Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/1282 Esas 2021/575 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/1282
Karar No : 2021/575


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Termal Sağlık Turz. Tar. İnş. ve Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

2- … İl Özel İdaresi - …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Sekizinci Dairesinin 03/10/2019 tarih ve E:2015/6807, K:2019/8168 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete ait jeotermal kaynak ve doğal mineralli su işletme ruhsatlı sahadan çıkarılan ve kendisine ait turizm işletme belgeli tesiste kullanılan jeotemal su miktarının, Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu Uygulama Yönetmeliği'nin 25. maddesi uyarınca hesaplanıp bedelinin tahsil edilebilmesi için sayaç takılması gerektiğine ilişkin Tunceli İl Özel İdaresinin … tarih ve … sayılı işlemi ile bu işlemin dayanağı olan Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu Uygulama Yönetmeliği'nin 25. maddesinin jeotermal su bedeline ilişkin kısmının iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Sekizinci Dairesinin 03/10/2019 tarih ve E:2015/6807, K:2019/8168 sayılı kararıyla; davalı idarelerden Tunceli İl Özel İdaresinin, dava konusu bireysel işlemin kesin ve yürütülebilir nitelikte bir işlem olmadığı yönündeki usule ilişkin itirazı yerinde görülmemiş,
5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu'nun 10. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendi ile 17. maddesinde yer alan kurallar aktarılarak,
Dava konusu Yönetmeliğin 25. maddesinin jeotermal su bedeline ilişkin kısmı yönünden;
Dava konusu Yönetmeliğin 25. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin (6) numaralı alt bendinde, "Turizm belgeli tesislerde jeotermal su miktarı, metreküp birim cinsinden hesaplanmak suretiyle debi ölçer, sayaç ve benzeri teknik aletlerle yılda en az dört kez olmak üzere belirli periyotlarda ölçülür ve ölçümü takiben iki ay içerisinde jeotermal su kullanım bedeli tahsil edilir. Turizm belgeli tesislerin kullandığı jeotermal su miktarı belirlendikten sonra her bir Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi ile Turizm Merkezi için; jeotermal kaynak üretim ve dağılım yöntemi, maliyeti ve Jeotermal kaynağın özelliklerine göre ilgili İdare tarafından ayrı ayrı belirlenen birim fiyat üzerinden jeotermal su kullanım bedeli alınır. Debi ölçme işlemi için kullanılacak teknik aletler sondaj çıkış noktalarına veya akışkanın bir dağıtım şebekesiyle dağıtılması halinde tesislere giriş noktasındaki bağlantı noktasına takılır. Jeotermal akışkanın doğal cazibesi ile çıktığı yerlerde debimetre ile ölçümün mümkün olmaması halinde akışkanın kullanım miktarı, turizm belgeli tesise ait proje ve mevcut kullanım miktarı dikkate alınarak yapılır. Jeotermal akışkan birim fiyatı her takvim yılı başında İlgili İdarece yeniden belirlenir. Jeotermal akışkanın ilk kullanımı ile entegre kullanımlar sonrasındaki kullanımlarında ayrı birim fiyat uygulaması yapılabilir." hükmünün yer aldığı,
Yukarıda belirtilen düzenlemelere göre, Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri ile Turizmi Teşvik Merkezlerinde bulunan tesislerden alınacak bedelin, bu kapsam dışındaki tesislerden alınacak bedelden farklı olarak düzenlendiği anlaşılmakta olup, Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri ile Turizmi Teşvik Merkezlerinde faaliyet gösteren tesislerde kullanılan jeotermal suyun metreküp cinsinden hesaplanan miktarı üzerinden su kullanım bedeli alınması, diğer tesislerden ise gayrisafi hasılatın %1'i oranında idare payı alınması gerektiği,
5686 sayılı Kanun'un 17. maddesi uyarınca, turizm belgeli tesislerin jeotermal su kullanım bedelinin, kullanılan jeotermal su miktarına göre belirleneceği açık olup, bu tesislerde jeotermal su miktarının, metreküp birim cinsinden hesaplanmak suretiyle debi ölçer, sayaç ve benzeri teknik aletlerle ölçüleceğine ilişkin dava konusu Yönetmeliğin 25. maddesinin jeotermal su bedeline ilişkin kısmında normlar hiyerarşisine ve hukuka aykırılık görülmediği,
Tunceli İl Özel İdaresinin … tarih ve … sayılı işlemi yönünden;
Davacı şirket uhdesinde bulunan jeotermal kaynak ve doğal mineralli su işletme ruhsatlı sahadan çıkarılan jeotermal kaynağın, davacı tarafından işletilmekte olan ve Elazığ-Tunceli Fırat Havzası Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesinde faaliyet gösteren turizm işletme belgeli tesiste kullanıldığı,
Tunceli İl Özel İdaresinde yapılan denetim üzerine hazırlanan Sayıştay denetim raporunda; dava konusu Yönetmeliğin 25. maddesi uyarınca, turizm işletme belgeli tesislerde kullanılan su miktarının sayaç takılarak ölçülmesi ve bedelinin tahsil edilmesi gerektiğinin belirtildiği,
Bunun üzerine, Elazığ-Tunceli Fırat Havzası Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesinde faaliyet gösteren davacı şirkete ait turizm işletme belgeli tesiste kullanılan jeotermal su miktarının hesaplanması ve bedelinin tahsil edilebilmesi amacıyla sayaç takılması gerektiğine ilişkin Tunceli İl Özel İdaresinin … tarih ve … sayılı işleminin tesis edildiği,

Yukarıda belirtilen gerekçe ile hukuka uygun bulunan Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu Uygulama Yönetmeliği'nin 25. maddesi uyarınca tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçeleriyle,
davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, davanın konusunun mükerrer tahsilat yapılmasına ilişkin olduğu, tahsilatın kullanılan su miktarı üzerinden ya da gayrisafi hasılatın %1'i oranında yapılması gerektiği, Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri ile Turizmi Teşvik Merkezlerinde faaliyet gösteren tesislerden hem gayrisafi hasılatın %1'i oranında idare payı hem de kullanılan su miktarı üzerinden su kullanım bedeli talep edilmesinin hukuka aykırı olduğu, temyize konu Daire kararında mükerrer tahsilat yapılması hususunda bir değerlendirme yapılmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI : Davalı idarelerden Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından, Danıştay Sekizinci Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuş olup, Tunceli İl Özel İdaresi tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden davacının yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:


HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Sekizinci Dairesinin temyize konu 03/10/2019 tarih ve E:2015/6807, K:2019/8168 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Kesin olarak, 24/03/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.