Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2019/5462 Esas 2020/721 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, işletme ruhsatı kendisine ait maden sahasının 18.11.2011 başlıngıç tarihli rödovans sözleşmesi ile davalıya kiraya verildiğini, davalı tarafından dava tarihine kadar yaklaşık 60.000 ton maden sevk edildiği ve sözleşmenin 1. maddesine göre ödenmesi gereken sevk edilen maden miktarının %15"inin bedelinin ödenmediğini belirterek sevk tarihleri dikkate alınarak rödovans bedelinin belirlenmesi ve alacağın tahsilini istemiş, birleşen İliç Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/28 esas sayılı dosyasında da; aynı gerekçelerle asıl dava tarihinden sonra işleyen rodövans bedelinin tahsilini istemiştir.
Davalı, sözleşme gereğince ilk 4-5 aylık rödovans bedelinin ödendiğini, ancak sonrasında davacının kendilerine karşı hukuki saldırı başlattığını, ödenmek istenen %15 rödovans bedelinin davacı tarafından alınmadığını, sevk edilen maden cevherinin tamamının ruhsat sahasından çıkarılmadığını bir kısmının başka firmalardan satın alındığını savunarak davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece davanın kısmen kabulü ile alınan bilirkişi raporlarına göre asıl davada;614.134,74TL, birleşen davada; 220.324,49TL"nin davalıdan tahsiline karar verilmesi üzerine hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1 )Dosya kapsamına, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerekçelere göre davacı vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2 ) Davacı vekilinin liman teslim fiyatına ilişkin temyiz itirazlarına gelince;
Davada dayanılan ve hükme esas alınan, davacı ile davalı arasında imzalanan 18.10.2011 başlangıç tarihli ve 10 yıl süreli kira (Rödovans) sözleşmesi konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Sözleşmenin özel şartlar 1. maddesinde rödovans miktarının liman teslim fiyatının %15 olarak ödeneceği kararlaştırılmıştır. Özgür irade ile kararlaştırılmış bu şart geçerlidir ve tarafları bağlar. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda; rödovans bedelinin, madenin tren istasyonundaki satış bedeli üzerinden hesaplanması gerektiği belirtilmiş ise de; sözleşmenin açık hükmü ile rödovans bedelinin liman teslim fiyatı üzerinden hesaplama yapılması gerektiğinin belirtilmesi karşısında tren istasyonundaki teslim fiyatı üzerinden hesaplama yapılması hatalıdır. Bu durumda, bilirkişilerden ek rapor alınarak, madenin liman teslim fiyatı üzerinden rödovans bedelinin hesaplanarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporuna dayanılarak hüküm tesisi doğru değildir.
Hüküm bu nedenlerle bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davacının sair temyiz itirazlarının reddine, temyiz olunan kararın hükmün HUMK"nın 428. maddesi gereğince ikinci bentte açıklanan nedenlerle davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edenlere iadesine, 6100 sayılı HMK"nın geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nın 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 04.02.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.