MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, müvekkilinin tahditli plaka sınıfına giren "M" plakalı minibüs sahibi olduğunu, ... Minibüsçüler Odası ile davalı ... Nolu Özel Halk Otobüsleri Taşıyıcılar Kooperatifi arasında bir kısım protokoller imzalandığını, iş bu protokoller doğrultusunda davacının bono keşide ederek verdiğini, akabinde senet bedelini ödeyerek bono aslını geri aldığını, protokol şartlarının gerçekleşmediğini, düzenlenen bonoya dayalı olarak alınan bedelin haksız olduğunu ileri sürerek, toplam 38.100,00 TL"nin ödeme tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi ile birlikte tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, Minibüsçüler Esnaf Odası ile ... Nolu Özel Halk Otobüsleri Taşıyıcılar Kooperatifi arasında imzalanmış olan ön protokol, icra safahatı ve protokolün ve ilgili diğer sözleşmelerin geçersizlik sebebiyle feshine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar, davanın reddini talep etmişlerdir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre taraflar arasında akdedilen Protokol, Uzlaştırma Protokolünün İcra Safahatı ve Tutanakların Oda Başkanlarınca mensuplarını temsilen, onların nam ve hesabına imzalanmış olduğu, söz konusu anlaşmaların icra edilerek kapasite artırımı nedeniyle otobüsçüler esnafının uğradığı zararlara karşılık olarak minibüsçüler esnafınca senetlerin düzenlenerek serbest irade ile Minibüsçüler Odası Başkanınca Otobüsçüler Odası Başkanına teslim edildiği ve 38.100,00 TL bedelli senedin davacı tarafından herhangi bir çekince ileri sürülmeden ödenmesi karşısında, sözleşmelerin geçersizliğinin ve buna dayalı sebepsiz zenginleşmeye dayalı istirdat iddiasının kabul edilemeyeceği, kaldı ki söz konusu metinlerin (sözleşmelerin) icra edilmiş ve kuruluş genel kurulunun yapılmış ve toplantıda oda yönetimlerine birleşme için oy çokluğuyla yetki verilmiş olması karşısında, sözleşmelerin geçersizliğini ileri sürmenin "hakkın kötüye kullanılması" teşkil edeceği, davalı tarafın zamanaşımı savunmasının haklı olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
1-Dava, davacının üyesi olduğu ... Minibüsleri Esnaf Odası ile S.S. ... nolu Özel Halk Otobüsleri Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi arasında düzenlenen anlaşma ve protokollerin geçersizliği nedeniyle feshi, geçersiz sözleşmeler uyarınca ödenen senet bedelinin istirdatı istemine ilişkindir.
Dava konusu senedin dosya arasında bulunan anlaşma, çeşitli protokoller çerçevesinde davacı tarafından keşide edildiği dosya kapsamı ile sabittir. Taraflar arasındaki temel uyuşmazlık, senedin keşide edilme nedeninin ortadan kalkıp kalkmadığı noktasında toplanmakta olup mahkemece yazılı gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir. Oysa, davacının da içerisinde olduğu minibüsçülerin araçlarının kapasitesinin artırımına ve dava konusu senedin davacı tarafından keşide edilmesine dayanak yapılan 2007 tarihli UKOME genel kurulu kararının mahkemece iptal edilmesi karşısında, iptal kararına rağmen anılan UKOME kararının fiilen uygulamasının devam edip etmediği, davalı Kooperatif üyesinin 2007 tarihli UKOME kararının alınmasından iptal edilinceye kadar, geçen süre zarfında zarara uğrayıp uğramadığı, uğramışsa ne miktar zarara uğradığı gerektiğinde bilirkişi incelemesi de yapılmak suretiyle tespit edilmelidir. Bu bağlamda senedin keşide edilme nedeninin ortadan kalkıp kalkmadığı ya da ne oranda ortadan kalktığı hususları da mahkemece yeterince irdelenip iptal edilen UKOME kararı yerine alınan yeni kararlar dahi dayanak anlaşma ve protokoller ile birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmek gerekirken, denetlenebilir yeterli dayanağı da gösterilmeden eksik inceleme ve yazılı gerekçeyle davanın reddedilmesi doğru görülmemiş, kararın bu nedenle de davacı yararına bozulması gerekmiştir.
2-Kabule göre de, 6100 sayılı HMK’nın 142. maddesinde “Ön inceleme duruşması tamamlandıktan sonra, hakim tahkikata başlamadan önce, hak düşürücü süreler ile zamanaşımı hakkındaki itiraz ve defileri inceleyerek karara bağlar.” düzenlemesine yer verilmiştir. Davalı zamanaşımı definde bulunmuşsa zamanaşımının diğer itiraz ve defilerden önce incelenmesi gerekir. Çünkü zamanaşımı savunmasının kabulü halinde dava öncelikle zamanaşımı yönünden reddedileceğinden usul ekonomisi yönünden de diğer itiraz ve defilerin incelenmesine gerek kalmaz.
Somut olayda mahkemece davada zamanaşımı bulunduğu kabul edildiğine göre davanın hem zamanaşımından hem de esas yönünden reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 12.12.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.