MAHKEMESİ :ASLİYE ... MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen harici satım sözleşmesinden kaynaklanan alacak istemi davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacı vekili asıl dava dilekçesinde; müvekkilleri ile davalı arasında akdedilen ......2004 tarihli sözleşme ile müvekkillerinin mülkiyeti davalıya ait binanın ikinci ve üçüncü katını 24.500 Amerikan Doları bedelle satın aldıklarını, satış bedelinin davalıya ödenmesinin 25.01.2006 tarihinde tamamlandığını ve bu hususun tutanak altına alındığını, ancak davalının sözleşmeye konu taşınmaz mülkiyetini müvekkilleri üzerine geçirmediğini, müvekkillerini oyaladığını ve daha sonra söz konusu taşınmazı kötüniyetli bir üçüncü kişiye sattığını, davalının bu nedenle müvekkillerinden almış olduğu 24.500 Amerikan Doları tutarında sebepsiz zenginleştiğini, müvekkilleri ile davalı arasındaki taşınmaz satım sözleşmesinin yasanın aradığı şekilde yapılmamış olması nedeniyle mutlak butlanla malul olduğunu, müvekkillerinin 25.01.2006 tarihinde ödemiş oldukları 24.500 Amerikan Doları"nın ciddi bir rakam iken yaklaşık ... yıla yakın bir süreçte meydana gelen ekonomik şartlar ve enflasyonist ortamların paranın değerini hızla yok ettiğini, ödenen rakamın günümüze uyarlanmasında rayiç değer tespiti ile öncelikle ödedikleri 24.500 Amerikan Doları"nın altının değeri kıyas edilerek ulaşılabilecek alım gücünün belirlenmesini, bu miktarın yasal faizi ile tahsilini, olmadığı takdirde taşınmaz üzerindeki binanın .... ve ....katının dış sıvası yapılmış kaba inşaat halinin dava tarihindeki değeri olmak üzere şimdilik harca esas değerinin yasal faizi ile birlikte tahsilini, olmadığı takdirde 24.500 Amerikan Dolarının fiili ödeme tarihindeki bedelinin yasal faizi ile birlikte tahsilini, bu üç şık talepten lehlerine olanına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, 31...2012 tarihli davaya cevap dilekçesinde özetle, davalının talebini sebepsiz zenginleşme temeline dayandırması nedeniyle istemin zamanaşımına uğradığını, zamanaşımı süresinin iki yıl olduğunu, davanın esasa girilmeden bu nedenle reddini, zamanaşımı savunmaları kabul edilmediği takdirde davalının 24.500 Amerikan Doları taleplerini aynen kabul ettiklerini, ancak dava açmaya sebebiyet vermedikleri için yargılama
.
giderleri ile vekalet ücretini kabul etmediklerini, davacıların alacaklarını talep edebilecekleri tarih olan 25.01.2006 tarihinden beri altı seneden fazla zaman geçtiğini, davacıların taleplerinin aynen yerine getirilmesinin mümkün olduğunu, bu nedenle altın değeri veyahut sair şekillerde taleplerde bulunmalarının mümkün bulunmadığını, iddianın genişletilmesine de izinleri olmadığını, davacıların müvekkillerinin taleplerine rağmen gelip dava konusu taşınmazın tapu kaydını almadıklarını ya da ödemiş oldukları parayı geri almadıklarını, bu nedenle davacıların ödedikleri paranın aynen tahsilinden başka bir taleplerinin olmasının mümkün bulunmadığını beyanla, davanın öncelikle zamanaşımı nedeniyle reddine, olmadığı takdirde, yargılama giderleri ve vekalet ücreti takdir edilmeden 24.500 Amerikan Doları veya karşılığı bulunan 43.890 TL"nin faizsiz olarak tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, bilirkişi raporu doğrultusunda;
-Davanın kabulü ile,
-24500 USD asıl alacağın 25 Ocak 2006 tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın .../A maddesi uyarınca işleyecek temerrüt faizi ile birlikte, (Devlet Bankalarının o yabancı para ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en ... faiz oranı)
-Islah dilekçesi nazara alınarak 15143 USD munzam zararın, dava tarihi olan 04/.../2012 tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın .../A maddesi uyarınca işleyecek temerrüt faizi ile birlikte, (Devlet Bankalarının o yabancı para ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en ... faiz oranı);
-39643 USD karşılığı 02 Mayıs 2013 günü, saat ...:30"da belirlenen ....... Kurları USD/TRY ... ABD Doları ....7914X39643:71.119,54) toplam 3735,32 TL harcın davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiştir.
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekir.
Dava, adi yazılı satış sözleşmesi gereğince ödenen satış bedelinin iadesi ve munzam zararın tahsili istemine ilişkindir.
...-)Tapulu taşınmazın satışına ilişkin sözleşme resmi biçimde yapılmadığından hukuken geçersizdir (TMK"nun md.706, BK.md.213, Tapu Kanunu md.26 ve Noterlik Kanunu md.60). O nedenle geçerli sözleşmelerde olduğu gibi taraflarına hak ve borç doğurmaz. Bu durumda taraflar verdiklerini haksız iktisap kuralları gereğince geri isteyebilirler.
Haklı bir sebep olmaksızın başkası zararına mal edinen kimse, onu iade ile yükümlüdür. Düzenlenen ......2004 tarihli harici satım sözleşmesi, taşınmazın devrini sağlamayan geçersiz bir sözleşmedir. Geçersiz sözleşmenin bulunması halinde taraflar aldıklarını birbirlerine geri vermek zorundadır. Sebepsiz zenginleşme kurumunun varlık sebebinde ise, haksız değer kaymalarının önlenmesi amaçlanmıştır.
.
Kural olarak, alıcı satışa konu taşınmazı iade edip satıcıyı temerrüde düşürmedikçe, satış bedeli için faiz isteyemez. Sebepsiz zenginleşme nedeniyle gecikme faizi istenebilmesi için BK"nun 101.madde hükmü gereğince borçlunun (haksız zenginleşenin) ya bir ihtar ile ya da aleyhine bir dava açılmak suretiyle temerrüde düşürülmesi gerekir. Buna göre hüküm altına alınan asıl alacak için faize, borçlu davalının temerrüde düştüğü tarihten itibaren hükmedilmesi gerekir. Oysa mevcut yargılama dosyasında; mahkemece önceden çekilmiş bir ihtar olmamasına rağmen dava tarihinden itibaren faize hükmolonması gerekirken, 25.01.2006 son ödeme tarihinden itibaren hükmolunmuştur. Bu husus bozmayı gerektirmiştir.
Dosya kapsamına göre, taraflar arasındaki satım sözleşmesine konu taşınmazın tapulu olduğu yönünde bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Davacı ile davalılar arasında yapılan tapulu taşınmazın harici satışına ilişkin ......2004 tarihli sözleşme resmi şekilde yapılmadığı için, MK’nun706, BK’nun 213 ve Tapu Kanunu"nun 26.maddeleri gereğince geçersizdir. Geçersiz sözleşmede herkes verdiğini geri alır ve geçersiz sözleşme nedeniyle uğranılan zararın tazmini istenemez. (HGK 2011/...-744 E.2012/195 K.)
O halde mahkemece, davacının, taraflar arasında yapılan harici taşınmaz satım sözleşmesine dayanarak talep ettiği munzam zarar talebinin reddine karar verilmesi gerekirken, bilirkişi tarafından belirlenen değerin hüküm altına alınması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
...)....01.1990 tarihinde yürürlüğe giren 3678 Sayılı Kanunun 29.maddesiyle 818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 83. maddesine bir fıkra eklenerek, yabancı para borcunun vadesinde ödenmemesi halinde alacaklının, bu alacağını aynen vade veya fiili ödeme günündeki rayice göre Türk parası ile ödenmesini isteyebileceği kabul edilmiştir.
Bu durum karşısında, 24.500 USD"nin BK"nun 83.maddesine göre tahsil tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasının efektif satış kuru üzerinden Türk lirası karşılığının dava tarihinden itibaren 3095 sayılı Kanunu"nun .../a maddesi uyarınca Devlet Bankalarının dolar ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en ... faiz oranı uygulanmak suretiyle tahsiline karar verilmesi gerekirken; yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 05...2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.