Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2020/2598 Esas 2020/5447 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 16/09/2015 gününde verilen dilekçe ile önalım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 24/05/2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Davacılar, paydaşı oldukları 19139 ada 1 parsel sayılı taşınmazın dava dışı önceki paydaşı ...Ltd. Şti."nin taşınmazdaki payını üzerinde geri alım hakkı tesis etmek suretiyle 30.01.2015 tarihinde davalıya sattığını, ancak taraflar arasındaki satış işleminin önalım haklarını engellemek amacıyla muvazaalı olarak yapıldığını, dava dışı ...Ltd. Şti."nin davalıya sattığı bu paylardan 1/64 payı dava dışı paydaş Mustafa Sarıgül"den 04.11.2013 tarihinde 2.000,00TL bedelle, 1/64 payı dava dışı paydaş ..."dan 13.12.2013 tarihinde 2.000,00TL bedelle ve 5/64 payı da dava dışı paydaş Naime Sözer"den 03.11.2014 tarihinde 15.000,00TL bedelle satın aldığını, anılan şirketin bu satışlardan önce taşınmazda paydaş olmadığını ileri sürerek dava konusu taşınmazda davalı adına kayıtlı payların iptali ile davalının da daha önce taşınmazda paydaş olduğu gözetilerek eşit paylı şekilde davalı ve kendi adlarına tescilini talep etmişlerdir.
Davalı, dava konusu payların devrinden önce taşınmazda murisinden intikal eden payları dolayısıyla paydaş olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davalıya satılan payların dava dışı önceki paydaş ...Ltd. Şti."ye satıldığı 04.11.2013, 13.12.2013 ve 03.11.2014 tarihlerinde davalının taşınmazda zaten paydaş olup davalıya karşı önalım hakkının ileri sürülemeyeceği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmü, davacılar vekili temyiz etmiştir.
Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını kısmen veya tamamen üçüncü bir kişiye satması halinde diğer paydaşlara bu satılan payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve satışın yapılmasıyla kullanılabilir hale gelir.
Önalım davasının davalısı, önalım hakkına ilişkin taşınmazdaki payı satın almadan önce o taşınmazda paydaş ise bu paydaş hakkında önalım hakkı kullanılamaz. Çünkü, TMK’nın 732. maddesi ile bir paydaşın payını üçüncü şahsa satması halinde önalım hakkının kullanılabileceği kabul edilmiştir. Paydaş üçüncü kişi sayılamayacağından paydaşın paydaş aleyhine önalım hakkını kullanması söz konusu olamaz. Dava hakkına ilişkin bu hususun davanın her aşamasında kendiliğinden göz önünde bulundurulması gerekir.
Somut olaya gelince; önalım davasına konu taşınmazdaki pay satışlarının 04.11.2013, 13.12.2013 ve 03.11.2014 tarihlerinde yapıldığı, satın alan ...Ltd. Şti."nin 30.01.2015 tarihinde bu payları davalı ... ..."ya sattığı ve davalının taşınmazda paydaş olduğu, davanın ise 16.09.2015 tarihinde açılmış olup davacı tarafça önceki pay satışları yönünden zamanında dava açılmak suretiyle önalım hakkının ileri sürülmediği, davanın 30.01.2015 tarihli pay satışlarına yönelik olarak paydaşa karşı açıldığı anlaşılmakla mahkemece, davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığından, hükmün onanmasına dair aşağıdaki şekilde karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre, mahkeme kararı ve dayandığı gerekçeler usul ve yasaya uygun bulunduğundan davacılar vekilinin yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddi ile hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 25.09.2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.