Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi


Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanmakta olup, mahkemece davanın kabulüne dair verilen karar, davalı iş sahibi vekilince temyiz edilmiştir. Davacı yüklenici davasında sözleşmenin davalı idarece haksız feshedildiğinin ve feshin geçersizliğinin tespitine, sözleşmenin feshinin iptâli ile ilgili işlemin kaldırılması suretiyle muarazanın giderilmesine, davalıya verilen kesin teminat mektuplarının iadesine karar verilmesini talep etmiş; dava değerini 10.000,00 TL göstererek bu tutar üzerinden harç yatırmıştır. Mahkemece davanın kabulü ile feshin haksızlığının tespiti ile teminatın paraya çevrilmesi işleminin iptâline, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 20. Bölge Müdürlüğü"nün 07.12.2012 tarih ve B.23.1.DSİ.120.12.00-755.06.02-597884 sayılı ...Barajı ve HES İkmâl İnşaatı İşinin Fesih İşleminin Haksızlığının Tespitine, davacı ... Yapı San. ve Tic. Ltd. Şti."nin ... Barajı ve HES İkmâl İnşaatı işinden dolayı verilen 2009/16303275 numaralı 502.320 TL"lik kesin teminat mektubunun davalı idarece paraya çevrilmesi işleminin iptâline karar verilmiş; alınması gereken harç, dava değeri 10.000,00 TL üzerinden hesaplanmış, davada talep konusu 502.320,00 TL teminat mektubu bedeli, para ile değerlendirilebilen işlerden olduğu halde bu tutarın harcı alınmadan hüküm kurulmuştur.492 sayılı Harçlar Kanunu"nun 16. maddesine göre yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nevî ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır. Aynı Yasa"nın 28/1. maddesinin a bendinde karar ve ilâm harcının dörtte birinin peşin, geri kalanın kararın verilmesinden itibaren iki ay içinde ödeneceği hükmü yer almakta olup; yine aynı Kanun"un 32. maddesinde yargı harçları ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılmayacağı emredici hükmü konulmuştur. 30. maddede ise muhakeme sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilâm harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Usulü Muhakemeleri
Kanunu"nun 409. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır. 6100 sayılı HMK"da yapılan yollama nedeniyle 409. maddenin yerini HMK 150. madde almıştır. Harçlar Kanunu ile ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup, emredici nitelikte bulunduğundan, mahkemelerce kendiliğinden gözönünde tutulacağı gibi temyiz aşamasında Yargıtay"ca da re"sen nazara alınır.
Davacı, özel hukuk tüzel kişisi olup, Harçlar Yasası"na göre harçtan muaf olan kişi ve kurumlardan değildir. Nispi karar ve ilâm harcına tabi davalarda, dava değeri üzerinden peşin nispi ilâm harcının alınması zorunludur. Uyarıya rağmen yatırılmaması halinde Harçlar Kanunu"nun 32. maddesine göre müteakip işlemler yapılamayacağından, dava dosyasının işlemden kaldırılması gerekir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 04.12.2013 gün, 2013/21-445 Esas, 2013/1625 Karar sayılı ilâmı ve Dairemizin yerleşik uygulamaları da bu yöndedir.Bu durumda mahkemece davacıya davada iadesi talep edilen teminat mektubu bedeli 502.320,00 TL üzerinden tarifeye göre hesaplanacak nispî ilâm harcını yatırmak üzere uygun süre verilip, yatırılması halinde bundan sonra yargılamaya devamla davanın sonuçlandırılması, yatırılmaması halinde ise teminat mektubunun iadesi talebi yönünden dosyanın işlemden kaldırılması gerekirken, kamu düzeninden olan harç hususu gözden kaçırılarak noksan harç tamamlattırılmadan davanın sonuçlandırılması doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile kararın BOZULMASINA, bozma sebebine göre davalının diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 05.04.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.