MAHKEMESİ :İzmir 6. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ :21/11/2013
NUMARASI :2011/237-2013/620

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı maddi ve manevi tazminat taleplerinin kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ..... İlaç San ve Tic AŞ vekili, davalı ...r Oto Tic AŞ vekili ve davalı B.. D.. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R-
Davacı vekili; davalı .... Oto Aş"nin maliki (kiralayanı), davalı ... İlaç San ve Tic Aş"nin işleteni(kiracısı) olduğu davalı Banu idaresindeki araç ile davacının sürücüsü ve işleteni olduğu motorsikletin kavşakta çarpışması sonucunda meydana gelen kazada davacının yaralandığını, müvekkilin kaza sonrası çalışamadığını,daimi sakat kaldığını, tedavisi sürecinde giderlerinin akrabaları tarafından sağlandığını, eşinin doğumunda bulunmadığını, yaklaşık 6 ay zorunlu ihtiyaçlarını dahi kendisi karşılayamadığını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 10.000,00 TL maddi ve 40.000,00 TL manevi tazminatının kaza tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş; yargılama sırasında talebini 43.471,47 TL olarak ıslah etmiştir.
Davacı vekili 03.08.2011 tarihli dilekçesinde müvekkilin sağlık sigortası olmaması nedeniyle ameliyat, ilaç, doktor, bakım-gözetim ve ulaşım giderlerinin karşılanmasını talep etmiştir.
Davalı ... İlaç San ve Tic AŞ vekili, ceza dosyasının sonuçlanmasının beklenmesi gerektiğini, manevi tazminat isteminin fahiş olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.

Davalı .... Oto Tic AŞ vekili, kaza tarihinden önce müvekkil şirket tarafından uzun vadeli kira sözleşmesi ile aracın davalı .... İlaç Pazlarama AŞ"ye kiralandığını, işleten sıfatı olmadığı için müvekkil şirket yönünden davanın husumetten reddi gerektiğini savunmuştur.
Davalı B.. D.. vekili, asıl kusurun aşırı hızlı olan davacıya ait olduğunu, kusurlu olduğundan manevi tazminat talep edemeyeceğini savunmuştur.
İhbar edilen ....sigorta AŞ vekili; kaza nedeniyle davacının hasar gören motorsikleti için 655,00 TL ve tedavi gideri olarak 26.01.2009 tarihinde 5.581,00 TL ödeme yaptıklarını belirtmiştir.
Mahkemece, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, maddi tazminat talebinin kısmen kabulü ile 37.990,00 TL maddi tazminat ve 10.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş; hüküm, davalı .... İlaç San ve Tic AŞ vekili, davalı ....Oto Tic AŞ vekili ve davalı B.. D.. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, trafik kazasında yaralanma nedeniyle maddi, manevi tazminatile tedavi gideri istemine ilişkindir.
1-Gerekçeli karar davalı B.. D.. vekiline 03.01.2014 tarihinde tebliğ edilmiş, 21.01.2014 tarihinde temyiz isteminde bulunulmuştur.Temyiz süresinde olmadığından davalı B.. D.. vekilinin temyiz isteminin reddine karar verilmiştir.
2-Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı ....İlaç San ve Tic AŞ vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
3-2918 sayılı KTK.nun hükümlerine göre trafik kaydı, işleteni kesin olarak gösteren bir karine değilse de, onun kim olduğunu belirleyen güçlü bir kanıt niteliğindedir. Ancak trafik kaydına rağmen işletenliğin 3. kişi üzerinde bulunmasını engelleyen bir yasa hükmü de yoktur. Aynı yasanın 3. maddesinde "işleten, araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görünen veya aracın uzun süreli kiralama ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin olan kişidir. Ancak,
ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse bu kimse işleten sayılır" şeklinde tanımlanmıştır. Aynı kanunun 85. maddesinde ise "Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen bilet ile işletilmesi halinde motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar." hükmüne yer verilmiştir.
Bu yasal düzenlemeler karşısında kazaya karışan araçların meydana getirdikleri zararlardan araç sahiplerinin hukuken sorumlu olacağı ilkesi benimsenmiş ise de, bu araçların sahipleri tarafından herhangi bir sebeple yararlanılmasının bir başka kimseye devir edilmesi halinde (çok kısa bir süre olmaması kaydıyla) artık üzerindeki fiili hakimiyeti kalmaması ve bu sebeple ekonomik yönden de bir yararlanma olanağının kalktığı durumlarda o aracı kaza sırasında fiili hakimiyeti altında bulunduran ve ondan yararlanan kimsenin işleten sıfatıyla meydana gelen zarardan sorumlu tutulması gerekip bunun sonucu olarak da araç malikinin sorumlu tutulmaması gerekecektir.
Gerek doktrinde gerekse Yargıtay"ın uygulamalarında kiracının işleten sıfatının belirlenmesinde kira sözleşmesinin uzun süreli olması, araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma unsurlarının birlikte bulunması gerekmektedir. Somut olayda, kazaya karışan sürücü Banu idaresindeki araç davalı ...Oto Tic AŞ tarafından 01.05.2007 tarihli kira sözleşmesi ile 31.01.2010 tarihine kadar davalı ... İlaç San ve Tic AŞ"ye kiralanmıştır.Bu halde araç uzun süreli olarak davalı ... İlaç San ve Tic AŞ"ye kiralanmış olup kaza tarihi itibari ile davalı ... İlaç San ve Tic AŞ"nin fiili tasarrufundadır. O halde davalı ... Oto Tic AŞ yönünden işleten sıfatı olmadığından davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş ve bozma nedeni yapılmıştır.
SONUÇ: Yukarıda 1 numralı bentte açıklanan nedenle davalı B.. D.. vekilinin temyiz isteminin süresi içinde yapılmadığından REDDİNE; 2 numaralı bennte açıklanan nedenlerle davalı ... İlaç San ve Tic AŞ vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine, 3 numaralı bentte açıklanan nedenle
davalı ... Oto Tic AŞ vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, aşağıda dökümü yazılı 3.252,99 TL kalan onama harcının temyiz eden davalı ... İlaç San ve Tic AŞ"den alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılar B.. D.. ve..... Oto Tic AŞ"ye geri verilmesine 26.10.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.