MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
K A R A R
Davacı, 1/9/2014 tarihli sözleşme ile davalıdan ... plakalı aracı 15.150,00 TL bedelle satın aldığını ancak aracı sigortalatmak istediğinde pert olduğunu öğrendiğini beyanla ödemiş olduğu 15.150,00 TL satım bedelinin işleyecek ticari faizi ile iadesini bu talep mümkün değilse araçta bulunan ayıbın tespiti ile bu ayıbın karşılığı olan gerçek bedelin davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı, aracı 12/2/2014 tarihinde davadışı 3. kişiden satın aldığını ve satış ilanında aracın hasarlı olduğunu yazdığını, davacının aracın hasarlı olduğunu bilerek satın aldığını beyanla davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
1-6502 sayılı yasanın 11. maddesinde, malın ayıplı olması durumunda tüketicinin seçimlik hakları düzenlenmiştir. Bu seçimlik haklarda tüketici; bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Açıklandığı şekilde tüketici seçimlik haklarından herhangi birisini kullanabilecektir. Öğretide ve uygulamada da kabul edildiği üzere tüketicinin seçimlik haklarını tek yanlı ve varması gereken bir irade açıklamasıyla kullanması gerekmektedir. Tüketici bu haklardan hangisini seçtiğini, bir kez bildirmekle, seçim hakkını kullanmış olur ve artık tercihini değiştiremez. Çünkü, satıcı kayıtsız şartsız, bildirilen tercihi yerine getirmek zorundadır. Bu nedenle tüketicinin seçim hakkı, bir kez kullanılmakla sona ermekte ve onun yerine tercih ettiği hak geçmektedir. Bu özelliği nedeniyle, tüketicinin seçimlik hakkının yenilik doğrucu (inşai) haklardan olduğunu söyleyebiliriz.
Öte yandan HMK.nun 31.maddesinde Hakimin davayı aydınlatma ödevi düzenlenmiş olup, "Hakim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi ya da hukuki açıdan belirsiz, yahut çelişkili hususlar hakkında, taraflarca açıklama yaptırabilir, soru sorabilir; delil gösterilmesini isteyebilir." hükmü öngörülmüştür.
Davacı’nın dava dilekçesindeki talebi araç bedelinin iadesi ve bunun mümkün olmaması halinde ayıp oranında bedel indirimine hükmedilmesi yönündedir. Ne var ki, HMK.nun 31.maddesinde düzenlenen Hakimin davayı aydınlatma ödevi kapsamında, davacıya bu talebi hakkında sözleşmeden dönme hakkını mı ayıp oranında bedel indirimi hakkını mı kullanacağı hususu açıklattırılmamıştır. Bu durumda mahkemece, davacının davasını neye hasrettiği açıklattırılıp, seçimlik hakkını ne şekilde kullandığı sorularak, hasıl olacak sonuca göre hüküm kurulması gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
Davacı tarafa seçim hakkı sorulduktan sonra tercih ettiği seçimlik hakkına göre talep konusu hususunda taraf delilleri değerlendirilerek plakası değiştirilmek suretiyle işlem yapıldığı iddia edilen araçlar yönünden araçların plaka, şasi değiştirme ve motor numaraları da belirtilmek suretiyle inceleme yapılması ve alanında uzman bilirkişilerden alınacak rapor değerlendirilerek oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı ve yanılgılı değerlendirme sonucu davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
2-Bozma nedenine göre davacının sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, 2. bentte açıklanan nedenlerle davacının sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, HUMK’nun 440/III-1 maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 02/10/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.