13. Hukuk Dairesi 2019/1994 E. , 2019/9365 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün davalı avukatınca duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davalı ... vekili avukat ... ile davacı ... Çevre Sağlığı Hizm. Tic. Ltd. Şti. vekili avukat ..."ün gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanılmış ve hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra karar için başka güne bırakılmıştı. Bu kez temyiz dilekçesinin süresinde olduğu saptanarak dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
K A R A R
Davacı, davalının açtığı yap işlet devret modeliyle yapılan ihaleyi kazanarak sözleşme yapıldığını, inşaat aşamasında davalının ek inşaat ve imalat talepleri üzerine sözleşme dışı ek imalatların yapıldığını ileri sürerek, fazladan yapılan inşaat ve imalatlara karşılık gelen, 5 yıl 8 ay 9 gün süreyle işletme süresinin uzatılmasına, aksi halde fazla imalat bedeli 760.371,00-TL.nin faizi ile ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davacının davasının kabulü ile; taraflar arasındaki sözleşmeye göre öngörülen 10 yılın dolum tarihinden itibaren yapılan ek inşaat ve imalatlara karşılık olarak sözleşme süresinin 5 yıl 8 ay 9 gün olarak işletme süresinin uzatılmasına, davacı tarafın terditli taleplerinin 1. talebi kabul edildiğinden dilekçesinin 1/b bendinde belirtilen talebi konusunda ayrıca karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava, davacının sözleşmede yer almayan ek imalat bedelleri karşılığı yap işlet devret sözleşmesi süresinin uzatılması, mümkün olmadığı takdirde fazla imalat bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece, sözleşme dışı ilave işlerin yapılmasına belediyece de itiraz edilmediği, 28/2 maddesinde öngörülen sözleşmedeki usullere uyulmaması halinde sözleşmeye aykırılık nedeni ile firma aleyhine boşaltma davası açılacağı yetkisi de kullanılmadığı, eylemsel olarak tarafların sözleşmeye uymaması, ilave ve ek işler yapılmasına davalı belediyenin ses çıkarmamasının dürüstlük kuralına aykırı olduğu, sonuç itibari ile ilave işler yapıldığı ve yapılan işlerin niteliği ve değeri dikkate alındığı takdirde azımsanmayacak miktarda olduğu, sadece sözleşmeye uygun olarak davacının davranmadığı gerekçesi ile bedelin ödenmemesi temel adalet prensiplerine aykırı olduğu, taraflar arasındaki sözleşmede öngörülen süre dolduğu takdirde bilirkişi raporunda tespit edilen ve ihale evraklarından anlaşılan niteliği ile tesisler tamamen belediyeye devir edileceği, bu takdirde davalı ... ilave ve ek işler bedeli kadar sebepsiz zenginleşmiş olacağı, yapılan işin niteliği, davacının bunları yani sözleşme dışı iş ve ek işleri tesisin bütünlüğüne zarar gelmeden ayırarak alması, söküp götürmesi de mümkün olmadığı, en azından sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre davacı talebinde haklı olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Somut olayda; davacı tarafından sözleşmeye ek ilave imalatların yapıldığı taraflar arasında uyuşmazlık konusu değildir. Taraflar arasında imzalanan sözleşme hükümlerinin 28.2. maddesinde “Firma, tesisin ihale ile belirlenen proje yapısını, mimari karakterini ve kullanım amacını değiştiremez. Yukarıdaki sınırlar içerisinde yapılacak her türlü değişiklik uygun görüldükten sonra bizzat Belediye başkanının yazılı onayının alınması ile tadilat projelerinin Belediyece onanması gerekir. Onanan proje sözleşmenin eki olarak bir (1) hafta içinde firma tarafından noterliğe tescil ettirilir. Bu hususlara uyulmaması halinde sözleşmeye aykırılık nedeniyle firma aleyhine boşaltma davası açılır.” ve 28.14. maddesinde “Belediyenin onayı alınmadıkça inşaat mahal listesinde herhangi bir değişiklik veya ilave yapılamayacaktır.” ve yine 28.15. maddesinde “İşletme esnasında firmanın vaki olabilecek proje değişiklikleri Belediye Başkanının bizzat onayı ile yürürlüğe girer.” hükümlerinin mevcut olduğu, ilave kat konusunda 05.10.2007 tarihinde Belediye Meclis kararının alındığı ve 27.12.2007 tarihinde geçici kabulünün yapıldığı anlaşılmaktadır. Dosya kapsamı incelendiğinde; mahkemece yap işlet devret sözleşmesinde yer alan sürenin uzatılmasına karar verildiği, ancak taraflar arasında imzalanan sözleşme hükümleri değerlendirildiğinde ek imalatlar halinde süre uzatımı konusunda hüküm bulunup bulunmadığı dikkate alınmadan karar verildiği anlaşılmaktadır. O halde, mahkemece, taraflar arasında imzalanan sözleşme hükümlerine göre süre uzatımına karar verilip verilmeyeceği üzerinde durularak gerekirse sözleşmeler hukuku konusunda uzman kişilerden bir bilirkişi heyeti oluşturularak, taraf, mahkeme ve Yargıtay denetimine elverişli rapor alınmak suretiyle, tarafların iddia, savunma ve delillerini değerlendirip, hasıl olacak sonuca uygun bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
2-Bozma nedenine göre, davalının sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle temyiz edilen kararın davalı yararına BOZULMASINA, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına 2.037,00 TL duruşma avukatlık parasının davacıdan alınarak davalıya ödenmesine, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, HUMK’nun 440/I maddesi uyarınca tebliğden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 03/10/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi