Danıştay 8. Daire 2017/420 Esas 2021/1765 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/420
Karar No : 2021/1765

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : … Valiliği
Vekili : Av. …

Karşı Taraf (Davacı) : … Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Vekilleri : Av. …

İstemin Özeti : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi : …

Düşüncesi : İstemin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
İdare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenip bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1. fıkrasında yazılı nedenlerin bulunmasına bağlıdır.
İdare Mahkemesince verilen karar ve dayandığı gerekçe usul ve kanuna uygun olup, bozulmasını gerektiren bir neden bulunmadığından, temyiz isteminin reddi ile anılan kararın onanmasına ve temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 23/03/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY :

(X)- Dava, Aksaray ili, Merkez ilçesi, … köyü sınırları içinde bulunan … sayılı, … sicil numaralı mermer ocağının ruhsat sahibi olan davacı şirket tarafından, … parsel sayılı mera vasıflı taşınmazın 15.101,80 m²'lik kısmı için yapılan tahsis değişikliği talebinin uygun görülmemesine ilişkin … tarih ve … sayılı Aksaray Valiliği İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü işleminin iptaline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
4342 sayılı Mera Kanunu'nun "Tahsis Amacının Değiştirilmesi" başlıklı 14. maddesinin dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olan halinde; "Tahsis amacı değiştirilmedikçe mera, yaylak ve kışlaktan bu Kanunda gösterilenden başka şekilde yararlanılamaz. Ancak, bu Kanuna veya daha önceki kanunlara göre mera, yaylak ve kışlak olarak tahsis edilmiş olan veya kadimden beri bu amaçla kullanılan arazilerden;
a) Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığının talebi üzerine, 3213 sayılı Maden Kanunu ve 6326 sayılı Petrol Kanunu hükümlerine göre, arama faaliyetleri sonunda rezervi belirlenen maden ve petrol faaliyeti için zaruri olan, (...) yerlerin, ilgili müdürlüğün talebi, komisyonun ve defterdarlığın uygun görüşü üzerine, valilikçe tahsis amacı değiştirilebilir ve söz konusu yerlerin tescilleri Hazine adına, vakıf meralarının tescilleri ise vakıf adına yaptırılır. Bu madde kapsamında başvuruda bulunan kamu kurumları ile işletmeciler, faaliyetlerini çevreye ve kalan mera alanlarına zarar vermeyecek şekilde yürütmek ve kendilerine tahsis edilen yerleri tahsis süresi bitiminde eski vasfına getirmekle yükümlüdürler. Bu yerler, tahsis süresi bitiminde özel sicile kaydedilir. (...)" hükmü yer almaktadır.
31/07/1998 tarih ve 23419 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Mera Yönetmeliği'nin ''Tahsis Amacının Değiştirilmesi'' başlığını taşıyan 8. maddesinde; mera, yaylak ve kışlak alanları ile umuma ait çayır, otlak ve kamu orta mallarının tahsis amacının; zaruri olan hallerde ilgili müdürlüğün Bakanlık İl Müdürlüğüne talebi, komisyonun ve defterdarlığın uygun görüşü üzerine, talep edilen alanın tamamının veya bir kısmının tahsis amacının Valilikçe değiştirilebileceği, tahsis amacı değiştirilen alanların tescillerinin Hazine adına, vakıf meralarının tescillerinin ise vakıf adına yaptırılacağı, Valiliğin kararına esas olacak raporun komisyonca hazırlanarak, karar defterine geçirileceği ve üyelerce imzalanacağı, inceleme raporlarının komisyona sunulmak üzere teknik ekipler vasıtasıyla hazırlanacağı, tahsis amacı değişikliği talep edilen alan için teknik ekip tarafından hazırlanan rapor olumlu ise yirmi yıllık ot gelirinin de bir raporla tespit edilerek Komisyona teslim edileceği, teknik ekibin; inceleme raporunu istenen bilgi ve belgelere göre hazırlayacağı, talep ile ilgili kesin görüşünü de belirterek raporu imzalayacağı ve mera komisyonuna teslim edeceği, teknik ekipçe hazırlanacak inceleme raporunun; bölgedeki hayvan sayısı, hayvanın cinsi, kaba yem kaynakları, kaba yem üretimi, kaba yem açığı, üretilen kaba yemin ihtiyacı karşılama oranı ile tahsis amacının değiştirilmesi halinde kaba yem ihtiyacının nereden karşılanacağı, meranın vasfı, topografyası, toprak yapısı, vejetasyonun yapısı, otlatma kapasitesi, yatırım için talep edilen alanın dışında başka uygun alan olup olmadığı, yatırımın hangi parasal kaynaktan yapılacağı, köyün toplam merası, teknik ekibin kesin görüşü, çiftçi hane sayısı, çiftçi görüşünü içereceği kurala bağlanmıştır.
4342 sayılı Mera Kanunu'nun yukarıda anılan 14. maddesinde, istisnai bir düzenlemeyle arama faaliyetleri sonunda rezervi belirlenen maden ve petrol faaliyeti için zaruri olan yerlerin anılan Kanunda belirtilen diğer şartların da oluşması koşuluyla tahsis amacının değiştirilebilmesine imkan tanınmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu taşınmazın tahsis amacının değiştirilmesi talebi üzerine teknik ekip tarafından yapılan inceleme sonucunda düzenlenen raporda, dava konusu alanın köy gelişme alanında ve köy yerleşim alanına yakın mesafede olduğu, su kaynaklarına yakın olduğu, çevresindeki arazilerde yapılan tarımsal üretimin olumsuz etkileneceği ve kaba yem açığı bulunduğu tespitlerine yer verildiği, tahsis amacının değiştirilmesiyle ilgili çiftçinin olumsuz görüşünün olduğu, söz konusu hususlar dikkate alınarak İl Mera Komisyonunca tahsis amacı değişikliğinin uygun olmadığına karar verildiği, bu kararın Aksaray Valiliğince uygun görülmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Uyuşmazlıkta, İdare Mahkemesince yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu alınan raporda tahsis amacının değiştirilmesinde kamu yararı bulunduğu sonucuna varılmış ve bu rapor hükme esas alınarak iptal kararı verilmiştir. Ancak, bilirkişi raporunda, teknik ekip raporu ve komisyon kararında yer alan hususlara genel olarak yer verildiği gibi, ayrıca, dava konusu taşınmazın evlere yaklaşık 140-150 metre, dere yatağına 160-170 metre yakınlıkta bulunduğu, dava konusu alanın hayvanların esas geçiş noktasında olmamakla birlikte hayvan geçişlerine rastlanan bir yer olduğu, alanın etrafında diğer mera taşınmazları ile tarımsal kullanım yapılan taşınmaz olduğu, madencilik faaliyeti sırasında kullanılan suyun iyi drene edilmemesi halinde hayvanlar tarafından içme suyu olarak kullanılan derenin doğal koşullarını olumsuz yönde etkileyebileceği tespit edilmiştir.
Bu durumda, çiftçilerin olumsuz görüşü, toplam kaba yem ihtiyacı açısından yüksek miktarda açık bulunması, taşınmazın kısmen hayvanların geçiş noktasında olması, mera vasıflı taşınmazdan çıkartılacak madenin vasfı gözönüne alındığında ve faaliyetin köye ve hayvanların içme suyu olarak kullandığı dereye çok yakın bir mesafede bulunması nedeniyle köy halkına ve çevreye olumsuz etkisinin olacağı açık olduğundan, meranın tahsis amacının değiştirilmesinde kamu yararı bulunmadığı sonucuna varılmakla, davalı idarenin temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği oyu ile aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.