Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/2150 Esas 2021/596 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/2150
Karar No : 2021/596


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı

VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Pazarlama ve Dağıtım Ticaret A.Ş.

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onüçüncü Dairesinin 14/01/2020 tarih ve E:2015/5822, K:2020/119 sayılı kararının yargılama giderleri ve vekalet ücreti yönünden temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 24/08/2005 tarih ve 25916 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Tütün Mamulleri, Alkol ve Alkollü İçkilerin Toptan ve Perakende Satışı ile Satış Belgelerine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 6. maddesinde yer alan ve Yönetmeliğin 12. maddesinin altıncı fıkrasından sonra gelmek üzere eklenen "İşyerlerinden veya sanal bir işyerinden internet, televizyon, faks ve telefon gibi elektronik ticaret araçları kullanılarak her türlü tütün mamulü ve alkollü içki satışı ve bu yöntemle satılan ürünün kapıda teslim edilmesi şeklindeki uygulamalar yapılamaz." yolundaki düzenleme ile "Yürürlük" başlıklı 9. maddesinde yer alan "Bu Yönetmeliğin 6. maddesi 01/01/2006 tarihinde, ... yürürlüğe girer." düzenlemesinin ve Yönetmeliğin 17. maddesini değiştiren 8. maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan "Bu şekilde satışı sağlanamayan ürünleri, o mahalde satış faaliyetinde bulunan ilgili toptan satıcı almaya mecburdur. Toptan satıcı, ürünü, varsa fatura fiyatından veya perakendeci kârı düşülmüş fiyatlardan alır." düzenlemesinin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onüçüncü Dairesinin 14/01/2020 tarih ve E:2015/5822, K:2020/119 sayılı kararıyla;
Dairelerinin kısmen karar verilmesine yer olmadığına, kısmen dava konusu işlemin iptaline ilişkin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararına yönelik olarak davalı idare tarafından yapılan temyiz başvurusunun Danıştay İdarî Dava Daireleri Kurulunun 14/02/2013 tarih ve E:2008/1984, K:2013/504 sayılı kararıyla kısmen kabul edilerek, Dairelerinin anılan kararının kısmen bozulması üzerine, bozulan kısımla sınırlı olarak işin gereğinin yeniden görüşüldüğü belirtilerek;
Dava konusu Yönetmeliğin, 07/01/2011 tarih ve 27808 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan “Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”in 29. maddesiyle yürürlükten kaldırıldığı, dolayısıyla davanın konusunun kalmadığının anlaşıldığı;
Bu itibarla, 24/08/2005 tarih ve 25916 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan "Tütün Mamulleri, Alkol ve Alkollü İçkilerin Toptan ve Perakende Satışı ile Satış Belgelerine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"in 6. maddesi hükmü ile "Yürürlük" başlıklı 9. maddesinde yer alan "Bu Yönetmeliğin 6. maddesi 01/01/2006 tarihinde, ... yürürlüğe girer." ibaresinin iptali istemi yönünden işbu davanın konusunun kalmadığı dikkate alındığında, uyuşmazlığın esası hakkında bir karar verilmesine gerek bulunmadığı gerekçesiyle,
Dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, davacı tarafından yapılan toplam 167,60-TL yargılama giderinin taraflar üzerinde bırakılmasına; davalı idare tarafından yapılan toplam 70,80-TL temyiz yargılama giderinin 35,40-TL'sinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, kalan 35,40-TL'nin davalı idare üzerinde bırakılmasına, davalı idare tarafından yapılan 80,20-TL karar düzeltme yargılama giderinin davalı idare üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra taraflara iadesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davanın açıldığı tarihteki hukuki durum dikkate alınmak suretiyle Daire kararının yargılama giderleri ve vekalet ücretine ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Daire kararının yargılama giderleri ve vekalet ücreti yönünden bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
24/08/2005 tarih ve 25916 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Tütün Mamulleri, Alkol ve Alkollü İçkilerin Toptan ve Perakende Satışı ile Satış Belgelerine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair bazı maddelerinin iptali istemiyle temyizen incelenen bu dava açılmıştır.
Anılan Yönetmelik, 07/01/2011 tarih ve 27808 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan “Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”in 29. maddesiyle yürürlükten kaldırılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Kararlarda bulunacak hususlar" başlıklı 24. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinde, kararlarda, yargılama giderlerinin hangi tarafa yükletildiğinin belirtileceği hüküm altına alınmış; aynı Kanun'un 31. maddesinin yargılama giderleri konusunda yollamada bulunduğu 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun "Yargılama giderlerinin kapsamı" başlıklı 323. maddesinde;
"Yargılama giderleri şunlardır:
a) Celse, karar ve ilam harçları.
b) Dava nedeniyle yapılan tebliğ ve posta giderleri.
...
ğ) Vekille takip edilen davalarda kanun gereğince takdir olunacak vekalet ücreti.
h) Yargılama sırasında yapılan diğer giderler." ;
"Yargılama giderlerinden sorumluluk" başlıklı 326. maddesinde;
"(1) Kanunda yazılı hâller dışında, yargılama giderlerinin, aleyhine hüküm verilen taraftan alınmasına karar verilir.
(2) Davada iki taraftan her biri kısmen haklı çıkarsa, mahkeme, yargılama giderlerini tarafların haklılık oranına göre paylaştırır.
..." hükümlerine yer verilmiştir.
6100 sayılı Kanun'un 331. maddesinin 1. fıkrasında ise; "Davanın konusuz kalması sebebiyle davanın esası hakkında bir karar verilmesine gerek bulunmayan hâllerde, hâkim, davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumuna göre yargılama giderlerini takdir ve hükmeder." kuralı yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyize konu edilen kararla ilgili dosyanın incelenmesinden; dava konusu Yönetmeliğin 6. maddesi ve 9. maddesinde yer alan "...6. maddesi 1/1/2016 tarihinde,..." ibaresi ile 8. maddesinin üçüncü fıkrasının iptali istemiyle açılan davada, Dairenin ... tarih ve E:..., K:... sayılı ilk kararında, 6. madde yönünden, daha önce başka bir davada iptal kararı verildiği için karar verilmesine yer olmadığı; 9. maddesindeki ibare yönünden, söz konusu madde daha önce iptaline karar verilen 6. maddenin uygulanmasına yönelik olduğundan iptaline; 8. maddenin 3. fıkrasının ise hukuka aykırı olduğundan bahisle iptaline karar verilmiş; 111,10 TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya, 1.100,00 TL vekalet ücretinin de davalı idareden alınarak davacı vekiline verilmesine hükmedilmiştir.
Davalı idarenin bahse konu kararı temyiz etmesi üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 14/02/2013 tarih ve E:2008/1984, K:2013/504 sayılı kararı ile dava konusu Yönetmeliğin 6. maddesi hakkında karar verilmesine yer olmadığı ve 9. maddesindeki ibare yönünden iptale ilişkin kısmının, 6. maddeye yönelik olarak Dairenin 31/10/2006 tarih ve E:2005/9124, K:2006/4117 sayılı iptal kararının Kurulun 15/12/2011 tarih ve E:2007/318, K2011/1557 sayılı kararı ile bozulduğu ve söz konusu karara karşı yapılan karar düzeltme isteminin 14/02/2013 tarih ve E:2012/759, K:2013/503 sayılı kararıyla reddedildiği gerekçesiyle bozulmasına; Yönetmeliğin 8. maddesinin üçüncü fıkrasının iptaline ilişkin kısmının ise onanmasına karar verilmiştir.
Dairenin temyize konu 14/01/2020 tarih ve E:2015/5822, K:2020/119 sayılı kararı ile bahse konu bozulan kısımla sınırlı olarak işin gereğinin yeniden görüşüldüğü belirtilerek; dava konusu Yönetmeliğin 07/01/2011 tarih ve 27808 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Tütün Mamülleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 29. maddesiyle yürürlükten kaldırıldığı ve dava konusu Yönetmeliğin 6. maddesi ve 9. maddesindeki ibare yönünden davanın konusuz kaldığı gerekçesiyle dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş;davacı tarafından yapılan toplam 167,60-TL yargılama giderinin taraflar üzerinde bırakılmasına; davalı idare tarafından yapılan toplam 70,80-TL temyiz yargılama giderinin 35,40-TL'sinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, kalan 35,40-TL'nin davalı idare üzerinde bırakılmasına, davalı idare tarafından yapılan 80,20-TL karar düzeltme yargılama giderinin davalı idare üzerinde bırakılmasına hükmedilmiştir.
Bu durumda; her ne kadar uyuşmazlığa ilişkin nihai karar kısmen iptal, kısmen karar verilmesine yer olmadığı şeklinde kurulmuş olsa da karar verilmesine yer olmadığı kararı verilen maddelerin hukuka uygunluğunun daha önce kesinleşen yargı kararı ile ortaya konulduğu dikkate alındığında, davalı idarenin davada haksız çıkan taraf olarak kabulüyle yargılama giderlerinin tamamından sorumlu tutulamayacağı ve sadece davalı idare aleyhine vekalet ücretine hükmedilemeyeceği açıktır.
Bu bağlamda, temyize konu Daire kararında yer alan "ayrıntısı aşağıda gösterilen davacı tarafından yapılan toplam 167,60-TL yargılama giderinin taraflar üzerinde bırakılmasına" ilişkin hüküm fıkrasının yeterli açıklıkta olmadığı değerlendirilmiştir.
Öte yandan, Dairenin ilk kararında vekalet ücretinin de davalı idareden alınarak davacı vekiline verilmesine hükmedildiği ve kararın bu kısmının iptal hükmü yönünden kesinleştiği dikkate alındığında; uyuşmazlık kısmen karar verilmesine yer olmadığı ve kısmen iptal ile sonuçlandığından ve karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kısım yönünden hukuka uygunluğu ortaya koyan kesinleşmiş yargı kararı bulunduğundan, avukat ile temsil olunan davalı idare lehine de vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Bu itibarla, Daire kararında yargılama giderleri ve vekalet ücreti yönünden hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne;
2. Dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin Danıştay Onüçüncü Dairesinin temyize konu 14/01/2020 tarih ve E:2015/5822, K:2020/119 sayılı kararının yargılama giderleri ve vekalet ücretine ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24/03/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
X- 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Kararlarda bulunacak hususlar" başlıklı 24. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinde, kararlarda, yargılama giderleri ve hangi tarafa yükletildiğinin belirtileceği hüküm altına alınmış; aynı Kanun'un 31. maddesinin yargılama giderleri konusunda yollamada bulunduğu 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun yerine yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 323. maddesinde; vekâlet ücretine yargılama giderleri arasında yer verilmiş ve 326. maddesinde; Kanun'da yazılı hâller dışında, yargılama giderlerinin, aleyhine hüküm verilen taraftan alınmasına karar verileceği, davada iki taraftan her biri kısmen haklı çıkarsa, mahkemenin, yargılama giderlerini tarafların haklılık oranına göre paylaştıracağı belirtildikten sonra, 331. maddesinde; davanın konusuz kalması sebebiyle davanın esası hakkında bir karar verilmesine gerek bulunmayan hâllerde, hâkim, davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumuna göre yargılama giderlerini takdir ve hükmeder kuralına yer verilmiştir.
2577 sayılı Kanun'un 49. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde de, temyiz incelemesi sonunda, Danıştayın; kararda yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hatalar ile düzeltilmesi mümkün eksiklik ve yanlışlıklar varsa kararı düzelterek onayacağı kuralı yer almaktadır.
Yukarıda anılan Kanun maddelerinin değerlendirilmesinden, Danıştay Onüçüncü Dairesince verilen kararın yargılama giderleri ve vekalet ücreti yönünden hukuka uygun olmadığına yönelik kararda yer alan tespitlere katılmakla birlikte, temyize konu Daire kararının yargılama giderleri ve vekalet ücretine ilişkin kısmının düzeltilerek onanması gerektiği oyuyla karara katılmıyoruz.