MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 29/08/2013 gününde verilen dilekçe ile su rejiminin uyarlanması talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 07/01/2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi taraflar ve 3. kişi ... Köyü Sulama Kooperatifi tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, su rejiminin uyarlanması istemine ilişkindir.
Davacı vekili, ... Köyü sınırında bulunan ... ismi ile bilinen dere suyunu davalı ile birlikte kullandığını, buna ilişkin olarak ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 1957/711 Esas, 1957/716 sayılı Kararla su rejimi kurulduğunu ancak günün ekonomik koşulları, davacının sulama alanının o zamandan sonra ciddi anlamda büyümesi dikkate alınarak mahkeme kararının güncellenmesi gerektiğini ileri sürerek ... dere suyunun kullanım hakkının mevcut duruma göre güncellenerek tüm kullanım hakkının davacı lehine tesis edilmesini, mümkün olmaması durumunda ise 1957 yılı arazi ve su kullanım koşullarının değişmesi nedeniyle davacı aleyhinde verilmiş olan 2 günlük kullanım hakkının 5 güne çıkartılmasını talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davalı kasabanın sulaması gereken arazi büyüklüğünün davacının arazisinden çok fazla olduğunu, açılan davanın yerinde olmadığını ve davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile; ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 1955/711 Esas, 1957/716 sayılı Kararında belirtilen iki köy arasındaki ... dere suyunun kullanımına ilişkin sulama rejiminin mevcut duruma göre uyarlanarak, buna göre, ... diye bilinen dere suyunun, her yılın Temmuz ayında 1 gün ... Mah, 2 gün ... Mah. tarafından sıra ile kullanılmasına, her yılın Ağustos ayında tüm ay boyunca ... mah. tarafından kullanılmasına, her yılın Mayıs, Haziran, Eylül, Ekim aylarında 14" er günlük sulama periyodlarına göre sırasıyla 3 gün ... Mah, 11 gün ... Mah. tarafından kullanılmasına, her yılın Kasım, Aralık, Ocak, Şubat, Mart ve Nisan aylarında sırasıyla 1 gün ... Mah, 1 gün ... Mah. tarafından kullanılmasına karar verilmiştir.
Hükmü, taraflar ve davadışı ... Köyü Sulama Kooperatifi vekili temyiz etmiştir.
1) ... Köyü Sulama Kooperatifi’nin temyiz dilekçesinin hukuki yarar yokluğundan reddine karar verilmiştir.
2) Davacı vekili ile davalı vekilinin temyiz itirazlarına gelince;
Davacı vekili tarafından uyarlanması talep edilen hüküm incelendiğinde; ... dere suyunun kullanımına ilişkin her iki köy arasında ... ile eski adıyla Yansiyan, yeni adıyla ... Köyü arasında ihtilaf oluştuğu, bu konuda suyun kullanımı açısından her iki köyün ihtiyar heyetlerinden oluşan komisyon tarafından alınan karar sonrasında ... köy tarafından Yansiyan Köyü (... Köyü)"ne dava açıldığı, mahkemece ... dere suyunun 8 günde iki gün ... tarafından kullanılmasına, 8 günde 6 gün ... Köyü"nün kullanmasına yönelik su birliği kararının yerinde olduğundan bahisle özellikle her iki köyün arazilerinin miktarı ve yetiştirilen şeker pancarının suya olan gereksinimi dikkate alınarak bu şekilde yani 8 günde 2 gün ..., 8 günde 6 gün ..."ın ... dere suyundan istifade etmesine yönelik birlik kararı yerinde görülerek ... Köyü"nün davasının reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda; ... Kasabası ve ... Köyü arazisinde yetiştirilen ürünlerin çeşit açısından çok fazla farklı olmadığını, özellikle kiraz, vişne, karışık meyve yetiştiriciliğinin her iki bölgede yoğun olarak yapıldığı, her iki bölgede devlet eli ile sulama yapıldığı, her iki bölgede de ... suyunun yeterli olmadığı ve ... suyunun yetmediği zamanlarda mevcut kuyulardan faydalanıldığını, 1960 yıllarından bu yana tarla bitkilerinden meyveciliğe geçiş olduğunu, 1957 yılındaki mahkeme kararında üzerinde durulan şeker pancarı dikkate alındığında ..."de son 10 yılda şeker pancarı üretiminin yok denecek kadar az olduğu, ..."da ise kısmen az miktarda devam ettiği görülmektedir.
Hükme esas alınan jeoloji ve hidroloji bilirkişisi raporunda özetle; dava konusu ... suyunun eskiden beri her iki yerleşim biriminin sahip olduğu arazilerin sulanmasında kullanılan genel sular hükmünde bir su olduğu, bu nedenle ... suyundan davacı ve davalı tarafın kadimden kaynaklanan hakları olduğu, ... için bir aylık su ihtiyacının 91055 m3, ... için 340675 m3 olduğu yönünde rapor verdiği görülmüştür.
Mahkemece, her ne kadar jeoloji ve hidroloji bilirkişisinin bahsedilen raporu esas alınarak su rejiminin uyarlaması yapılmış ise de; özellikle ağustos ayı açısından davalının dava konusu suya ihtiyacının olmadığına yönelik bir tespitte bulunulmadığı gibi tarafların aylık su ihtiyaçları ve yararlanabilecekleri derinkuyular göz önüne alındığında tüm ağustos ayı boyunca dava konusu sudan davacının yararlanması gerektirecek bir özel ihtiyacının da olmadığı anlaşılmaktadır.
O halde mahkemece, her iki tarafın sulama suyu ihtiyaçları ile hayvan içme suyu ihtiyaçları göz önüne alınarak, orantılı ve infaza elverişli hüküm kurulması gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle ... Köyü Sulama Kooperatifinin temyiz dilekçesinin REDDİNE, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekili ile davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatıranlara iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 28.09.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi