
Dairemizin 06/06/2018 tarih ve E:2016/6507, K:2018/2522 sayılı kararıyla; mezun olduğu en üst öğrenim düzeyinden sınava giren adayların, mezun olduğu alt öğrenim düzey(ler)indeki kadrolara başvuru yapmasının engellenmesi, davacı ve onunla aynı durumda olan, mezun olduğu lisans programı ile atanma imkanı bulamayarak, daha fazla istihdam imkanı bulunan ön lisans programlarını bitiren ya da ön lisans mezunu olup (kültür ve donanım seviyesini arttırmak, yeteneklerini geliştirmek, zorunlu askerlik hizmetini kısaltmak ve benzeri sebeplerle) bir lisans programı okumak isteyen on binlerce adayın mağduriyetine neden olacağı gibi, Anayasada yer alan, hizmete alınmada görevin gerektirdiği niteliklerden başka bir ayırım gözetilemeyeceği hükmüne ve eşitlik ilkesine aykırılık teşkil ettiği gerekçesiyle, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Anılan karar, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 18/12/2019 tarih ve E:2018/2537, K:2019/6623 sayılı kararıyla; dava konusu işlem ile, herkesin, mezun olduğu en üst öğrenim düzeyine ilişkin sınava girip, bu sınavdan alınan puan ile başvuruda bulunmasının sağlanmasında ve hem alt hem de üst öğrenim düzeyinden mezuniyeti olan kimselere, en üst öğrenim düzeyinden sınava girmek kaydıyla alacağı puan ile alt öğrenim düzeyinden mezun olanlara ilişkin kadrolara başvuru yapabilme imkanının eşitler arasında ayrımcılığın ortadan kaldırılması amacıyla engellenmesine ilişkin şartların konulmasında, hukuka ve hakkaniyete aykırılık görülmediği gerekçesiyle bozulmuştur.

İLGİLİ MEVZUAT :
Anayasa'nın, kamu hizmetlerine girme hakkının düzenlendiği 70. maddesinde; "Her Türk, kamu hizmetlerine girme hakkına sahiptir. Hizmete alınmada, görevin gerektirdiği niteliklerden başka hiç bir ayırım gözetilemez. " hükmü yer almaktadır.
03/05/2002 tarih ve 24744 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik'in 6. maddesinde; Kamu Personeli Seçme Sınavının usûl ve esasları, içeriği, puan türleri ve hesaplama yöntemi, başvuru yapacakların öğrenim düzeyi, sınavdan elde edilecek puan türlerinin yerleştirmede ve giriş sınavına çağrıda kullanılmasına ilişkin esasların Devlet Personel Başkanlığı ve ÖSYM tarafından müştereken belirleneceği ve bu usûl ve esaslara uygun olarak bir KPSS Kılavuzu ve Başvuru Belgesi hazırlanacağı düzenlenmiştir.
Söz konusu düzenlemeye dayanılarak çıkarılan KPSS-2016/1 Tercih Kılavuzunda; " 1. GENEL BİLGİLER, TEMEL İLKE VE KURALLAR
.....
1.3 Adayların bu kılavuzda yer alan kadro ve pozisyonları tercih edebilmeleri için, 5-6 Temmuz 2014 ve 27-28 Eylül 2014 tarihlerinde yapılmış olan Kamu Personel Seçme Sınavlarından (2014-KPSS Lisans ve 2014-KPSS Ortaöğretim/Önlisans) birine girmiş ve bu sınavların en az birinden ilgili KPSS puanını almış olmaları gerekir.
1.4 Yerleştirme işlemlerinde ortaöğretim mezunları için KPSSP94, önlisans mezunları için KPSSP93 ve lisans mezunları için KPSSP3 puanı kullanılacaktır.
.....
2. TERCİHLERİN YAPILMASI İÇİN GENEL BİLGİLER
Tercihlerin geçerli olabilmesi için tercihlerin ÖSYM’ye internetle gönderildiği gün itibarıyla, sınava girilen öğrenim düzeyindeki bir okuldan veya programdan mezun olunması zorunludur. Tercihlerin internetle ÖSYM’ye gönderildiği gün itibarıyla mezun durumda bulunmayan adayların, yerleştirilmeleri yapılmış olsa bile, atamaları yapılmayacaktır...
3. TERCİHLERİN YAPILMASI İLE İLGİLİ İŞLEMLER
.....
3.6 ... Mezun olduğunuz ortaöğretim/ön lisans/lisans programı tercih etmiş olduğunuz kadro/pozisyon için aranan nitelikler ile uyumlu değilse yapmış olduğunuz tercih sistem tarafından kabul edilmeyecektir. Tercihlerinizi yaparken bu durumu göz önünde bulundurunuz.
...
DİKKAT: 2014 KPSS'de;
* Orta öğretim düzeyinde sınava başvuran; ancak, sınava başvurduğu dönemde lisans mezuniyetini bildirmeyen adayların (14 Mayıs 2014 tarihi ve öncesinde bir lisans programından mezun olan adaylar)
* Orta öğretim düzeyinde sınava başvuran; ancak, sınava başvurduğu dönemde ön lisans mezuniyetini bildirmeyen adayların (24 Temmuz 2014 tarihi ve öncesinde bir ön lisans diploması almaya hak kazanmış adaylar)
* Ön lisans düzeyinde sınava başvuran; ancak, sınava başvurduğu dönemde lisans mezuniyetini bildirmeyen adayların (14 Mayıs 2014 tarihi ve öncesinde bir lisans programından mezun olan adaylar)
tercih yapmaları sistem tarafından engellenmiştir.
4. YERLEŞTİRMENİN YAPILMASI
.....
4.4 Yerleştirmede adayların ÖSYM kayıtlarındaki bilgileri esas alınacaktır. Bu bilgilerde gerçeğe uymayan hususlar tespit edildiği takdirde, yerleştirmesi yapılan adayların kamu kurum ve kuruluşlarınca atamaları yapılmayacak, adaylar bu durumdan dolayı bir hak iddia edemeyeceklerdir.
.....
7. HAK İDDİA EDİLEMEYECEK DURUMLAR
KPSS'de yüksek puan almak, bu kılavuzda yer alan kadro ve pozisyonlara yerleştirmede tek başına bir hak teşkil etmeyecektir. Yanlış, yanıltıcı veya yalan beyanda bulunanlar ile bilgilerindeki tutarsızlıklar yüzünden yerleştirmesi yapılamayan veya daha alt tercihlerine yerleştirilen adaylar bu durumdan dolayı bir hak iddia edemeyecektir. Kamu kurum ve kuruluşlarının atama için öngördükleri niteliklere sahip olmayan adaylar, yerleştirmeden doğan tüm haklarını kaybedeceklerdir." hususları kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Devlet memuru olmayı isteyen adayların, bilgi ölçme suretiyle puan esasına göre sıralanmasına yönelik bir yarışma sınavı olan KPSS, evrensel bir norm olan "eşitler arası yarışma" ilkesi gereği, hukuksal durum itibarıyla denk durumda olanların kendi aralarında yarışmalarının, dolayısıyla aynı öğrenim düzeyindeki adayların birbirleriyle yarışmalarının sağlanması amacıyla, ortaöğretim (lise ve dengi), önlisans (iki yıllık meslek yüksek okulları) ve lisans (dört ve daha fazla süreli yükseköğrenim) olmak üzere üç düzeyde yapılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; KPSS-2016/1 Tercih Kılavuzunda, KPSS'ye katılan adayların üst öğrenim düzeylerinden aldıkları puanlarla, alt öğrenim düzeylerinden de başvuru yapabileceğine dair düzenlemeye yer verilmemesi neticesinde, hem önlisans hem de lisans mezuniyeti olan kimselere, lisans düzeyinden sınavı girmek kaydıyla alacağı puan ile önlisans kadrolarına başvuru yapabilme imkanının kaldırıldığı anlaşılmaktadır.
KPSS'de genel yetenek - genel kültür testlerinin uygulanması ve ortaöğretim ile önlisans kadrolarına yapılacak yerleştirmelerde, genel kültür-genel yetenek bölümünden alınan KPSS puanının esas alınması nedeniyle, adayların mezun olduğu en üst öğrenim düzeyinden sınava girmesi, eşitler arası yarışma ilkesinin, bir başka ifadeyle aynı öğrenim düzeyindekiler arasında fırsat eşitliğinin hayata geçirilmesi niteliğindedir. Bu çerçevede, mezun olunan öğrenim düzeyine göre, herkesin sadece mezun olduğu en üst öğrenime uygun kadroya atanmak için başvuruda bulunabilecek olmasının da söz konusu ilkenin gereği olduğu açıktır.
Bu durumda; dava konusu edilen, KPSS-2016/1 Tercih Kılavuzunda, KPSS'ye katılan adayların üst öğrenim düzeylerinden aldıkları puanlarla alt öğrenim düzeylerinden de başvuru yapabileceğine dair düzenlemeye yer verilmemesi hususunun, eşitler arası yarışma ilkesinin, bir başka ifadeyle aynı öğrenim düzeyindekiler arasında fırsat eşitliğinin hayata geçirilmesi amacıyla yapıldığı anlaşıldığından, anılan düzenlemede hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. KPSS-2016/1 Tercih Kılavuzunda, KPSS'ye katılan adayların üst öğrenim düzeylerinden aldıkları puanlarla alt öğrenim düzeylerinden de başvuru yapabileceğine yer verilmemesine ilişkin düzenlemenin iptali istemi yönünden DAVANIN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam ...-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Temyiz aşamasında davalı idare tarafından yapılan ….-TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir edilen ….-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
5. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde taraflara iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 22/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.