5. Hukuk Dairesi 2019/12749 E. , 2021/6103 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki kamulaştırılarak üzerinde irtifak hakkı tesis edilen taşınmazdaki enerji nakil hattının sökülmesi üzerine taşınmazın tapu kaydındaki irtifak hakkı terkini karşılığında idarece takdir edilen ve davacı tarafından ödenen bedelin fazla olduğunun tespiti ile davalıya fazla ödenen bedelin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne ilişkin verilen ilk derece mahkemesinin kararına karşı taraf vekillerinin istinaf başvurusu üzerine İzmir Bölge Adliye Mahkemesinin 5. Hukuk Dairesince istinaf isteminin davalı idare yönünden esastan reddine, davacı yönünden kabulü ile HMK"nun 353/1-b-2 maddesi uyarınca esas hakkında yeniden karar verilmesine dair yukarıda gün ve sayıları yazılı kararının Yargıtay"ca incelenmesi, davalı idare vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, kamulaştırılarak üzerinde irtifak hakkı tesis edilen taşınmazdaki enerji nakil hattının sökülmesi üzerine taşınmazın tapu kaydındaki irtifak hakkı terkini karşılığında idarece takdir edilen ve davacı tarafından ödenen bedelin fazla olduğunun tespiti ile davalıya fazla ödenen bedelin tahsili istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karara karşı, taraf vekilleri tarafından yapılan istinaf başvurusunun davalı idare yönünden esastan reddine, davacı yönünden kabulü ile yeniden esas hakkında karar verilmesine ilişkin İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince verilen hüküm davalı idare vekilince temyiz edilmiştir.
Dosyada bulunan bilgi ve belgelere göre; dava konusu taşınmazın geldisi olan tamamı 13.620,00 m2 yüzölçümlü 65 ada 11 parselin 1.027,16 m2"lik kısmından ESHOT Genel Müdürlüğü lehine olmak üzere İzmir Belediyesince tesis edilen Eşrefpaşa TM-Kartal Enerji Nakil Hattı sebebiyle kamulaştırma kararı alındığı, tapu maliklerinin rızaen ferağ vermesi sonucu 20/10/1966 tarihinde irtifak hakkının İzmir Belediyesi adına tapuya tescil edildiği, 2705 sayılı yasa ile irtifak hakkının davalı TEDAŞ Genel Müdürlüğüne devredildiği, 65 ada 11 parselde yapılan imar uygulaması sonucu oluşan dava konusu 1481 ada 9 parselin 1.866,00 m2 yüzölçümü ile 07.03.1984 tarihinde tapuya tescil edildiği, söz konusu irtifak hakkının 266,127 m2"lik kısmının dava konusu taşınmazda kaldığı, iş bu taşınmaz üzerindeki enerji nakil hattının deplase edilmesi üzerine, davacının taşınmazın tapu kaydındaki irtifak hakkının terkini istemiyle davalı idareye başvurduğu, TEDAŞ Yönetim Kurulunun 31.12.2009 tarihli kararı ile irtifak hakkının terkini karşılığı olarak 1481 ada 9 parsel sayılı taşınmaz için 63.871,20-TL belirlendiği, davacı tarafça bu bedel ödenerek, tapu kaydında TEDAŞ lehine bulunan irtifak hakkının terkin edildiği anlaşılmıştır.
Dava konusu uyuşmazlık Kamulaştırma Kanununun 22.maddesi uyarınca tarafların anlaşmasıyla vazgeçme ve devir değil, dava konusu taşınmazdan geçen enerji nakil hattının deplase edilmesi nedeniyle söz konusu irtifak hakkının bedeli karşılığı terkini, yani Borçlar Hukuku anlamında bir icap ve kabul ilişkisi temeline dayanmakta olup, irtifak hakkı bedelinin; Kamulaştırma Kanununun değer biçmeye ilişkin 11.maddesinin hükümleri kıyasen uygulanarak belirlenmesi gerektiği tartışmasızdır.
Bu durumda; değerlendirme tarihinin davacı tarafça bedelin idareye ödendiği 28/01/2010 tarihi olduğunun kabulü ile öncelikle arsa niteliğindeki dava konusu taşınmazın emsal incelemesi yapılarak değeri belirlendikten sonra dava konusu taşınmazın tamamının yüzölçümü, geometrik durumu ve enerji nakil hattının taşınmazdan geçiş güzergahı dikkate alınıp, söz konusu enerji nakil hakkı nedeniyle taşınmazın tamamında meydana gelecek olan değer düşüklüğü oranı belirlenip taşınmazın tamamının değeri ile bu oranın çarpılması sonucu irtifak tesisi nedeniyle taşınmazda meydana gelen değer kaybı hesaplanarak davalı idarece belirlenen ve davacı tarafından ödenen 63.871,20-TL bedel ile belirtilen esaslar doğrultusunda mahkemece belirlenecek bedel arasında bir farkın belirlenmesi gerekirken, bu yönteme uyulmadan hesap yapan rapor doğrultusunda karar verilmesi,
Doğru görülmemiştir.
Davalı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesinin hükmünün açıklanan nedenlerle HMK"nın 371. maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 22/04/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.
