Danıştay 2. Daire 2021/14574 Esas 2021/831 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/14574
Karar No : 2021/831

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- …
2- …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av….

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; İzmir İli, … İlçesi … Mah. … Cad. No:… adresinde kain, … Unlu Mamülleri isimli işyerinin işletmecileri olduklarını belirten davacılar tarafından, anılan caddenin No:… adresinde faaliyet gösterdiği belirtilen … adlı işyerine verilen ekmek üretim izin belgesinin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararıyla; olayda, her ne kadar 3. kişilerin hukuki menfaatine etki eden idari işlemlere karşı açılan davalarda mahkemeye erişim hakkının korunması bakımından usul hükümlerinin geniş yorumlanması gerekse de, anılan mevzuat hükümleri ile yapılan açıklamalar karşısında, dava usuli açıdan incelendiğinde; … tarih ve … nolu, "ekmek fırını" ana faaliyet konulu işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptali istemiyle davacıların da aralarında bulunduğu beş kişi tarafından, söz konusu ruhsatın iptali talebine havi dilekçeyle 18/12/2018 tarihinde davalı idareye başvurulduğu, bu başvurunun ise davalı idarenin …. tarih ve … sayılı işlemiyle reddedildiği gözönüne alındığında, davacıların işbu davada, iptalini istedikleri işlemden/ruhsattan 18/12/2018 tarihi itibariyle haberdar oldukları, işbu davanın ise 18/11/2019 tarihinde açıldığı anlaşıldığından, davanın süresinde açılmaması nedeniyle davanın esasının incelenmesinin mümkün bulunmadığı gerekçesiyle süre aşımı nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin temyize konu kararıyla; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI :Davacılar tarafından; dava konusu ruhsatın 12/10/2018 tarihinde verildiği fakat davacıların idari işlemin iptalinde hukuki yararı bulunan 3. kişiler olduğundan idari işlemden IYUK 7. maddesinde tarif edildiği şekilde haberdar olmadıkları, davacılara yasal bir tebligat yapılmadığından öncelikle dava açma süresinin hiç başlamadığının kabulünun gerektiği, usul kurallarındaki sınırlamaların geniş yorumlanmasının Anayasanın ve AİHS ortak hükümlerinde korunan adil yargılanma ve etkin başvuru hakkının ihlali anlamına geleceği, idari yargı usul yasasında açık bir şekilde “yazılı bildirim” ibaresinden bahsederken yargı kararları ile idareye yapılan başvuruların dava açma süresini başlattığını ileri sürmenin mahkemeye erişim hakkı ve adil yargılanma hakkının ihlali olarak kabul edilmesi gerektiği, genel kuralın yazılı bildirim olduğu ve öğrenme nedeniyle süre başlangıcının ancak istisnai olduğunun kabul edildiği, "her türlü bilgi edinmenin (ıttılanın) idari dava açma süresine başlangıç alınacağı şeklindeki genel bir kabulün, Anayasının 125. maddesi ve 2577 sayılı yasa ile bağdaşmayacağı, davacıların idari işlemden haberdar oldukları tarihin idareye başvuru tarihi olan 16/09/2019 tarihi olduğunun kabulü gerektiği, bu tarihte yapılan idari başvurunun İYUK m. 11 uyarınca dava açma süresini durdurmuş olduğu ve neticede idareden gelen ret kararı üzerine 18/11/2019 tarihinde süresinde işbu davanın ikame edildiği, yerel mahkeme kararında 5 kişi adına Av. …’un 18/12/2018 tarihinde idari başvuru yaptığı, dolayısıyla öğrenme tarihinin iş bu tarih olarak tespitinin gerektiği, ilgili başvurunun idari dava açma süresini başlatması için müvekkillerin vekaletinin ilgili başvuruya eklenmiş olması ve başvurunun yetkili makamlara iletilmiş olması gerektiği, başvuruda ekli onaylı vekalet bulunup bulunmadığının ve yetkili kuruma yani davalı idareye hitaben yazılıp yazılmadığının tespiti ve sonrasında karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması talep edilmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge İdare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.


KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACILARIN TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan davacılar üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
5. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanun'un 7035 sayılı Kanun ile değişik 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 24/03/2021 tarihinde kesin olarak oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY:

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7. maddesinin 1. fıkrasında; dava açma süresinin özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde idare mahkemelerinde altmış gün olduğu, 10. maddesinde; ilgililerin, haklarında idari davaya konu olabilecek bir işlem veya eylemin yapılması için idari makamlara başvurabilecekleri, altmış gün içinde bir cevap verilmezse isteğin reddedilmiş sayılacağı, ilgililerin altmış günün bittiği tarihten itibaren dava açma süresi içinde, konusuna göre Danıştaya, idare ve vergi mahkemelerine dava açabilecekleri, 11. maddesinde ise; ilgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılmasının üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan idari dava açma süresi içinde istenebileceği, bu başvurunun işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durduracağı, altmış gün içinde bir cevap verilmezse isteğin reddedilmiş sayılacağı, isteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresinin yeniden işlemeye başlayacağı ve başvuru tarihine kadar geçmiş sürenin de hesaba katılacağı kurala bağlanmıştır.
İdari işlemlere karşı açılacak davalarda sürenin yazılı bildirim tarihinden başlayacağının Anayasa'nın 125. maddesinde belirtilmesinin temel amacının, idarenin işlemleri karşısında, kişilerin hak ve çıkarlarının, yargısal yollarla korunması ve kullanılmasının sağlanmasını Anayasal güvence altına almak olduğu açıktır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulu Kanunu'nun yukarıda aktarılan 11. maddesi, daha önceden idarece tesis edilmiş olan idari işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi amacıyla yapılacak başvurulara ilişkindir. Bir başvurunun 11. madde kapsamında değerlendirilebilmesi için yeni bir hukuki durum oluşması söz konusu olmayıp, tam tersine mevcut hukuki durumu olumsuz etkileyen işlemin bir kez daha gözden geçirilmesi amacıyla yapılması gerekmektedir. Bununla birlikte mevcut hukuki durumun yeniden değerlendirilmesi ve hukuki durumda değişiklik yaratacak yeni bir işlem tesis edilmesi amacıyla yapılacak başvurunun 2577 sayılı Kanunun 11. maddesi kapsamında değil, 10. maddesi kapsamında değerlendirilmesi, dava açma süresinin de buna göre belirlenmesi gerekmektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden; … Unlu Mamulleri adlı işletmenin sahibi olan davacılar tarafından, aynı cadde üzerinde bulunan … adlı işletmeye verilen "ekmek fırını" ana faaliyet konulu işyerine, Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak ruhsat verildiğinden bahisle, verilen ruhsatın iptal edilmesi isteğiyle yapılan 16/09/2019 ve 12759 sayılı başvurunun reddi üzerine, anılan işyerine verilen işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, uyuşmazlık konusu işyerine verilen ruhsatın, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik hükümlerine aykırı olduğu ve iptal edilmesi gerektiği iddiasıyla yapılan başvurunun, mevcut hukuki durumda değişiklik yapılmasına matuf, 2577 sayılı Yasanın 10. maddesi kapsamında her zaman yapılabilecek nitelikte bir başvuru olduğu kabul edilerek, isteğin reddi üzerine altmış günlük dava açma süresinde açılan davanın esasının incelenerek karar verilmesi gerekirken, davanın süreaşımı yönünden reddine karar verilmesinde hukuki isabet bulunmadığı ve kararın bozulması gerektiği görüşüyle, aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.