Danıştay 8. Daire 2017/4349 Esas 2021/1718 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/4349
Karar No : 2021/1718

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Madencilik A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … İşleri Genel Müdürlüğü / …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Artvin ili Yusufeli ilçesi hudutları dahilinde bulunan S:… ruhsat numaralı IV.grup maden işletme ruhsatı sahibi davacı şirket tarafından, mücbir nedenden doğan haklarının uygulanması talebiyle davalı idareye yapılan … tarih ve … sayılı başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü işleminin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karar ile; davacı şirket tarafından, 3213 sayılı Maden Kanunu'nun 24. maddesinin 11.fıkrasının 7.bendini ihlal ettiğinden bahisle 30.000,00 TL idari para cezası verilmesine yönelik … tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmış ise de; bir idari yaptırım türü olan dava konusu idari para cezasına karşı itirazen yapılabilecek başvuru ile ilgili özel kanununda (Maden Kanunu) açık bir düzenlemenin yer almaması karşısında; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun ilgili maddesi gereğince uyuşmazlığın görüm ve çözümünün adli yargı mercilerinin görevinde olduğu gerekçesiyle 2577 sayılı Kanunun 15/1-a maddesi uyarınca davanın görev yönünden reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı vekili tarafından, Artvin ili Yusufeli ilçesi hudutları dahilinde S:… ruhsat numaralı IV.grup maden işletme ruhsatı ile ilgili olarak mücbir nedenden doğan haklarının uygulanması talebiyle davalı idareye yapılan … tarih ve … sayılı başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı, … tarih ve … sayılı işlem ile 30.000,00 TL idari para cezası verilmesine karar verilmiş ise de anılan idari para cezasına karşı adli yargıda itiraz davası açıldığı, … tarih ve … sayılı işlem ile verilen idari para cezasının iş bu davanın konusunu oluşturmadığı, aynı işlemde yer alan geçici tatil talebinin reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davada idari yargının görevli olduğu, temyize konu kararın hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra 703 sayılı K.H.K. ile 3213 sayılı Maden Kanunu'na eklenen Geçici 33.madde ve 15/07/2018 tarih ve 30479 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 4 Nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 766. maddesi uyarınca Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı hasım mevkiiden çıkarılıp Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü hasım mevkiine alınarak gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Artvin ili Yusufeli ilçesi hudutları dahilinde ve davacı şirket uhdesinde bulunan S:… ruhsat numaralı IV. Grup maden işletme ruhsatı 10 yıl süreli olarak 09/09/2011 tarihinde düzenlenmiştir.
Davacı şirket tarafından, Maden Kanunu'nun 7. maddesi uyarınca alınması gereken izinlerin orman izinlerinin çıkmaması nedeniyle süresi içerisinde alınamadığı, 3213 sayılı Maden Kanunu'nun 7. maddesinde belirtilen izinlerin alınamaması halinin "beklenmeyen hal" durumunu ifade ettiği, mücbir sebeplerden doğan haklarının uygulanması istemiyle 18/11/2015 tarihinde davalı idareye başvurulmuştur.
Davacının başvurusunun "henüz işletme izninin düzenlenmediği ve sahada üretim faaliyetinde bulunulmadığı" bahisle … tarih ve … sayılı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü işlemi ile reddedilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun'un 5. maddesinde; idare mahkemelerinin, vergi uyuşmazlıklarıyla ilk derecede Danıştay'da çözümlenecek olanlar dışındaki iptal davalarını çözümlemekle görevli oldukları belirtilmiş, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2. maddesinde de, idari dava türleri arasında sayılan iptal davaları, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan davalar olarak tanımlanmış ve bu davaların da idari yargı yerinde görülmesi gerektiği hükme bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İptal davalarının yukarıda anılan 2576 sayılı Kanun maddelerinde yer verilen hükümler ile ortaya konulan hukuki nitelikleri göz önüne alındığında; idare hukuku alanında tek taraflı irade açıklamasıyla kesin ve yürütülmesi zorunlu nitelikte tesis edilen, yeni bir hukuki durum yaratan ya da değiştiren idari işlemlerinin iptal davasının konusunu teşkil ettiği açıktır.
İdare Mahkemesince, 3213 sayılı Maden Kanunu uyarınca 30.000,00 TL idari para cezası verilmesine yönelik … tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı belirtilerek davanın görev yönünden reddine karar verilmiş ise de, dava dilekçesi ve eklerinin incelenmesinden Artvin ili Yusufeli ilçesi hudutları dahilinde bulunan S:… ruhsat numaralı IV.grup maden işletme ruhsatı sahibi davacı şirket tarafından, mücbir nedenden doğan haklarının uygulanması talebiyle davalı idareye yapılan … tarih ve … sayılı başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü işleminin iptali istemiyle bakılan bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, davacı şirket uhdesinde bulunan S:… ruhsat numaralı IV.grup maden işletme ruhsatı ile ilgili olarak mücbir nedenden doğan haklarının uygulanması istemiyle davalı idareye yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin yargısal denetiminin idari yargı yerlerinde yapılması gerektiğinden, Mahkemece işin esasının incelenmesi gerekirken, uyuşmazlığın çözümünün adli yargının görevinde olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddedilmesinde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın görev yönünden reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan, madenlerin taşınmaz olarak nitelendirilmesi konusunda duraksama bulunmayıp, özel yetki kuralını düzenleyen 2577 sayılı Kanun'un 34. maddesinin 1. fıkrası uyarınca, taşınmaz mallara ve bu taşınmazlarla ilgili haklara ilişkin olduğu anlaşılan uyuşmazlığın görüm ve çözümünde, taşınmazın bulunduğu yer idare mahkemesinin yetkili olduğu da kuşkusuzdur.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 23/03/2021 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.